اهداف روابط نهان و آشکار دو متحد آمریکا ،
دهلی نو و روابط با فلسطین اشغالی
سفر اخیر نارندرا مودی به عنوان اولین نخست وزیر هند به فلسطین اشغالی ،همچنان با بازتاب وسیعی در محافل رسانه ای منطقه از جمله در پاکستان روبرو است .
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا وسیما ، این دیدار که به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک هند و رژیم صهیونیستی صورت گرفت گام مهمی در جهت توسعه همکاری های دوجانبه تلقی می شود.
زمینه نظری
در این سفر که از سوی دو طرف تاریخی عنوان می شود هفت قرارداد مهم توسعه همکاری بخصوص در بخش امنیتی و نظامی امضا شد. به نوشته پایگاه خبری "اکونومیک تایمز " هند ،این قراردادها شامل همکاری در بخش هوا و فضا ، توسعه زیر ساختهای کشاورزی هند ،قرارداد حفاظت از منابع آب هند ،و نیز خرید تسلیحات میشوند.علاوه بر این در این سفر یک یاداشت تفاهم همکاری دوجانبه به ارزش 40 میلیون دلار در زمینه های فنی امضا شد .
در شرایط فعلی آنچه بیشتر توجه محافل سیاسی و امنیتی و رسانه ای را به خود جلب کرده است علت استقبال کم سابقه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از نارندرا مودی نخست وزیر هند است و دوم اینکه هر یک از دو طرف از این سفر چه اهدافی را دنبال می کنند؟
محافل داخلی ناراضی
"فیروز احمد ربانی " از کارشناسان سیاسی در هند در ارزیابی از این سفر گفت "مردم و دولمتردان هند پس از استقلال همواره حامی مردم مظلوم فلسطین بوده اند و اقدام اخیر نخست وزیر هند در سفر به فلسطین اشغالی مورد قبول بسیاری از مردم این کشور نیست
وی تصریح کرد تغییر موضع دولت هند نه تنها برای مسلمانان بلکه برای بسیاری از پیروان ادیان دیگر هند نیز قابل قبول نیست.
هند که در سال 1947 به استقلال رسید در اوایل دهه 50 میلادی رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت و حدود چهار دهه با این رژیم روابط پنهانی داشت .این در حالی بود که رهبران استقلال هند از جمله جواهر لعل نهرو به عنوان بنیانگذاران جنبش غیر متعهدها از آرمان مردم فلسطین در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی حمایت می کردند .
روابط پنهانی !
با این حال دولت هند که تا اواخر دهه 90 در اختیار حزب کنگره بود به چند دلیل خواهان افشای روابط این کشور با رژیم صهیونیستی نبود.
اول آنکه هند نگران واکنش منفی کشورهای عربی بود که در آن زمان هنوز روند سازش شکل نگرفته بود و کشورهای عربی در مورد رژیم صهیونیستی موضع منفی داشتند.با توجه به اینکه هند بخش زیادی از نفت مورد نیاز خود را از کشورهای عربی منطقه خلیج فارس وارد می کند و صدها هزار نیروی کار هندی نیز در این کشورها مشغول به کار هستند دولت هند با احتیاط بیشتری روابط پنهان خود را با رژیم صهیونیستی دنبال می کرد تا آسیبی به روابط دهلی نو با کشورهای عربی وارد نشود.
دوم انکه هند به شدت نگران واکنش منفی مردم این کشور بخصوص مسلمانان بود.جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی و کشتار کودکان و زنان به شدت موجب خشم و تنفر افکارعمومی جهانی از جمله در هند از رژیم صهیونیستی می شد و به همین دلیل دهلی نو ترجیح می داد روابط خود را با رژیم اشغالگر قدس پنهانی دنبال کند.
سوم آنکه هند از موسسین جنبش غیر متعهدها بود .جنبشی که در فضای جنگ سرد خود را حامی و جبهه قدرتمند کشورهای ضعیف و بی طرف در برابر ظلم و جور مستکبران می دانست .بنابراین همراهی آشکار دهلی نو با رژیم غاصب صهیونیستی می توانست چهره هند را به عنوان کشوری غیر متعهد که خود پرچم دار مقابله با استعمار و اشغالگری بود مخدوش کند.
