گزارشها و آمارهای رسمی نشان میدهند که روابط گردشگری میان ایران و ارمنستان در مسیر صعودی است و با توجه به اراده مشترک مسئولان ۲ کشور برای گسترش همکاری، بسترهای مناسبی برای توسعه گردشگری دوطرفه وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مراودات متقابل مردم ۲ کشور ایران و ارمنستان دارای پیشینه تاریخی است و وجود بناهای تاریخی و مذهبی مورد علاقه مردم ۲ کشور از جمله کلبسای سنت استپانوس در جلفا و مسجد کبود در ایروان ظرفیتها و فرصتهای مناسبی برای صنعت گردشگری طرفین محسوب میشود، ضمن اینکه تعدادی از هموطنان ما ارمنی هستند و علاقمندیهای فرهنگی و زبانی موجب تقویت مناسبات و همکاریهای اقتصادی میشود.
مسئولان صنعت گردشگری ۲ کشور با درک این موضوع درصدد رفع موانع و استفاده از علاقمندیهای مشترک برای توسعه همکاریها هستند و نشست کمیته فنی گردشگری مشترک ایران و ارمنستان در همین راستا برگزار میشود.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشورمان امروز در پنجمین نشست کمیته فنی گردشگری مشترک ایران و ارمنستان در ایروان، ضمن اشاره به نقش تعیینکننده کمیتههای فنی در ایجاد همکاریهای نوین گردشگری میان ایران و ارمنستان، این نشست را زمینهساز طراحی یک نقشهراه پایدار دانست و بر ضرورت تقویت روابط مرزی و توسعه زیرساختهای مشترک تأکید کرد.
انوشیروان محسنیبندپی در این نشست، که نقطه عطفی در بازتعریف همکاریهای ۲ کشور و ارتقای سطح تعاملات گردشگری در قالب برنامههای دقیق، سنجیده و آیندهگرا به شمار میرود، ضمن تأکید بر اهمیت نهادهای کارشناسی و کمیتههای فنی در ایجاد اجماع حرفهای بیان کرد: ایران و ارمنستان بهواسطه پیوستگیهای تاریخی و فرهنگی، ظرفیت کمنظیری برای شکلگیری یک محور گردشگری مشترک در حوزههای مختلف دارند.
وی طراحی و تصویب یک نقشهراه چندلایه را لازمه حرکت در مسیر توسعه دانست و گفت: این نقشهراه باید بر سه اصل تعامل پایدار، شفافیت در اجرا و همافزایی استانی استوار باشد.
محسنیبندپی در ادامه با تأکید بر اهمیت موضوع صیانت از میراثفرهنگی ارامنه ایران اظهار کرد: کشور صیانت از آثار تاریخی ارامنه ایران را بخشی از مسئولیت تمدنی و فرهنگی خود میداند و حفاظت از این مواریث را رسالتی انسانی و فرهنگی قلمداد میکند که به مستحکمتر شدن پیوندهای ۲ ملت کمک میکند.
وی وجود گسترده آثار تاریخی ارامنه ایران را فرصتی کمنظیر برای توسعه گردشگری فرهنگی دانست و افزود: از جلفا و ارس تا ارومیه، از تهران تا اصفهان، میراث ارامنه ایران بهعنوان بخشی برجسته از هویت فرهنگی ایران، ظرفیت شکلگیری یک مسیر گردشگری منحصربهفرد را دارد. این مسیر میتواند نمادی از همزیستی تاریخی، صلح و تعامل فرهنگی میان دو ملت باشد.
نقش محوری آذربایجان شرقی در همکاریهای گردشگری ایران و ارمنستان
احمد حمزهزاده، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی آذربایجانشرقی نیز در حاشیه این جلسه ضمن اعلام آمادگی استان برای میزبانی دوره آینده نشست کمیته فنی گردشگری مشترک ایران و ارمنستان، تبریز را شهری با ظرفیتهای ممتاز گردشگری معرفی کرد که میتواند الگوی همکاری اجرایی ایران و ارمنستان باشد.
وی تبریز را شهری خواند که با تنوع میراث جهانی، زیرساختهای مناسب، پیوندهای تاریخی، و تجربه موفق در میزبانی رویدادهای بینالمللی، توانایی ایفای نقش محوری در این همکاری مشترک را داراست.
