کودتا در زیمبابوه؛ تلاش ژنرال‌ها برای کنار زدن موگابه

رابرت موگابه، رییس جمهور زیمبابوه، چهارشنبه هفته گذشته با یک کودتای آرام و بدون خونریزی به سمت ترک قدرت رانده شد. ارتش از همان روز اول این کودتا اعلام کرد که قصد به دست گرفتن قدرت و برکنار کردن رئیس جمهور را ندارد و تنها می‌خواهد «اطرافیان فاسد» رییس‌جمهور را خلع کند و آرامش را به کشور بازگرداند. الجزیزه در گزارشی نوشت که ارتش مدعی است دست به کودتا نزده، فقط «بنا دارد مجرمانی که اطراف موگابه را گرفته‌ و مرتکب جنایت شده‌ و موجب آلام اقتصادی و اجتماعی در کشور شده‌اند را هدف بگیرد و آنها را به محکمه آورد».
اما تحرکات ارتش در «هراره» که بیشتر خود را در چارچوب تسخیر تلویزیون و مسدود کردن دسترسی دولت به ادارات نشان داد از تلاش ژنرال‌ها برای کنار زدن حکومت چند دهه‌ای رابرت موگابه حکایت داشت هرچند که ارتش می‌گوید تنها برای آرام کردن فضای متشنج در کشور متأثر از مناقشه بین همسر موگابه و معاون او وارد عمل شده است.
بعد از مناقشه بین همسر موگابه و معاون رئیس جمهور که به برکناری او منجر شد، فضای زیمبابوه به سمت تنش و ناآرامی رفت.
چندی پیش میان «گریس موگابه» (همسر رئیس‌جمهوری) و «امرسون منانگاوا»، معاون رئیس‌جمهوری، تنش‌ها و رقابت‌هایی بر سر جانشینی در گرفت. بعد از آنکه موگابه معاون خود را اخراج کرد، ژنرال «کنستانتینو چیونگا»، فرمانده کل ارتش، او را به چالش کشید و گفت ارتش آماده است برای پایان پاک‌سازی‌ها در داخل حزب «زانو‌پی‌اف» وارد عمل شود. پس از این، رابرت موگابه و همسرش از ریاست‌جمهوری برکنار و در حصر خانگی قرار گفتند تا این احتمال تقویت شود که  «امرسون منانگاوا» به‌عنوان رئیس‌جمهوری موقت جای موگابه را خواهد گرفت.
در این راستا برخی اقدام موگابه در اخراج معاون خود و انتقال قدرت به همسرش را عملی نسنجیده و خطرناک ارزیابی می‌کنند با این استدلال که گریس‌ موگابه فاقد حمایت یا پایگاه‌ مردمی است و هیچ‌گونه سابقه‌ای هم در مبارزات آزادیبخش کشورش ندارد. جالب این‌که واکنش عمومی به نخستین خبرها دال بر اینکه رابرت موگابه می‌کوشد همسرش را به‌عنوان جانشین بالقوه خود آماده کند، حاکی از تمسخر و ناباوری بود.
البته این اقدام موگابه جدای از مخالفت افکار عمومی، موجب شد ارتش در برابر او قد علم کند و به نوعی  تداراک یک کودتا را ببیند. بر این اساس گفته می‌شود برکناری "امرسون منانگاگوا" تلاشی از جانب همسر متنفذ موگابه برای جانشینی بوده است که ناراحتی و نگرانی ارتش را سبب شده به طوری که رییس ستاد ارتش یک روز پیش از حصر خانگی موگابه در اظهاراتی گفته بود ارتش این اقدام را تحمل نخواهد کرد.
حال چه ارتش به دنبال کودتا بوده یا این‌که می‌خواهد اطرافیان فاسد موگابه را به سزای اعمالشان برساند، در اصل مسئله که بی‌اعتمادی مردم به ارتش است، تغییری حاصل نخواهد شد. در این باره خبرنگار الجزیره مستقر در زیمبابوه پس از صحبت با مردم به نقل از آنها می‌نویسد: «مردم به ارتش اعتماد ندارند زیرا آنها سال‌ها در کنار موگابه ایستاده بودند. اکنون ارتش منافع خود را در تغییر دیده است.»
علی ایحال سرنوشت و آینده سیاسی رابرت موگابه، رئیس جمهوری زیمبابوه پس از به قدرت رسیدن ارتش در این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و با اما و اگرهای زیادی مواجه شده است. در این شرایط که بیم آن می‌رود که زیمبابوه در حکومت نظامی فروغلتد، موگابه93 ساله، پیرترین رییس دولت جهان، چهارمین دهه ریاستش را پشت سر نخواهد گذاشت. لذا این انتظار می‌رود که موگابه پس از 37 سال به صورت قانونی از قدرت کناره‌گیری کند.
 
.............................................................................
مصطفی عبدلی