تأثیر داروها و مکمل‌ها بر افزایش فشار خون

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ در این گزارش به معرفی برخی از دارو‌ها و مکمل‌هایی می‌پردازیم که موجب افزایش فشار خون می‌شوند.

دارو‌های مسکن
دارو‌های مسکن و ضد التهاب می‌توانند باعث تجمع آب در بدن شده و علاوه بر ایجاد مشکل برای کلیه‌ها، موجب افزایش فشار خون شوند. نمونه‌هایی از این دارو‌ها عبارتند از:
- ایندومتاسین
- استامینوفن
-آسپرین، ناپروکسین سدیم و ایبوپروفن
- پیروکسیکام

دارو‌های ضدافسردگی
این دارو‌ها از طریق ایجاد تغییر در واکنش بدن نسبت به ترکیبات شیمیایی مغز از جمله سراتونین، نوراپی‌نفرین و دوپامین عمل می‌کنند. این ترکیبات حالات ذهنی را کنترل کرده و می‌توانند موجب افزایش فشار خون شوند. نمونه‌هایی از دارو‌های ضد افسردگی که می‌توانند موجب افزایش فشار خون شوند، عبارتند از:
- ونلافاکسین
-مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز
-دارو‌های ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای شامل آمی تریپتلین، بوتریپتیلین، کلومیپرامین، دسیپرامین، دوسولپین، دوکسپین، ایمی‌پرامین، ایپریندول، لوفرپرامین، نورتریپتیلین، پروتریپتیلین و تریمیپرامین
- فلوکستین

دارو‌های هورمونی پیشگیری از بارداری
تقریبا تمام قرص‌ها و سایر دارو‌های پیشگیری از بارداری حاوی هورمون‌هایی هستند که موجب تنگی رگ‌های کوچک و در نتیجه افزایش فشار خون می‌شوند. ریسک افزایش فشار خون بر اثر مصرف این دارو‌ها در اثر چاقی، مصرف سیگار یا سن بالای ۳۵ سال افزایش می‌یابد.
البته مصرف این دارو‌ها در تمام زنان موجب افزایش فشار خون نمی‌شود، اما اگر در این رابطه نگران هستید، حداقل هر ۶ ماه یک بار فشار خون خود را توسط پزشک کنترل کنید. اگر مبتلا فشار خون هستید، سعی کنید از روش‌های دیگر برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

کافئین
حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین می‌تواند موجب افزایش موقت فشار خون شود.
کافئین هورمونی را که رگ‌های بدن را کنترل می‌کند، مهار کرده و به طور موقت موجب تسهیل عبور جریان خون می‌شود.
در نتیجه فشار خون افزایش می‌یابد. همچنین کافئین موجب افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین در بدن می‌شود.
این هورمون‌ها نیز جریان خون را تسریع کرده و فشار آن را افزایش می‌دهند. نمونه‌هایی از ترکیبات حاوی کافئین عبارتند از:
- قرص‌های کافئین
- قهوه
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا

دارو‌های سرماخوردگی
دارو‌های سرماخوردگی یا ضد احتناق موجب تنگی رگ‌ها و در نتیجه دشواری عبور جریان خون و افزایش فشار می‌شوند.
همچنین این دارو‌ها می‌توانند اثر دارو‌های ضدفشار خون را خنثی کنند. نمونه‌هایی از این دارو‌ها عبارتند از:
- سودوافدرین
- فنیل افرین
اگر مبتلا به شار خون هستید، بهترین راهکار اجتناب از مصرف دارو‌های ضداحتناق است. برای این منظور از پزشک خود بخواهید که دارو‌های سرماخوردگی مناسب برای افراد مبتلا به فشار خون را تجویز کند.

مکمل‌های گیاهی
برخی از مکمل‌های گیاهی ممکن است با دارو‌های فشار خون تداخل داشته یا موجب افزایش فشار خون شوند. نمونه‌هایی از این نوع مکمل‌ها عبارتند از:
- تنباکوی کوهی
- نارنج
- ارمک (سرده)
- جینسنگ
- گوارنا
- شیرین بیان
- گل راعی
مکمل‌های گیاهی صرفا به دلیل این که از گیاهان تولید می‌شوند، ایمن نیستند. پیش از مصرف هر نوع مکمل گیاهی حتما با پزشک خود مشورت کنید و از مصرف مکمل‌های عامل افزایش فشار خون خودداری نمایید.

درمان‌های بیولوژیکی
دارو‌های مورد استفاده در درمان‌های بیولوژیکی دارای عوارض جانبی از جمله فشار خون هستند.
برخی از این دارو‌ها سلول‌های خاصی را هدف می‌گیرند و برخی دیگر از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با مجموعه‌ای از بیماری‌های خودایمنی و سرطان بهره می‌برند.

به طور خاص مهارکننده‌های رگ‌زایی و برخی از پادتن‌های مونوکلونال می‌توانند موجب افزایش فشار خون شوند. نمونه‌هایی از این دارو‌ها عبارتند از:
- بواسیزامب
- جفیتینیب
- ایماتینیب
- پازوپانیب

دارو‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
این دارو‌ها تقریبا در تمام موارد پیوند اعضا تجویز می‌شوند و برخی از آن‌ها می‌توانند کلیه‌ها را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش فشار خون شوند. دو نمونه از این دارو‌ها عبارتند از:
- سیکلوسپورین
- تاکرولیموس
درصورتی که یک یا چند مورد از این دارو‌ها را مصرف می‌کنید و نگران فشار خون خود هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.

فشار خون نیرویی است که توسط جریان خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌شود تا خون در سراسر رگ‌ها و بدن جریان یابد. اگر این نیرو افزایش پیدا کند و در طول زمان ثابت باقی بماند، بدن با مشکلات زیادی روبرو می‌شود.

جدیدترین آمار منتشر شده از سازمان جهانی بهداشت در مورد فشار خون
-فشار خون یک وضعیت جدی پزشکی است که میزان خطر بروز بیماری‌های قلبی، مغزی، کلیه و سایر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
- حدود ۱.۱۳ میلیارد نفر در سراسر جهان به فشار خون بالا مبتلا هستند که حدود دو سوم این آمار در کشور‌های فقیر و کم‌درآمد زندگی می‌کنند.
فشار خون بالا علت اصلی مرگ زودرس در سراسر جهان است.
-یکی از مهمترین اهداف بهداشت جهانی در زمینه بیماری‌های غیرمسری، کاهش فشار خون بالا به میزان ۲۵ درصد تا سال ۲۰۲۵ میلادی است.