نام موزه بزرگ خراسان، در لیست زیباترین و فاخرترین جا‌های دیدنی مشهد، آثار تاریخی کشور ایران و حتی خاورمیانه جا خوش کرده است. سالانه عده زیادی از گردشگران به بازدید از این جاذبه بی‌نظیر می‌پردازند.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، موزه بزرگ خراسان جز یکی از جا‌های دیدنی و تاریخی مشهد به شمار می‌آید و وسعت زیاد، معماری جذاب و خلاقانه آن می‌تواند توجه هر بازدیدکننده‌ای را مجذوب خود کند. بی‌شک موزه‌ها از باارزش‌ترین آثار تاریخی هر کشور به شمار می‌آیند و می‌توانند به زیباترین شکل ممکن معانی و مفاهیم ارزشمند به جای مانده از قدیم را به مخاطب خود انتقال دهند. برخی آثار این موزه متعلق به عصر پارینه سنگی بوده است و برخی متعلق به عصر معاصر هستند. به طور کلی دامنه وسیعی از اشیا تاریخی متعلق به اعصار گوناگون در این موزه به چشم می‌خورد.
بخش‌های مختلف موزه بزرگ خراسان
این موزه تازه تاسیس از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آن‌ها پرداخته‌ایم.
سالن اجتماعات
موزه بزرگ خراسان مانند سایر موزه‌های مشهد از سالن اجتماعات بزرگی مجهز به سیسـتم‌های سمعی و بصری و با ظرفیتی حدود ۱۴۰ نفـر برخوردار است. سالن اجتماعات این موزه را نیز سالن اجتماعات روانشاد دکتر محمدامین میرفندرسکی می‌نامند.
مخزن نگهداری اشیاء
بخشی از موزه به بخش نگهداری اشیا تاریخی اختصاص یافته است. تزئینات معماری این بخش موزه مجهز به پیشرفته‌ترین امکانات امنیتی همچون ضد حریق، ضد زلزله و آسیب‌های جنگی برای حفظ و نگهداری این اشیاء است.
سالن موزه‌ای
این بخش از موزه بزرگ مشهد در ۳ طبقه همکف، اول و دوم و با مساحت ۴۰۰۰ متر مربع است. در واقع سالن موزه‌ای بخش اصلی موزه به شمار می‌رود که در آن اشیاء به نمایش درآمده از اشیاء تاریخی کشف شده از منطقه خراسان رضوی هستند.
آزمایشگاه حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی
این بخش از موزه بزرگ خراسان رضوی امکانات و تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی حفاظت و مرمت را دارا است. آزمایشگاه موزه بزرگ خراسان را آزمایشگاه روانشاد دکتر باقر آیت الله زاده شیرازی نیز می‌نامند. علاوه بر این امکانات و تجهیزات، این بخش همچنین دارای بخش پژوهش، مستندسازی و مطالعات اشیاء تاریخی و تزئینات معماری نیز هست.
کتابخانه تخصصی
از دیگر بخش‌های موزه بزرگ خراسان می‌توان به کتابخانه تخصصی آن که کتابخانه تخصصی روانشاد مهندس سراج الدین کازرونی نام دارد، اشاره کرد. این کتابخانه گنجایشی بیش از ۵۰۰۰ جلد کتاب، اسناد و عکس‌های تخصصی را به همراه فضایی مناسب برای مطالعه در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به اشیا تاریخی گذاشته است.
سالن نمایشگاهی و موزه‌ای
سالن نمایشگاهی و موزه‌ای این موزه تازه ساخت نیز مساحتی بالغ بر ۲۷۰۰ مترمربع دارد. این سالن بزرگ جهت برپایی نمایشگاه‌های دوره‌ای و فصلی از آثار تاریخی و آثار هنری معاصر است.
امکانات موزه بزرگ خراسان
موزه خراسان علاوه بر تمامی بخش‌هایی که گفته شد، از امکانات رفاهی خوبی هم برخوردار است. این موزه در پارک معروف و محبوب کوهسنگی مشهد واقع شده است و گردشگران در کنار گردش در پارک کوهسنگی از این موزه بزرگ نیز می‌توانند دیدن کنند.
برخی از امکانات رفاهی این موزه شامل سرویس بهداشتی، پارکینگ، فروشگاه صنایع دستی و سوغات، کتابخانه بزرگ و… هستند. علاوه بر این، این موزه نزدیک به مجتمع زیست خاور، حرم امام رضا، خانه ملک و… است و دسترسی خوبی هم دارد.
معماری موزه بزرگ خراسان
موزه بزرگ خراسان با زیربنایی حدود ۱۸۰۰۰ مترمربع و با ارتفاع ۵۳ متری در ۱۲ طبقه احداث شده است. البته امروزه تنها ۳ طبقه آن به موزه اختصاص یافته است و در معرض تماشای بازدیدکنندگان قرار دارد. طراح و معمار این بنا، میر فندرسکی است. معماری خارجی این ساختمان، برگرفته از بنای عمارت خورشید است که در کلات نادری واقع شده است و معماری داخلی این شاهکار معماری نیز، الهام گرفته از لوئی کان است.
معماری چشم‌نواز داخلی این سازه، برگرفته از الگو‌های معماری فاخر ایرانی اسلامی است و در قسمت‌هایی از موزه، به طور پراکنده آینه‌کاری و سنگ‌کاری نیز به چشم می‌خورد. به طور کلی می‌توان گفت بنای موزه بزرگ خراسان، از جذابیت بصری بالایی برخوردار است و کاملا با آثار به نمایش گذاشته شده در آن تناسب و همخوانی دارد.
آثار و اشیای تاریخی ارزشمند موجود در موزه بزرگ خراسان
همان طور که گفته شد، آثار و اشیا موجود در موزه بزرگ خراسان در ۳ طبقه همکف، اول و دوم، قرار گرفته‌اند. اغلب این آثار متشکل از اشیای تاریخی متعلق به دوره‌های تاریخی مختلف مانند دوران دیرینه یا پارینه سنگی، دوره ایران باستان یا قبل از اسلام و دوره بعد از اسلام و معاصر تا اوایل دوره قاجار هستند که در منطقه خراسان رضوی کشف شده‌اند.
به عنوان مثال ظروف سفالی، شمشیرها، سرنیزه‌ها، پیکرک‌هایی همچون پیکرک الهه، پیکرک سنگی، ابزار‌های سنگی و… متعلق به دوران دیرینه یا پارینه سنگی هستند. بشقاب برنزی (مفرغی)، پایه تخت، ظرف نقره با نقش برجسته حیوانات و ظرف سفالی میثاق از جمله آثار متعلق به دوران تاریخی قبل اسلام یا ایران باستان هستند. سینی، شمعدان، ظروف فلزی، ابزار علمی همچون اسطرلاب و کره فلکی، انواع جنگ‌افزار‌ها از جمله شمشیر، زره، کلاه خود، شمشیر فولادی زرکوب و غلاف چرمی منقش به رکابی سلطان نادر شاه، سکه لاری، ظروف و اشیای سفالی و شیشه‌ای تاریخی، قرآن‌های نفیس و… هم از جمله آثار و اشیا تاریخی متعلق به دوران بعد از اسلام تا دوره قاجار هستند.