شاید برای کوزه گران هم اتفاق بیفتد!

به سرا غ یکی از موسپید کرده های این رشته رفتم، آقای سرکارپور که این حرفه را از پدرش به ارث برده، می گوید: همه تلاشم را کرده ام که حرفه آبا و اجدادیم باقی بماند.

همان حرفه ای که پدرش به لطف مهارتش در روزهای نخستین انقلاب، نقش و طرح های شبه عتیقه می ساخته و حالا می توان رد و نشان کارهایش را در موزه های کشورهای مختلف اروپایی پیدا کرد.

استاد سرکار پور وقتی پشت میز کارش می نشیند، چنان پا می زند و خاک را به کیمیا تبدیل می کند که  گویی سوار بر اسبی است و تمام آرزوهایش را در حرکات تند و تیز چرخش این چرخ می بیند؛ بعد از 46 سال، هنوز عشق را چاشنی کارش می داند و می توان فوت کوزه گری اش را در انحنای سفال ها،  و جلای رنگ هایش دید.

 خاکستری، سبز، زرد و آبی رنگین کمانی از کارهای این استاد است؛ او  می گوید سفال قم ویژگی منحصر به فردی دارد که همه را به خود جذب می کند، چرا که پس از هر بار مصرف، جذاب تر می شود و این خاصیت سفال قم است.

 جذابیتی که هنر آب و خاک و آتش را در سطح جهان مطرح کرده و چشم گردانندگان سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد( یونسکو) را به خود خیره کرده ؛ حالا سه اثر این هنرمند در یونسکو ثبت جهانی شده که مهم ترین آنها سفال سبز با لعاب ترک خورده است .

اما او با تمام این ویژگی ها یکه و تنها پرچم دار تولید لعاب ترک خورده است و مجبور شده به همت بی توجهی های مسئولان پنج کارگرش را جواب کند، چرا که مکان تولید ظروف سفالیش استیجاری است و حمایت و تسهیلاتی هم در کار نیست.

قدر زر زرگر بداند قدر گوهر گوهری !

آه این هنرمند وقتی سوزناک تر می شود که از برخوردهای شگفت انگیز مسئولان میراث فرهنگی سخن می گوید؛ آقای سرکارپور گفت:  سازمان میراث فرهنگی از من دعوت کرد کلاس آموزشی برگزار کنم، آنهم به ازای جلسه ای 2 هزار تومان ! آخر کجای دنیا با هنر و هنرمند اینگونه برخورد می کنند؟

هنری که می شود قدمت 7 هزار ساله اش را در همین دو اثر تاریخی تپه صرم و تپه قلی درویش قم دید.

به سراغ معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگردی استان رفتم؛ او هم خوب می دانست که از این هنر کهن تنها شعله ای روشن است.

 آقای بحرینی گفت: متاسفانه در حال حاضر تنها به تعداد انگشتان یک دست در قم استاد سفالگر داریم و بودجه ای برای آموزش هنرجویان نداریم.

او می افزاید: درآمد حاصل از این هنر اصیل خوب است و سرمایه گذاری در آن توجیه اقتصادی هم دارد.

این اوضاع  وخیم و وخیم تر هم می شود وقتی به سراغ خریداران می روی و می شنوی که چینی ها بازار سفال را هم تسخیر کرده اند.

 خانم عباسی یکی از این خریداران است که وقتی از او پرسیدم خبر دارید که قم هم سفال تولید می کند، با تعجب نگاه کرد و گفت: اکثرا که چینی هستن، نه مگر قم هم سفال تولید می کند!!

آقای مجلل فروشنده ای در ابتدای آزاد راه قم -تهران است؛ فروشگاهی بزرگ دارد از انواع و اقسام سفال های رنگارنگ؛ او می گوید: نطنز، یزد و کرمانشاه سفال هم تولید می کنند اما سفال لاله جین همدان خیلی معروف است و در این سال ها شهرکی را به تولید ظروف سفالی اختصاص داده اند، اما جالب است بدانید خریداران فکر می کنند سفال های ما مربوط به قم است؛ و معنای سخنش این است که حتی فروشندگان سفال هم از قدمت این هنر تاریخی در قم خبر ندارند!

این حرف ها مرا به یاد صحبت های استاد سرکارپور انداخت که می گفت قبل از اینکه لاله جین همدان سفال داشته باشد در قم 50 استاد کار، ظروف سفالی تولید می کردند.

کمی آن طرف تر فروشگاه دیگری است با تنوع بسیار، که بیشتر سفال هایش محصول چشم بادامی هاست ؛ فروشنده اش می گوید: قمی ها حمایت نمی شوند که بتوانند تولیدکننده سفال باشند و تقریبا این هنر در قم رو به افول است.

افولی که نشات گرفته از خواب مسئولان است؛ خوابی که هر روز غبار نشسته بر هنر هنرمندان چیره دست قمی را غلیظ تر می کند؛ و این غبار زمانی از چهره این هنر اصیل برداشته می شود که جای سفال قم ، لااقل در فروشگاههای شهر خودمان باز شود و مشتری خود انتخاب کند، کالای بدون اصالت چینی، یا هنر دست ایرانی؟!

سمیه حاجی احمدی_خبرگزاری صدا و سیما_ قم