پیشگیری از تحلیل عضلات با سبک زندگی سالم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما دکتر رشید حیدری مقدم گفت: تحلیل عضلات یا سارکوپنی، پدیده‌ای خاموش اما رو به گسترش در جهان است که طبق برآوردهای علمی، تا سه دهه آینده میلیون‌ها سالمند را به افراد وابسته و ناتوان بدل خواهد کرد.

این متخصص فیزیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، با هشدار نسبت به ابعاد بیماری سارکوپنی یا تحلیل عضلات، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین ریسک‌فاکتورهای کاهش سلامت در سالمندان، تحلیل توده عضلانی است. هرچه سن افزایش پیدا کند، عملکرد عضلات افت کرده و اگر راهکاری اندیشیده نشود، استقلال فردی سالمندان به‌شدت تهدید خواهد شد.

وی ادامه داد: تحلیل عضلات از حدود ۴۰ سالگی آغاز می‌شود و در هر دهه دست‌کم ۱۰ درصد از عملکرد بدن کاهش می‌یابد، این کاهش نه تنها در قدرت جسمی، بلکه در کارکردهای روانی و حتی سیستم‌های متابولیک نیز اثرگذار است.

به‌عبارت دیگر، تحلیل عضلات زمینه‌ساز زنجیره‌ای از بیماری‌های دیگر از جمله دیابت، کمردردهای مزمن و حتی اختلالات حرکتی جدی خواهد بود.این متخصص فیزیولوژی با معرفی چند تست ساده برای تشخیص اولیه گفت: اگر فردی در یک سال گذشته بیش از سه بار زمین خورده باشد یا در تست نشستن و برخاستن کمتر از ۱۵ بار موفق شود، در معرض خطر قرار دارد. همچنین کاهش سرعت راه رفتن به کمتر از یک متر در ثانیه، یکی دیگر از نشانه‌های مهم تحلیل عضلات است.

وی با اشاره به تغییر الگوهای زندگی در عصر جدید تصریح کرد: زندگی ماشینی و کم‌تحرکی بزرگ‌ترین عامل تشدید این بیماری است. متأسفانه برخلاف گذشته که فعالیت بدنی بخشی از زندگی روزمره بود، امروز تحرک فیزیکی به‌حداقل رسیده و همین امر موجب شیوع گسترده سارکوپنی در جوامع مختلف شده است.

این استاد دانشگاه به نقش عوامل تغذیه‌ای و روانی اشاره کرد و افزود: دریافت ناکافی پروتئین، اختلال در خواب و استرس‌های مداوم از جمله عوامل تسریع‌کننده تحلیل عضلات هستند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد سطح بالای هورمون استرس (کورتیزول) به‌شدت توان عضلانی را کاهش می‌دهد.

در مقابل، داشتن رژیم غذایی غنی از پروتئین و مدیریت استرس می‌تواند نقش محافظتی مهمی ایفا کند.

وی اضافه کرد: تازه‌ترین تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی مؤثرترین عامل در پیشگیری از بیماری‌های مزمن سالمندی است؛ مطالعه‌ای با مشارکت ۸۰ هزار نفر در ۲۴ کشور طی ۴۰ سال ثابت کرد که افراد دارای روابط اجتماعی فعال، کمتر دچار بیماری‌های تحلیل‌برنده می‌شوند. این یافته بار دیگر اهمیت حضور سالمندان در جامعه و ارتباط مداوم آنها با دیگران را گوشزد می‌کند.

این متخصص تأکید کرد: خبر خوب این است که حتی در دهه نهم زندگی هم امکان بازسازی عضلات وجود دارد. ورزش‌های مقاومتی و تمرین‌های منظم می‌توانند شانس بازگشت توان حرکتی را به‌طور چشمگیری افزایش دهند. بنابراین هیچ‌گاه برای آغاز ورزش دیر نیست.

حیدری‌مقدم افزود: سالمندی نباید مترادف با ناتوانی و وابستگی باشد. اگر ورزش، تغذیه صحیح، خواب کافی و تعاملات اجتماعی به‌عنوان پایه‌های سبک زندگی سالم از میانسالی جدی گرفته شوند، می‌توان از بخش عمده‌ای از تهدیدهای ناشی از تحلیل عضلات پیشگیری کرد. امروز ورزش نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت حیاتی برای حفظ استقلال و کرامت سالمندان است.