حمزهزاده در این خصوص گفت: شهر تبریز با بهرهمندی از آثار برجسته ثبتشده جهانی، مراکز اقامتی استاندارد، مسیرهای دسترسی مطلوب و آمادهسازی فضاهای نشست و نمایشگاه، میتواند میزبان شایستهای برای توسعه همکاریها و معرفی ظرفیتهای ۲ کشور باشد.
وی اظهار کرد: آذربایجانشرقی، این میزبانی را فرصتی برای تقویت دیپلماسی گردشگری، ایجاد پیوندهای پایدار و جذب گردشگران جدید از مسیر همکاریهای مشترک میداند.
ضرورت صیانت از میراث مشترک ایران و ارمنستان
لوسینه گئورگیان، رئیس کمیته گردشگری ارمنستان، هم با قدردانی از اقدامات ایران در صیانت از میراثفرهنگی تاریخی ارامنه ایران، تلاشهای وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی را نمونهای موفق از مدیریت میراث مشترک فرهنگی دانست و بر تقویت همکاریهای گردشگری دو کشور تأکید کرد.
وی با اشاره به سلسله اقدامات حفاظتی، مرمتی و مدیریتشده در نگهداری از میراثفرهنگی ارامنه ایران بیان کرد: ایران همواره در حفظ میراث ارمنی که بخش مهمی از تاریخ فرهنگی این سرزمین است، رویکردی مسئولانه و ارزشمند داشته است. ما عمیقاً از تلاشهای معاون گردشگری کشور، آقای محسنیبندپی، و مجموعه وزارت میراثفرهنگی برای محافظت از کلیساهای تاریخی قدردانی میکنیم.
در این نشست، کلیساهای تاریخی ارامنه که در فهرست جهانی یونسکو و فهرست ملی ایران ثبت شدهاند، محور اصلی گفتوگو بود؛ از جمله میتوان به کلیسای سنت استپانوس در جلفای آذربایجانشرقی، کلیسای چوپان در منطقه ارس، کلیسای ننهمریم در جلفا، کلیسای سهرل و قرهکلیسا (تادئوس مقدس)، از کهنترین کلیساهای جهان اشاره کرد.
رئیس کمیته گردشگری ارمنستان با تأکید بر ارزش جهانی این مجموعهها گفت: اقدامات مرمتی و حفاظتی ایران بهویژه در کلیساهای قرهکلیسا و سنتاستپانوس نشاندهنده تعهد فرهنگی و احترامی است که مردم و دولت این کشور برای میراثفرهنگی ارامنه ایران قائلاند.
گئورگیان رئیس کمیته گردشگری ارمنستان خاطرنشان کرد: ایران نمونهای استثنایی از حفظ میراث ادیان و اقوام مختلف است، و ما این رویکرد را الگویی منطقهای میدانیم.
در ادامه این نشست، طرفین ایرانی و ارمنی با تمرکز بر ضرورت بازنگری در شیوههای همکاری، بر بهروزرسانی سازوکارهای اجرایی، تسهیل فرایندهای سفر و توسعه مسیرهای گردشگری مشترک تأکید کردند.
در این نشست همچنین توافق شد که ۲ کشور با استفاده از ظرفیت مناطق مرزی، تبادلات خود را در قالب بستههای ترکیبی گردشگری مشترک، برگزاری رویدادهای فرهنگی و ایجاد مسیرهای ویژه گردشگری مذهبی و میراثی توسعه دهند.
همچنین ضرورت تقویت ارتباطات دانشگاهی و پژوهشی در حوزه گردشگری و شکلگیری شبکههای آموزشی مشترک برای تربیت نیروی انسانی متخصص مورد توجه دو طرف قرار گرفت.
کارشناسان حاضر در پنجمین نشست کمیته فنی گردشگری مشترک ایران و ارمنستان همکاری در حوزههای بازاریابی، حضور مشترک در نمایشگاهها و رویدادهای بینالمللی، ساماندهی اطلاعات گردشگری و انتشار گزارشهای دورهای، را پشتیبان حائز اهمیتی برای ارتقای جایگاه منطقهای دو کشور عنوان کردند.
همچنین موضوعات مرتبط با حفاظت از مواریث فرهنگی، معرفی مشترک میراث ناملموس، و تقویت همکاری میان موزهها و مؤسسات فرهنگی، جایگاه برجستهای در مباحث داشت و طرفین بر این باور بودند که استمرار جلسات فنی و تقویت تیمهای عملیاتی، زیرساخت لازم برای حفظ دستاوردهای فرهنگی و بازنمایی حرفهای هویت تمدنی ۲ ملت را فراهم خواهد کرد.