بعد از حدود چهار دهه روابط پنهانی ،با برقراری روابط دیپلماتیک در سال 1992 ،روابط هند با رژیم صهیونیستی علنی شد که دلایل آن عبارت بودند از :
1-آغاز روند به اصطلاح صلح (سازش ) میان برخی کشورهای عربی با رژیم اشغالگر قدس
2-قدرت گرفتن ملی گرایان هندو در هند که تبلور آن در پیروزی حزب بهاراتیاجاناتا در اواخر دهه 90 بروز کرد .
3-فشارهای رژیم صهیونیستی بر هند برای آشکار کردن روابط به منظور اعلام خروج این رژیم از انزوا
4-تلاش هند برای نزدیک شدن هر چه بیشتر به آمریکا از طریق لابی های یهودی پس از پایان جنگ سرد و ادعای این کشور مبنی بر ایجاد جهان تک قطبی
با این حال حزب کنگره که همچنان وام دار وجهه و نام پدران استقلال هند در عرصه سیاسی این کشور بود همچنان کوشید در روابط خود با رژیم صهیونیستی ملاحظه کشورهای اسلامی و نظر مخالف مردم هند بویژه مسلمانان این کشور را رعایت کند.به همین جهت چندان تمایلی برای خبری شدن سفر مقامات دو طرف نداشت .
در ابتدا مهمترین هدف هند ،برقراری و توسعه روابط امنیتی و نظامی با رژیم صهیونیستی بود.مقامات امنیتی هند براین اعتقادند که تجربیات این رژیم در سرکوبی مردم مظلوم فلسطین و مقابله با مبارزان فلسطینی می تواند به دهلی نو در کنترل مبارزه مردم کشمیر تحت کنترل هند نیز کمک کند.خرید ادوات نظامی بخصوص دید در شب ، جاسوسی و راداری برای کنترل خط کنترل کشمیر و مقابله با مردم معترض کشمیر تحت کنترل هند هدف و سیاست دهلی نو در همکاری امنیتی با رژیم صهیونیستی بوده است .استفاده نیروهای امنیتی هند از تفنگ های ساچمه ای برای مقابله با اعتراضهای گسترده مردم کشمیر که هزاران تن از جوانان معترض را نابینا کرده است به همراه بستن آنان به خودرو به عنوان سپر انسانی از جمله بهره نیروهای امنیتی هند از تجربیات صهیونیستها در مقابله با انتفاضه مردم مسلمان فلسطین است .این سیاست صرف نظر از اینکه کدام حزب (کنگره و یا بهاراتیاجاناتا ) در قدرت باشند به عنوان سیاست اصلی دهلی نو در رابطه با رژیم صهیونیستی دنبال میشود.
اما در دو مقطع روابط هند با رژیم صهیونیستی به طور جهشی با رژیم اشغالگر قدس توسعه یافت و این دو مقطع زمانی بودند که حزب ملی گرای هندو ،بهاراتیاجاناتا ،بی جی چی در اواخر دهه 90 و همچنین در سال 2014 به قدرت رسید .مهمترین دلیل این امر رابطه صمیمی و رو به توسعه سازمان ملی گرا و افراطی هندو موسوم به "آر اس اس" با گروههای صهیونیستی است .این گروههای افراطی به تنها چیزی که توجه دارند ملی گرایی هندو و تقویت قدرت نظامی و امنیتی هند بخصوص در برابر پاکستان و چین است .
به همین دلیل به هیچ عنوان به مخالفت های مردم هند در رابطه با توسعه همکاری با رژیم صهیونیستی توجه ندارند.
