دیگر وقت اصلاح است

شلوغ بود و میز خالی پیدا نکردم. اجازه گرفتم و روی صندلی اضافه کنار میزشان نشستم.
چهار... صدو... شانز... ده...
پسرک نگاهی به فیشش انداخت و برای تحویل غذا رفت و با سینی پر از چیپس، پیتزا و نوشابه برگشت.
سر میز ۶ نوجوان با فرم مدرسه منتظرش بودند.
من : بچه‌ها چرا خونه ناهار نمی‌خورید؟
: "حوصله پلو خورشت مامانا رو نداریم قبل از خونه رفتن با بچه‌ها میام اینجا و پیتزا می‌زنیم " این را گفت و همگی با دهان پر ریسه رفتن.
                                     
شیراز شهر فست فود‌ها
رستوران‌هایی که از همه جای شهر سر برآورده اند و مردمی که برای خرید غذا‌های آماده صف کشیده اند، شیراز را رکورد دار مصرف فست فود در کشور کرده است.
علاقه به فست فود تا حدی است که حتی با انتشار خبر پلمپ واحد‌های صنفی غیر بهداشتی، همچنان استقبال مردم از این مکان‌ها گسترده است به نحوی که احمد پناه مسئول صنف پیتزا و ساندویچ شیراز می‌گوید: مردم این شهر از نظر استفاده از فست فود‌ها، گوی سبقت را از دیگرشهر‌ها ربوده اند و رتبه اول کشور را دارند.
                                    
آمار‌های نگران کننده
استان فارس بیش از ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که بیش از یک سومِ آن‌ها به بیماری‌های قلبی – عروقی مبتلا هستند.
معاون پژوهش و فناوری وزارت بهد اشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: طبق بررسی ها، ۵۰ درصد مرگ و میر‌هایی که در فارس رخ می‌د هد به دلیل بروز سکته قلبی و مغزی است.
به گفته دکتر رضا ملک زاد ه، میانگین سکته قلبی و مغزی در فارس ۱۰ سال زود‌تر از معمول است.
آمار‌ها همچنین نشان می‌دهد میزان شیوع فشار خون بین افراد ۱۵ تا ۶۵ سال در فارس۲۲ و نیم درصد است؛ که بر اساس گزارش‌ها، تنها ۶۰ درصد آن‌ها از بیماری خود مطلع اند و تنها نیمی از این افراد دارو دریافت می‌کنند و بقیه با وجود اطلاع از مشکل فشارخون دارو نمی‌خورند.
                                      
برخی از این افراد به د لیل پیگیری نکردن بیماری و جد‌ی نگرفتن مصرف دارو‌ها سر از آی سی یو در می‌آورند و سکته مغزی می‌کنند که بیشتر جوانان ۲۲ تا ۴۵ ساله هستند.
به بیان معاون بهداشتی د انشگاه علوم پزشکی شیراز سبک نادرست غذایی مردم در ۳۰ سال اخیر شیوع فشار خون را در استان ۳ برابر کرده است.
                                     
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز شناسایی ۱۰۰ هزار فشار خونی در فارس فقط در مدت ۶ هفته را آماری نگران کننده می‌داند.
دکتر عبد الرسول همتی از اجرای طرح کنترل فشار خون که از ۲۷ اردیبهشت ماه امسال آغاز شده و تا ۱۵ تیر ماه ادامه دارد؛ خبرمی دهد و می‌گوید: با توجه به اهمیت موضوع، هزار خانه بهداشت، ۵۰۰ پایگاه و مرکز جامع سلامت، بیمارستان‌ها و تعداد‌ی پایگاه سیار در این طرح فعالیت می‌کنند تا علاوه بر شناسایی، مبتلایان برای درمان به سطوح بالاتر ارجاع داده شوند.
                                       
با وجود طرح‌های دولت برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی، آقای دکتر کجوری مدیر گروه قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید : آمار نگران کننده مرگ و میر‌های قلبی در فارس هشداری است برای مردم که منتظر ارایه برنامه‌های دولت برای کاهش و کنترل بیماری‌های قلبی نباشند و هر فرد خود پیشگام شود و به این موضوع حساسیت نشان دهد.
اصلاح سبک زندگی
خانم مقدس فر ۳۲ ساله از جمله افرادی است که می‌گوید در هفته ۳ یا ۴ بار از غذای بیرون بر و بیشتر فست فود استفاده می‌کند، زیرا پختن غذا در خانه زمان بر است و او فرصت کافی ندارد.
آقای اکبری هم با بیان این که مصرف غذای بیرون جزئی از فرهنگ شیرازی‌ها شده است می‌گوید: معمولا در هفته ۳ بار ناهار و یا شام را از بیرون تهیه می‌کند و ذائقه شان به غذای چرب و فست فود عادت کرده است.
                                    
