یک فعال اقتصادی:
باید دنیا را به خودمان وابسته کنیم نه برعکس
عضو هیئت مدیره خانه صنعت و معدن ایران گفت: باید کاری کنیم که اقتصاد دنیا را به اقتصاد خود وابسته کنیم تا نتوانند ما را از چرخه اقتصادی جهانی حذف کنند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ،نامگذاری امسال با عنوان اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل و تاکید مقام معظم رهبری از سالهای گذشته بر مساله اقتصاد، نشان میدهد که باید نگاه خاصی به اقتصاد و تولید در کشور وجود داشته باشد، بخصوص اینکه رهبری در سخنان اولین روز سال به صراحت اعلام کردند با وجودی که برخی انتظار داشتند که عنوانی فرهنگی و حتی سیاسی برای سال در نظر گرفته شود اما هنوز و همچنان اقتصاد ، پرداختن به آن و مقاوم کردن آن از اهمیت ویژه برخوردار است، موضوعی که فعالین اقتصادی بیش از هرکسی آن را احساس می کنند.
آرمان خالقی عضو هیات مدیره خانه صنعت و معدن ایران در گفتگو با
خبرگزاری صدا و سیما گفت: گاهی فراموش میشود که نامگذاری سال با عنوان اقتصادی، یک هدفگذاری کوتاه مدت برای رسیدن به یک هدف بلند مدت است، به همین دلیل ممکن است برای مدت کوتاهی این مساله مورد توجه قرار گیرد، اما در بلند مدت، میزان توجه به آن کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی، باید برنامهریزی از بالا به پایین صورت بگیرد؛ تصریح کرد: مراکز سیاستگذاری کشور مانند مجلس، دولت، مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی انقلاب فرهنگی میتوانند مقررات و آییننامههایی را در جهت دستیابی به این هدف وضع کنند تا این سیاستهای کلی ترسیم و در اختیار بخشهای اجرایی قرار گیرد و باید یک تعریف استاندارد از اقتصاد مقاومتی با در نظر گرفتن سیاستهای ترسیمشده از سوی مقام معظم رهبری را ارائه کنیم تا هر کسی نتواند برداشت متفاوتی از موضوع داشته باشد
خالقی ادامه داد: دراین صورت بایدها و نبایدهای اقتصاد مقاومتی مشخص خواهد شد، سیاستها و ضوابط ترسیم شده نیز، با مشارکت ذینفعان اجرایی می شود و همه افراد جامعه موظف به انجام آن باشند البته باید نظارت لازم نیز وجود داشته باشد که در این زمینه، میتوان سیاستهای تنبیهی و تشویقی هم اعمال کرد.
وی با اشاره به اینکه بحث در مورد اقتصاد مقاومتی چند سالی است که مطرح است افزود: آنچه که باید برای تهیه تعاریف مستند و استاندارد رخ دهد این است که همه ، چه مسئولین حاکمیتی ، چه افرادی که در بخش اقتصاد به عنوان فعال اقتصادی شناخته می شوند ، بتوانند به یک درک و فهم مشترک برسند که ما درباره چه چیز و با چه ابعادی صحبت می کنیم .
عضو خانه صنعت و معدن ادامه داد: رهبری، امسال در پیام نوروزی راه را مشخص کردند و کارشناسان باید روی جزئیات به اجماع برسند، گام نخست در این راه اینکه همه باید حرف یکدیگر را با یک ادبیات مشترک بفمیم و بر سر یک موضوع به اتفاق نظر برسیم .
وی گفت: نکته بعدی اینکه باید ببینیم هر کسی چه تکلیفی نسبت به این موضوع دارد یعنی بخش خصوصی ، دولت ، مجلس و مردم هر کدام برای تحقق اقتصاد مقاومتی چه تکلیفی دارند و چه باید انجام بدهند و چه نباید انجام دهند، به طور مثال وظیفه دولت و مجلس سیاست گذاری است و وظیفه مردم به نوع مصرف، الگوی مصرف و فرهنگ خرید کالا برمی گردد.
این فعال اقتصادی یکی از مشکلات تحقق عملی نیافتن اقتصاد مقاومتی را تشتت تعاریف از این مفهوم دانست و خاطر نشان کرد: مشکل اینکه هر کسی فکر می کند کاری که خود می کند اقتصاد مقاومتی است مثلاً مردم صرفه جویی را اقتصاد مقاومتی می دانند ،تولید کننده خود کفایی داخلی را اقتصاد مقاومتی می داند ، یکی ارتباط قوی و گره خوردن اقتصاد با اقتصاد بین المللی را اقتصاد مقاومتی می داند و در مجموع هر کس از ظن خود به این موضوع نگاه می کند.
وی افزود: از طرفی همه به بحث اقتصاد مقاومتی به عنوان یک رهنمود ارشادی نگاه می کردند نه تکلیفی ، عده ای فکر می کردند توصیه شده اگر اقتصاد مقاومتی اجرا شود خوب است اما با توجه به سخنان رهبری ،این موضوع امسال به صورت یک تکلیف و الزام در آمده و همه می دانند نقشه راه همین است.
