بیانیه سازمان حفاظت محیط‌زیست در روز جهانی مقابله با گرد و غبار

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما متن این بیانیه به این شرح است:
 جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی در اقلیم خشک و نیمه‌خشک غرب و جنوب‌غرب آسیا، طی سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای تحت تأثیر پیامد‌های تغییر اقلیم قرار گرفته است. افزایش محسوس دما، کاهش چشمگیر بارندگی، تشدید خشکسالی‌ها و بروز مکرر توفان‌های گردوغبار، نه تنها زیست‌بوم‌ها و تنوع زیستی را تهدید می‌نمایند، بلکه با افزایش فرسایش خاک، گسترش بیابان‌زایی و کاهش ظرفیت تولید، امنیت غذایی کشور را نیز به مخاطره انداخته‌اند.

افزون بر عوامل اقلیمی، برخی مداخلات انسانی مانند چرای بی‌رویه دام، انتقال آب بین‌حوضه‌ای، مدیریت ناپایدار منابع آب، عدم رعایت اصول کشاورزی حفاظتی و بهره‌برداری ناصحیح از منابع طبیعی، در تشدید این پدیده سهم بسزایی داشته‌اند. این شرایط، علاوه بر آسیب به سلامت شهروندان و تحمیل خسارات اقتصادی گسترده، تبعات اجتماعی و معیشتی قابل توجهی را نیز برای جوامع مختلف کشور به همراه داشته است.

مطابق بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده توسط ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار، بخش عمده‌ای از منشأ گردوغبار‌های مؤثر بر ایران، فرامرزی و ناشی از کانون‌های بیابانی در کشور‌های عربستان، عراق، سوریه، افغانستان و ترکمنستان است. این واقعیت، ضرورت توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را برای مقابله با این بحران زیست‌محیطی دوچندان می‌سازد.

در همین راستا، جمهوری اسلامی ایران با درک اهمیت تقویت تعاملات جهانی، اقداماتی مهم در سطح بین‌المللی به انجام رسانده است؛ از جمله پیشنهاد تعیین روز ۱۲ جولای به‌عنوان "روز جهانی مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار" که به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید، و نیز تدوین و تصویب قطعنامه مقابله با این پدیده در ششمین اجلاس مجمع محیط‌زیست ملل متحد (UNEA-۶). افزون بر آن، با همکاری نزدیک با نهاد‌های تخصصی بین‌المللی به‌ویژه برنامه توسعه ملل متحد (UNDP)، برنامه‌هایی در زمینه پیش‌بینی و هشدار زودهنگام، تقویت ظرفیت‌های ملی و توسعه راهکار‌های نوآورانه جهت افزایش تاب‌آوری در دستور کار قرار گرفته است.

در شرایطی که کشور ما با آثار آشکار تغییر اقلیم، از جمله افزایش دما، کاهش بارندگی و خشکسالی‌های شدید، نظیر آنچه در سال جاری شاهد هستیم، مواجه است؛ یکپارچه‌سازی سیاست‌ها و اقدامات ملی در زمینه مقابله با گردوغبار، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود. از این‌رو، ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار، بر اساس بند «ج» ماده ۲۲ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت، با مشارکت ۱۵ دستگاه اجرایی، اقدام به تدوین «برنامه جامع مقابله با گردوغبار» کرده است. این برنامه با رویکردی علمی، مشارکتی و عمل‌گرایانه، در آینده نزدیک به تصویب خواهد رسید و به‌عنوان سند راهبردی کشور در مدیریت مؤثر و پایدار این پدیده ابلاغ خواهد شد.

در پایان، مراتب تقدیر و سپاس خود را از تمامی پژوهشگران، متخصصان، کارشناسان و کنشگران محیط‌زیستی که با صداقت، دانش و تعهد در مسیر مقابله با این چالش محیط زیستی تلاش کرده‌اند، ابراز می‌داریم. امیدواریم با تداوم همکاری‌های منسجم در سطح ملی و گسترش تعاملات مؤثر منطقه‌ای و بین‌المللی، گام‌هایی جدی در راستای تحقق شهر‌های تاب‌آور و جوامع پایدار برداشته شود.