همین استقبال مردم از فست فود‌ها در کلان شهر شیراز باعث افزایش تعداد رستوران‌های بیرون بر و ساندویچی‌ها شده است.
پژوهش‌ها درباره تغییر در سبک غذایی مردم نشان می‌دهند، مردم هرچه بیشتر غذا‌های کنسروی، مدت دار، آماده و فست فود بخورند، بیشتر مستعد بیماری‌های مختلف می‌شوند آن هم در استانی مانند فارس که ابتلا به فشار خون و قند خون بسیار بالا است.
با توجه به اینکه بیماری‌های قلبی -عروقی در صدر جدول عوامل مرگ و میر در فارس است باید بیش از پیش زنگ خطر را برای مردم به صدا در آورد.
                                     
آقای کریمی متخصص تغذیه با بیان اینکه کاهش سن ابتلا به سکته قلبی یکی از مهمترین مضرات مصرف فست‌فودهاست، تأکید می‌کند: مصرف این نوع غذا‌ها حتی هفته‌ای یک‌بار و مصرف نمک زیاد در رژیم غذایی، وجود سکته قلبی را در سنین پایین افزایش می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که بیش از ۲ بار در هفته به رستوران رفته‌اند نسبت به کسانی‌که کمتر از یک‌بار در هفته غذای آماده مصرف کرده‌اند، به طور میانگین ۴ تا ۵ کیلوگرم اضافه وزن داشته و دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار گرفته‌اند.
                                     
عبدالحمید مصلی نژاد دبیر انجمن تغذیه فارس نیز معتقد است: الگوی اشتباه زندگی و شهر نشینی باعث شده تعداد افراد چاق افزایش یابد و هنگامی که میزان غذای مصرفی بیشتر از فعالیت، سن، جنس و ژنتیک شخص باشد اختلالاتی در وضع بدن به وجود می‌آید.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید برای بروز بیماری‌های قلبی عروقی می‌توان دو دسته عواملِ قابل اصلاح و غیر قابل اصلاح در نظر گرفت.
به گفته آقای دکتر همتی، گذر سن و سابقه خانوادگی و ژنتیکی از عوامل غیر قابل اصلاح به شمار می‌روند، اما اضافه وزن، پرفشاری خون، اختلال چربی خون و تغذیه نامناسب به دلیل تغییر سبک زندگی از عوامل قابل اصلاح در ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی محسوب می‌شوند.
                                   

علاج واقعه قبل از وقوع
بیماری‌های قلبی – عروقی در حالی نخستین عامل مرگ و میر در استان است که به گفته دکتر بابایی متخصص قلب و عروق در صورت کنترل عوامل خطر تا ۸۰ درصد قابل پیشگیری است.
وی می‌افزاید: پیشگیری راحت‌تر و ارزان‌تر از درمان است، اما در حال حاضر ۹۹ درصد از بودجه‌ای که برای بیماری‌های قلبی و عروقی صرف می‌شود به حوزه درمان اختصاص دارد.
آقای دکتر زیبایی نژاد رئیس مرکز تحقیقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شیراز هم با تاکید بر اهمیت پیشگیری از بیمار‌های قلبی و عروقی می‌گوید: افراد بالای ۱۸ سال باید هر سال با آزمایش و بررسی‌های لازم از ریسک- فاکتور‌های خطرزا مطلع شوند و به کنترل آن‌ها اقدام کنند.
                                               
آقای دکتر بابا جعفری متخصص تغذیه بر محدودیت مصرف نمک در انواع مواد غذایی تاکید می‌کند و می‌گوید : مصرف بیشتر سبزیجات و فیبر غذایی، ماهی و گوشت سفید، میوه با تفاله و مصرف نکردن برنج آبکش شده و نان تهیه شده از آرد سفید را در کنترل فشار خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی بسیار موثر است.
این متخصص می‌افزاید: افراد در صورت داشتن رژیم غذایی مناسب، ورزش و تحرک روزانه ۱۵ دقیقه، تا حد بسیار زیادی از ابتلا به بیماری‌های قلبی -عروقی در امان خواهند بود.
آینده روشن با جامعه سالم
هشدار کارشناسان و متخصصان حوزه قلب فارس نشان می‌دهد در خصوص کاهش و کنترل بیمار‌های قلبی باید آموزش‌های لازم را از سن دبستان آغاز کرد.
                               
مدیر سلامتِ جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این باره می‌گوید در حوزه کودکان و نوجوانان ارزیابی سلامت و معاینات قلبی عروقی دانش آموزان در پایه‌های هدف یعنی کلاس‌های اول، چهارم، هفتم و دهم اجرا می‌شود.
به گفته خانم دکتر صفاری در صورتی که مربی بهداشت تشخیص دهد دانش آموز دارای مشکل یا احتمال مشکل است برای ارزیابی بیشتر او را به مراکز درمانی ارجاع می‌دهد.
                               
مدیر سلامتِ جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید می‌کند علاوه بر خدمات مراقبتی، در طول سال تحصیلی برنامه‌های آموزشی با هدف آشنایی با علایم خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های زمینه‌ای قلب و عروق از جمله دیابت و فشار خون به دانش آموزان، والدین و اولیا مدارس اجرا می‌شود.
نظارت بر بوفه‌های مدارس فارس برای عرضه غذای سالم از دیگر برنامه‌ها برای ارتقا سلامت دانش آموزان؛ امید‌های آینده جامعه است.
* مریم شمس
خبرگزاری صداو سیما  مرکز فارس