خالقی سخنان رهبری در حرم رضوی را مبنا و مقیاس عملکرد همه بخشها خواند و تصریح کرد: تا پیش از این نه مبنای سنجشی بود نه اینکه ستاد اقتصاد مقاومتی اجرای آن را بصورت متمرکز انجام می داد.
وی دلیل این امر را نا کارآمدی ستاد اقتصاد مقاومتی خواند و گفت: ستاد خوب شکل نگرفته و تمام ترکیب آن دولتی هستند در حالی که بدون حضور و مشارکت بخش خصوصی هیچ گونه حرکتی در این زمینه نتیجه نخواهد داد .
حتی اگر بخش خصوصی به کار گرفته شود اما مردم متوجه وظایف خود نباشد و برای این کار بسیج نشوند باز هم این امر تحقق نمی یابد.
این عضو هیئت مدیره خانه صنعت و معدن افزود: به طور مثال اکنون مصرف سرانه گندم ، روغن و شکر بالاست و دولت مجبور به واردات می شود و کشور به واردات کالاهای خارجی وابسته شده است که اصلاح این چرخه نیازمند این است که مردم این را بپذیرند و تغییر دهند.
وی با اشاره به اینکه دولت باید برای کمک گرفتن از مردم و بخش خصوصی برنامه ریزی کند تصریح کرد: دولت باید برای دیگران بستر سازی کند نه اینکه تعیین تکلیف کند چون اقتصاد دستوری نیست و به صورت دستوری و حکم حرکت نمی کند بلکه برمدار طبیعی خود حرکت می کند.
خالقی ادامه داد: اگر توجیهی برای برنامه ریزی ها نباشد هیچ فعال اقتصادی همراهی نخواهد کرد برای همین از ابتدای برنامه ریزی ها تا زمان اجرایی شدن برنامه بخش خصوصی باید حضور فعال داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه اگر روش ستاد اقتصاد مقاومتی اصلاح شود و از بخش خصوصی هم دعوت به همراهی کند ،کشور صاحب راهبردی در همه حوزه ها می شود گفت: در حالی که الان راهبرد مدون و مشخصی نداریم و اگر بخواهیم در جاده رشد و پیشرفت حرکت کنیم حتماً باید راهبردی مدون و مستمر و مصوبی داشته باشیم که همه دستندرکاران اقتصادی به آن متعهد و پاسخگو باشد که تاکنون هیچ کدام محقق نشده است.
این فعال صنعتی افزود: به طور مثال وزارت جهاد کشاورزی بخشی از تامین کالا های راهبردی کشور را بر عهده دارد از سوی دیگر برخی از صنایع تبدیلی پایین دستی ، تابع تصمیمات این وزارت خانه است حالا اگر بنا به دلایلی وزارت جهاد کشاورزی تصمیم بگیرد با هدف حفظ تولیدات کشاورزی و کمک به اقتصادکشاورز، واردات کالاهایی که به عنوان کالاهای مورد نیاز صنایع تبدیلی است ممنوع کند عملاً باعث ضربه خوردن صنایعی می شود که به این کالا ها وابسته هستند و با افزایش ارزش افزوده آنها را صادر و برای کشور درآمدزایی دارند.
وی گفت: این نمونه ای از تصمیمات جزیره ای است که اگر قرار باشد همچنان این نوع تصمیم گیری صورت بگیرد فقط به اقتصاد لطمه می زند در حقیقت اینکه برای حل مشکلات تصمیمات کوتاه مدت و موقت گرفته شود حرکت احساسی است که با اقتصاد مقاومتی مغایر است .
خالقی با بیان اینکه بخش خصوصی در حال حاضر و برای شرایط فعلی توانمندی کمک به دولت را دارد خاطر نشان کرد: بخش خصوصی اگر در برنامه ریزی ها ، اقدامات و مشاوره ها ، مورد همراهی قرار نگیرد و اگر اطلاعات درست به آن داده نشود و دولت بخواهد در امور آن مداخله کند، بخش خصوصی واقعی شکل نمی گیرد و توانمندی خود را از دست می دهد در حالی که لازمه رشد اقتصادی، رشد تمام اجزاء آن است .
وی گفت: در قانون اساسی، اقتصاد کشور به سه بخش دولتی ، تعاونی و خصوصی تقسیم شده و باید در تصمیمات وتمام برنامه هایی که بر روی اقتصاد متاثر است هر سه این بخشها حضور و مشارکت داشته باشند زیرا اینها در حقیقت همه شریک اقتصادی هستند که باید با هم همکاری و همفکری داشته باشند.
عضو هیئت مدیره خانه صنعت و معدن با اشاره به اینکه اگر قرار باشد با این بهانه که احتمالاً بخش خصوصی نمی تواند موثر و کارگشا باشد و ضعیف است، پیش برویم هرگز موفق نمی شویم افزود: هم اکنون راهبرد صنعتی به روز در کشور نداریم و سیاستگذاری قانونی کارآمدی در بخش صنعت ابلاغ نشده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از مواردی که رهبری عنوان کردند ، توجه به مصرف کالاهای داخلی در کشور است تصریح کرد: در حال حاضر این گونه نیست که اولویت مردم کالای داخلی باشد به همین دلیل اگر یک کالای ایرانی و خارجی از نظر کیفی ، قیمتی و تمام موارد یکسان باشد تعصبی روی مصرف کالای داخلی ندارند و کالای خارجی را انتخاب می کند.
