خوزستان ؛
آهن مهم‌ترین ماده برای ساخت هموگلوبین
منابع غذایی مناسب برای دریافت آهن و عوامل موثر در کاهش یا افزایش جذب را بشناسیم .
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما مرکز خوزستان ،
کم‌خونی فقر آهن به دلیل کمبود آهن در خوراک یا جذب نشدن آهن توسط بدن اتفاق می‌افتد. علی‌رغم شیوع این بیماری، بیشتر افرادی که از فقر آهن یا کم‌خونی خفیف رنج می‌برند، تا زمانی که بیماری‌شان شدت نیافته، معمولاً متوجه علائم آن نمی‌شوند.
تحقیقات نشان داده که تقریباً نیمی از خانم‌ها با ذخایر ناکافی آهن باردار می‌شوند که این امر می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین ایجاد کند.
کم‌خونی یا «آنِمی» به کاهش گلبول‌های قرمز سالم خون یا کاهش هموگلوبین گفته می‌شود که وظیف‌ی اکسیژن‌رسانی به دستگاه‌های مختلف بدن را به عهده دارند.
همین کاهش گلبول قرمز و اختلال در اکسیژن‌رسانی به سلول‌های بدن، باعث بروز مشکل در اعضای متعدد بدن و ظهور علائم بسیاری می‌شود.
در حال حاضر شایع‌ترین کم‌خونی، کم‌خونی فقر آهن است. آهن مهم‌ترین ماده برای ساخت هموگلوبین است و هنگامی که جذب این ماده کافی نباشد یا نیاز بدن به آن به دلیلی (مثلاً بارداری یا خونریزی مانند خونریزی زیاد هنگام قاعدگی) افزایش یابد، بیمار دچار کم‌خونی فقر آهن خواهد شد.
شناختن علائم فقر آهن اهمیت زیادی دارد که می‌تواند به درمان و پیشگیری به موقع از آن کمک کند. رنگ‌پریدگی پوست، لب‌ها و ناخن‌ها ، احساس خستگی یا ضعف ، سرگیجه، سردرد ،تنگی نفس ،ضربان سریع قلب ،عدم تمرکز، خواب آلودگی و بی‌حوصلگی ، ریزش مو شایع‌ترین علائم کم خونی هستند .
رئیس انجمن تغذیه خوزستان گفت : آهن موجود در مواد غذایی به ۲ دسته هم (Haem) و غیر هم (non Haem) تقسیم می‌شود گفت: آهن هم بیشتر در ترکیبات حیوانی مانند گوشت قرمز، جگر، دل، قلوه، ماهی و مرغ و آهن غیرهم یا گیاهی در انواع سبزیجات، حبوبات و غلات وجود دارد.
مجید محمدشاهی افزود: آهن نوع هم به علت لایه محافظ دور مولکول آهن، با مواد دیگر تداخل زیادی پیدا نمی‌کند و در هنگام مصرف غذا تحت تاثیر مکمل‌های غذایی مصرفی دیگر قرار نمی‌گیرد، اما آهن غیرهم که آهن یونی و آزاد است به راحتی با یون‌های ۲ یا سه ظرفیتی مانند روی، آلومینیوم، منیزیم و کلسیم ترکیب و از دسترس بدن خارج می‌شود.
وی گفت: اگر در صورت امکان، منبع اصلی دریافت آهن را از منابع حیوانی مثل گوشت، جگر، ماهی و یا زرده تخم مرغ انتخاب کنیم تحت تاثیر دیگر مواد قرار نمی‌گیرد، اما در صورت استفاده از منابع گیاهی، این مواد را کمتر با مواد غذایی دیگر مصرف کنیم.
رئیس انجمن تغذیه خوزستان ادامه داد: آهن برای جذب شدن به محیط اسیدی نیاز دارد بنابراین افرادی که از دارو‌های آنتی اسید استفاده می‌کنند، جذب آهن به علت کاهش دادن اسید معده، کاهش می‌یابد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد: مکمل‌های آهن تقریبا همگی شبیه آهن‌های گیاهی هستند یعنی تحت تاثیر جذب قرار می‌گیرند و شرط خوردن آهن به صورت قرص این است که با معده خالی مصرف شود، اما اگر همراه با غذا، آب پرتقال یا چای مصرف شود ۵۰ تا ۶۰ درصد آن از بین می‌رود.
محمدشاهی در خصوص تاثیر مصرف ماست و دوغ همراه با غذا در جذب آهن گفت: اگر منبع آهن گوشتی است مصرف لبنیات به همراه غذا تاثیری در جذب آهن ندارد، اما اگر به عنوان مثال منبع گیاهی مانند اسفناج با ماست مصرف شود جذب آهن کاهش می‌یابد.
وی افزود: بخش عمده آهن باید از طریق گوشت‌ها تامین شود به ویژه زنان با کم خونی‌های جدی، نیاز به مصرف جگر، گوشت و مکمل دارند.