همچنین در ادامه مقرر شد با طراحی بستههای یکپارچه گردشگری، مسیر سفر گردشگران خارجی در هر ۲ کشور بههم متصل شود و گردشگران ورودی بتوانند از طریق یک برنامه واحد، ایران و ارمنستان را همزمان تجربه کنند.
آذربایجانشرقی میتواند به دروازه توسعه گردشگری مشترک ایران، ارمنستان و بازار اوراسیا تبدیل شود
معاون گردشگری کشور، روز گذشته هم در ایروان در دیدار با گئورگ پاپویان، وزیر اقتصاد و گردشگری ارمنستان، ضمن اشاره به ضرورت بهبود تردد زمینی میان دو کشور و با تاکید بر اهمیت رفع موانع مرز «نوردوز»، تشکیل یک کمیسیون کاری مشترک را راهحل فوری و تخصصی برای تسهیل ورود و خروج گردشگران ایرانی و ارمنستانی دانست و گفت: آذربایجانشرقی میتواند به دروازه توسعه گردشگری مشترک ایران، ارمنستان و بازار اوراسیا تبدیل شود.
انوشیروان محسنیبندپی، تشکیل یک مدل جدید همکاری مشترک در حوزه مدیریت مرزی را اقدامی ضروری برای آینده گردشگری دو کشور عنوان کرد و گفت: با توجه به رشد قابل توجه سفرهای زمینی میان ایران و ارمنستان، مرز نوردوز در آذربایجانشرقی باید از یک گذرگاه به یک محور گردشگری خدماتمحور ارتقا یابد.
معاون گردشگری کشور با تأکید بر مشکلات موجود در حوزه حملونقل جادهای، از جمله تردد اتوبوسها، سواریها و زمانهای معطلی در مرز، این مسائل را مانع جدی توسعه گردشگری دانست و ادامه داد: برای گردشگران دو کشور، تجربه سفر از نقطه ورود آغاز میشود؛ بنابراین باید کیفیت عبور از مرز، سرعت ارائه خدمات و هماهنگی تشکیلاتی میان دو طرف، همسطح ظرفیتهای گردشگری ایران و ارمنستان شود.
معاون گردشگری کشور با اشاره به موقعیت آذربایجانشرقی بیان کرد: مرز نوردوز در این استان، بهواسطه قرارگیری در محور تبریز- جلفا، ظرفیت تبدیلشدن به یکی از پرترددترین مسیرهای سفر زمینی کشور را داراست.
وی افزود: ایجاد کمیسیون کاری مشترک ایران و ارمنستان با مشارکت دستگاههای مرتبط، بستری برای طرح کارشناسی مسائل مرزی، استانداردسازی روندهای کنترلی، توسعه زیرساختهای پذیرش مسافر، افزایش ظرفیت پاسخگویی در ساعات پیک و بهبود هماهنگی حملونقل جادهای خواهد بود.
محسنیبندپی با اشاره به اهمیت مرز زمینی نوردوز یادآور شد: گمرک نوردوز، بهعنوان تنها گمرک زمینی ایران و ارمنستان، نقش تعیینکنندهای در ارتباط ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا دارد که ارتقای آن، دارای اهمیت ملی و منطقهای است.
وی همچنین به نقش همکاریهای مرزی در رشد اقتصادی اشاره کرد و اظهار کرد: رفع موانع مرزی تنها یک اقدام لجستیکی نیست، بلکه شرط لازم برای جهش گردشگری، توسعه تبادلات مردمی و افزایش تعاملات اقتصادی میان دو ملت است.
وی با تأکید بر اینکه ایران و ارمنستان ظرفیت تبدیلشدن به یک کریدور گردشگری چهارفصل را دارند، خاطرنشان کرد: هماهنگی مرزی، حملونقل منظم و سیاستگذاری مشترک، سه ضلع مثلثی هستند که میتوانند جریان سفر میان ۲ کشور را پایدار، سودآور و امن کنند.
محسنیبندپی در پایان با اشاره به توافق بر تشکیل کمیسیون کاری مشترک گفت: بر اساس این توافق، ۲ کشور در چارچوب این کمیسیون مشترک، اقدامات عملی برای تسهیل فوری ورود و خروج گردشگران را آغاز خواهند کرد و ما از مسیر این سازوکار مشترک، مشکلات مرزی را بهصورت مرحلهای و کارشناسیشده رفع خواهیم کرد.