مواضع ملی گرایان هندو
اهداف دولت ملی گرای هندو بی جی پی از توسعه همکاری با این رژیم عبارتند از :
1-پیشبرد برنامه های نظامی هند اعم از موشکی و سلاحهای غیر متعارف .یکی از برنامه های با اولویت بالای دولت نارندرا مودی نخست وزیر هند که در سال 2014 به قدرت رسید توسعه برنامه های نظامی و امنیتی هند با تاکید بر تولید مشترک است .مهمترین هدف دولت هند از اجرای این برنامه وارد شدن به بازار فروش تسلیحات وتقویت قدرت نظامی دهلی نو در برابر رقبایش است .
2- ادامه و تقویت همکاری های امنیتی با رژیم صهیونیستی برای تبادل تجربه در مقابله با مبارزان کشمیری و انتفاضه مردم مظلوم فلسطین .به همین دلیل مقامات امنیتی هند جزو معدود مقاماتی هستند که اجازه یافته اند از مراکز سری و فوق العاده امنیتی رژیم صهیونیستی دیدن کنند.
3-دست یابی به تکنولوژی های پیشرفته نظامی و امنیتی و احتمالا گرایش به تولید مشترک ادوات نظامی .با توجه به اینکه اخیرا آمریکا به رژیم صهیونیستی اجازه داده است برای تامین بخشی از منابع مالی خود ادوات نظامی و فناوری های پیشرفته راداری و جاسوسی مانند سیتم "فالکون " را صادر نماید هند درصدد است از این فرصت برای دستیابی به فناوری های پیشرفته نظامی در بخشهای مختلف از رژیم صهیونیستی استفاده کند .
4-هند به دنبال یارگیری در رقابت با چین و پاکستان دو رقیب اتمی خود است .انتخاب هند توسعه همکاری با رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی است و می کوشد از این طریق توازن نظامی منطقه ای را به نفع دهلی نو تغییر دهد.خریدهای نظامی هند در سالهای اخیر باعث شده است تا این کشور به بزرگترین خریدار سلاح در جهان تبدیل شود .براساس گزارشهای منتشرشده ،هند در دو سال گذشته 37 قرارداد نظامی با شرکای خود امضا کرده است که 7 قرار داد با رژیم صهیونیستی است .در همین راستا هندوستان در سالهای اخیر چندین سامانه موشکی و پهپادهای جاسوسی و عملیاتی از رژیم صهیونیستی خریدار کرده است .پیش از سفر نارندرا مودی نخست وزیر هند به فلسطین اشغالی دو طرف قرارداد نظامی به ارزش حدود دو میلیارد دلار امضا کردند که نوعی پیشکش دهلی نو به رژیم صهیونیستی و زمینه ساز موفقیت سفر مودی به فلسطین اشغالی تلقی می شود.
5-استفاده از لابی یهودی در آمریکا همچنان از اهداف مهم هند از توسعه همکاری با رژیم صهیونیستی است .اخیرا که با روی کارآمدن دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا فشارهای این کشور بر هند بخصوص دربخش نیروهای کار ماهر این کشور در امریکا افزایش یافته است دهلی نو تصور می کند به حمایتهای لابی یهودی برای ترغیب دولت آمریکا برای کاستن از فشارهایش در این خصوص بر دهلی نو، نیازمند است .
اهداف صهیونیست ها
ترددیدی نیست رژیم صهیونیستی نیز از توسعه روابط با هندوستان اهدافی را دنبال می کند که برخی محافل منطقه ای را در مورد پیامدهای آن نگران می کند که عبارتند از :
1-رژیم صهیونیستی می کوشد از توسعه روابط با هند وانمود کند که از انزوای سیاسی و نظامی که اعراب و کشورهای اسلامی برای این رژیم ایجاد کرده اند خارج شده است و اکنون با مهمترین کشورهای منطقه ای رابطه دارد .استقبال تاریخی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از مودی ومانور رسانه های صهیونیستی از این سفر در همین راستا تلقی می شود.
