ابیانه از معدود روستاهای ایران است که مردم بومی همچنان پوشش سنتی خود را بر تن می‌کنند و آن را حفظ کرده‌اند. رنگ سرخ ساختمان‌های کهن که در شیب دامنه خاکستری کوه قرار گرفته‌اند، جذابیتی دوچندان به ابیانه بخشیده‌اند.
بدون شک روستای ابیانه جزء بی نظیر‌ترین مناطق ایران است که در صورت بازدید از آن قطعاً شما را متحیر خواهد کرد. این روستا در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان اصفهان در دامنه کوه کرکس واقع شده است. روستای ابیانه کاشان از جمله روستا‌هایی است که به دلیل داشتن معماری و بنا‌های بومی بی نظیرش سالانه گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌کند. این روستا از نظر موقعیت جغرافیایی که یکی از روستاهای نزدیک اصفهان و کاشان به شمار می‌رود و همچنین با داشتن معماری بومی و فرهنگ اصیل مردمانش یکی از روستا‌هایی است که شهرت جهانی دارد. از دلایل حفظ کردن اصالت مردمان این روستا این است که در منطقه کوهستانی و دور از مراکز پر جمعیت شهری واقع است. به دلیل رنگ خاک آن که قرمز رنگ است به روستای سرخ نیز مشهور است.
چرا باید به روستای ابیانه کاشان برویم؟
چشم انداز و نمای بسیار زیبای خانه‌های این روستا با معماری اصیل توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند.
علاوه بر معماری و موقعیت جغرافیایی، چندین اثر تاریخی نیز در این روستا وجود دارد که جذابیت‌های آن را برای هر گردشگری چند برابر می‌کند. این روستا جز آثار ملی به حساب می‌آید که در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ به عنوان یکی از آثار ملی تاریخی ایران ثبت شده است.
تاریخچه روستای ابیانه کاشان
نام اصلی این روستا ویونا به معنای بیدستان است، و دلیل این نام گذاری این است که در ایام قدیم ابیانه دارای بیدستان‌های وسیعی بوده است، با گذشت زمان ویونا به ابیانه تغییر پیدا کرده است. روستای ابیانه کاشان دارای تاریخ بسیار غنی است. قدمت بنا‌ها و خانه‌های این روستا طبق بررسی‌های انجام شده به دوران سلجوقیان، ساسانیان، صفویان و قاجاریان باز می‌گردد. کاوش‌های باستان شناسی در این روستا به بقایای یک قلعه ساسانی رسیده است و این کاوش‌ها هنوز هم ادامه دارد.
معماری خانه‌های روستای ابیانه کاشان
ابیانه روستایی اصیل جذاب است و خانه‌های روستایی آن در کوچه‌های باریک و پیچ در پیچ بنا شده اند. خانه‌های این روستا خانه‌هایی با مساحت کوچک هستند و معماری خانه‌ها به گونه‌ای است که حیاط هر خانه پشت بام خانه دیگری است و به عبارتی نمای پلکانی بسیار منحصر بفردی را به روستا داده است. خانه‌ها اغلب ایوان‌هایی بزرگ و دلنشین دارند که در هوای خنک عصر بهترین مکان برای سپری کردن اوقات ساکنان آن است. باید در نظرداشت رنگ سرخ خاک این روستا که خانه هایش نیز با آجر و خشت حاصل از همین خاک سرخ بنا شده اند جلوه جذابی را به روستا داده است.
جاذبه‌های روستای ابیانه کاشان
از جمله جاذبه‌های دیدنی ابیانه و اماکن تاریخی این روستا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: قلعه ها، مساجد و زیارتگاهها. از قدیمی‌ترین آثار به جا مانده از دوره‌ی زرتشتیان می‌توان به یک آتشکده اشاره کرد. این آتشکده از جمله قدیمی‌ترین آثار در این روستا است و به نام هاپارک معروف است. این آتشکده آتش مقدسی را شعله ور دارد که هنوز هم آتش آن روشن نگه داشته می‌شود. بقایای قلعه‌های موجود در این روستا بیانگر این مطلب است که در گذشته این قلعه‌ها برای دیده بانی و مراقبت از اهالی روستا یا به عبارتی برای حفظ امنیت مردم روستا بنا شده اند. موقعیت جغرافیایی قلعه‌ها نیز به گونه‌ای طراحی شده است که در سه جهت روستا را در برگرفته اند. نام این قلعه ها: پال همونه یا تخت هامان در محله یوسمون، هرده در محله هرده و پاله واقع در محله پل است.
روستای ابیانه ۱۱ مسجد دارد. از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین مساجد این روستا می‌توان به مسجد جامع ابیانه یا مسجد میان ده اشاره کرد. از ویژگی‌های بارز این مسجد وجود یک منبر چوبی است که با هنرمند بسیار منبت کاری شده است و قدمت آن به ۴۶۶ هجری قمری می‌رسد. روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است: یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی و زیارتگاه دیگر روستای ابیانه که هینزا یا بی بی زبیده نامیده می‌شود و به نقلی قدمگاه بی بی زبیده است.
بهترین زمان سفر به روستای ابیانه کاشان
بهترین زمان برای بازدید از ابیانه بهار و تابستان است، زیرا در این فصول هوا معتدل است و درختان با شکوفه‌ها و رنگ‌های جذاب برگهایش جلوه‌ای بی نظیر را به چشم هر گردشگری می‌نمایاند. البته باید توجه داشت که در فصل گلاب گیری یعنی در اردیبهشت ماه این روستا پذیرای خیل انبوهی از گردشگران است.
مکان‌های دیدنی نزدیک به روستای ابیانه کاشان
قلعه ابیانه: ۱۱۰ متر
اردوگاه ابیانه: ۲.۲ کیلومتر
معبد هینزا: ۴.۱ کیلومتر