وی ادامه داد: هر گاه مردم ما در این شرایط برابر انتخابشون کالای ایرانی بود نشان می دهد مردم بر مدار مصرف کالای ایرانی و اقتصاد مقاومتی هستند.
خالقی گفت : از طرف دیگر چون این نوع فرهنگ مصرف وجود دارد تولید کننده داخلی باید از نظر کیفیتی یا قیمتی بر رقبای خارجی غلبه کند که این نیازمند این است که عوامل کاهش قیمت و افزایش کیفیت کالای ایرانی را پیدا کرد ، عواملی مثل قیمت مواد اولیه ، تسهیلات بانکی و منابع مالی گران قیمت ، کاغذ بازی اداری سنگین به تولید کننده تحمیل می شود و تولید کننده مجبور می شود هزینه آن را از مصرف کننده بگیرد.
وی تصریح کرد: برای حل بخش زیادی از مشکلاتی که در بخش صنعت وجود دارد و چرخه معیوبی ایجاد کرده است، دولت باید به اصلاح ساختارهای موجود اقدام کرده تا تولید کننده بتواند قیمت را پایین بیاورد.
وی با ذکر این نکته که دیگر قیمت انرژی در کشور مزیت نیست افزود: اکنون قیمت بنزین بالای فوب خلیج فارس است و همچنین قیمت نفت بسیار کاهش یافته که باعث شده است دیگر مزیت چندانی در این بخش نباشد.
خالقی ادامه داد: برخی می گویند نیروی کار در ایران ارزان است شاید به لحاظ دستمزد ظاهری چنین باشد اما از آنجایی که بهره وری کار ما در بخش دولتی 20 دقیقه و در شرکت خصوصی کمتر از 4 ساعت است و این رقم با 7 ساعت بهره وری کشورهای دیگر فاصله زیادی دارد بنابراین در مجموع نیروی کار ما ارزان نیست.
وی گفت: ما در حمل و نقل و بخشهای دیگر هم مزیت نداریم و در مجموع امکان رقابت با تولید کننده خارجی فراهم نیست باید شرایطی فراهم شود که قیمت تمام شده تولید پایین آید مثلاً تسهیلات بانکی که الان 22 درصد است باید با همان نرخ 4 و 5 درصدی که رقیب خارجی می گیرد به دست تولیدکننده برسد تا شرایط برابر شود.
عضو هیئت رئیسه خانه صنعت و معدن با اشاره به سیستم اداری پیچیده ای که در کشور حاکم است خاطر نشان کرد: دریافت مجوزهای لازم برای شروع فعالیت اقتصادی در ایران 25 روز طول می کشد در حالی که در کشور های حاشیه خلیج فارس 24 ساعت طول می کشد ،که این هم در کنار دیگر موارد شرایط رقابتی را کاهش می دهد.
وی با اشاره به راه طولانی رسیدن به یک اقتصاد مقاوم و پایدار، گفت: وقتی در حال تحریم قرار داشتیم به جای اینکه شرایط ارائه خدمات به واحدهای صنعتی تسهیل شود ،سخت تر شد و به جای اینکه در برابر فشار خارجی ، فشارها و موانع داخلی کمتر شود این اتفاق رخ نداد و شرایط کاغذ بازی بیشتر شد.
این فعال اقتصادی ادامه داد: برای تحقق عملی اقتصاد مقاومتی باید ببینیم که در سالهای گذشته چه کردیم زیرا ما در بسیاری از مواقع تاوان عملکرد گذشته را می دهیم اما هرگز بررسی نمی کنیم در گذشته چه اشتباهی کردیم تا تکرار نکنیم.
وی با اشاره به اینکه تحریم ها هنوز آن طور که باید برداشته نشده است و آثار آن را نمی توان دید گفت: ما چوب وابستگی های اقتصادی و مقاوم نبودن آن را خوردیم هر چند تولید کننده و بخش اقتصاد زیر فشار به هر ترتیب چرخ اقتصاد کشور را چرخاند و مقاومت کرد اما اگر شرایط اقتصاد مقاومتی در کشور حاکم بود و اصول را رعایت کرده بودیم دچار آن گرفتاری های شدید نمی شدیم.
خالقی افزود: ما در حقیقت مار گزیده هایی هستیم که باید ببینیم از چه محلهایی آسیب دیدیم تا آنها را اصلاح و بازسازی کنیم ، ما باید کاری کنیم که اقتصاد دنیا را به اقتصاد خود وابسته کنیم تا نتوانند ما را از چرخه اقتصادی جهانی حذف کنند ، به طور مثال در همین بحث نانو اگر موادی را تولید کنیم که انحصار تولید آن در اختیار ایران باشد ، دنیا دیگر نمی تواند ایران را ساده و بدون هزینه حذف کند و به آن فشار آورد زیرا می توانیم مقابله به مثل کنیم.