2-دستیابی بیش از پیش به بازارهای جذاب تسلیحاتی هند.ساختار نظامی این کشور عمدتا روسی است و آمریکا و رژیم صهیونیستی در تلاش هستند با فروش نظامی به هند ضمن شکستن انحصار روسیه در بازار نظامی هند ،سهم قابل توجهی از درآمهای حاصل از خریدهای تسلیحاتی این کشور را به خود اختصاص هند.در همین راستا رژیم صهیونیستی در ارتقا سیستمهای راداری و عملیاتی جنگنده های روسیه که هند سالها پیش خریداری کرده است مشارکت دارند.
3-رژیم صهیونیستی در تلاش است با جلب نظر هند ،مانع از رویکرد این کشور به چین شود."جان مدود" رئیس یک شرکت صهیونیستی در ارزیابی از سفر اخیر نارندرا مودی نخست وزیر هند به فلسطین اشغالی گفت :"وقت آن رسیده است که هند با کاهش تمرکز بر چین ،بر توسعه روابط با رژیم صهیونیستی متمرکز شود "
4-رژیم اسرائیل، توسعه روابط با هند را در چارچوب نگاه به شرق خود و جهت دهی اقتصاد این رژیم به سمت توسعه روابط با کشورهای اسیایی دنبال می کند .
5-میزان روابط تجاری و نظامی هند و رژیم صهیونیستی که بالغ بر دو میلیارد دلار است مورد رضایت دوطرف بخصوص رژیم اسرائیل نیست . صادرات رژیم صهیونیستی به هند بالغ بر یک میلیارد دو دویست میلیون دلار است که بسیار کمتر از ظرفیتهای دوطرف برای توسعه همکاری تلقی می شود.آنها امیدوارند با امضا قرارداد های نظامی که عمدتا فروش تسلیحات به هند است وهمچنین تجارت الماس ،به همراه رفع مشکلات و موانع صدور مجوز و تسهیل قوانین ،میزان روابط تجاری خود را به بیش از چهار میلیارد دلار برسانند.
در حال حاضر یکی از زمینه های توسعه همکاری های امنیتی هند و رژیم صهیونیستی مقابله با تروریسم است .نارندرا مودی نخست وزیر هند در سفر به فلسطین اشغالی در این باره اعلام کرد :"دو طرف به همکاری برای تضمین امنیت خود در برابر تهدیدات مشترک همچون تروریسم ادامه خواهند داد " این بدان معنا است که افراط گرایان وملی گرایان هندو در مورد تعریف مشترک با رژیم صهیونیستی در مورد تروریسم به توافق رسیده اند.در حالی که این رژیم مبارزه مردم مظلوم فلسطین را اقدامی تروریستی می داند حزب ملی گرای هندو بی جی پی نیز با همسان سازی تعریف خود از تروریسم با رژیم صهیونیستی مبارزات مردم کشمیر تحت کنترل هند را نیز تروریسم تلقی می کند.این در حالی است که دولتهای قبلی هند از حزب کنگره حداقل در ظاهر هم که شده از آرمان مردم فلسطین در مقابله با اشغالگران صهیونیستی حمایت می کردند.
جمع بندی
در هر حال ،یکی از نگرانیهای عمده در منطقه نگرانی از توسعه نفوذ رژیم صهیونیستی است که با حمایت از اقشار فقیر هند و سایر کشورهای شبه قاره هند می کوشند آنان را به تغییر دین ترغیب کنند و یا با حمایت از فرقه گرایی به جنگ های داخلی با حمایت از گروههای داخلی تندرو و افراط گرا دامن بزند.این موضوع بیشتر از آن جهت نگران است که در سالهای اخیر وهابیت پیوند خود را با رژیم صهیونیستی بیش از پیش تقویت کرده و اکنون با تشکیل جبهه ای تروریستی امنیت منطقه وجامعه جهانی را به مخاطره انداخته اند.علاوه براین توسعه همکاری های امنیتی و نظامی هند با رژیم صهیونیستی منجر به تشدید رقابتهای تسلیحاتی در منطقه جنوب آسیا با پاکستان از یکسو و با چین از سوی دیگر می شود که تنها برنده این وضعیت امریکا و آن رژیم هستند./
===================
نویسنده : مجید وقاری - کارشناس سیاست در شرق آسیا
.