ابهامات بیانیه امریکا و شرکایش در مورد تجارت با ایران

بیانیه امریکا و شرکای غربی اش در مورد اینکه مانع فعالیت تجاری با ایران نخواهند شد، همچنان ابهاماتی  دارد که نمی تواند به نگرانی بانک ها وشرکت های خارجی از همکاری با تهران پایان دهد.

در پی شکایت ایران از طرف امریکایی و شرکای غربی اش مبنی بر اینکه به تعهدات خود بر طبق برجام عمل نکرده است و همچنان بانک ها وشرکت های خارجی از مراودات تجاری با ایران پرهیز می کنند، وزیران امور خارجه امریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپاپس از نشستی در لندن با صدور بیانیه ای اعلام کردند که آنها به تعهدات خود بر طبق برجام عمل می کنند و برداشتن تحریم ها بر طبق تواق هسته ای حق ایران است.

این بیانیه در رسانه های بیگانه اعم از خبرگزاری ها و رسانه های تصویری و مکتوب به ویژه رسانه های غربی بازتاب گسترده ای داشته و این دسته از رسانه ها تلاش گسترده ای داشته اند که نشان دهند به موازات اجرای برجام از سوی ایران، امریکا وشرکایش هم به تعهدات خود عمل می کنند و اگر در این مسیر اخلالی وجود دارد مبتنی بر برداشت های نادرست شرکت های خارجی است.

از این منظر بیانیه امریکا وشرکای غربی اش در مذاکرات هسته ای ایران مبنی بر اینکه براساس موافقتنامه هسته ای تاریخی سال گذشته، کاهش تحریم ها حق تهران است در رسانه ها با انداختن توپ در زمین شرکت های خارجی به این صورت مطرح شده که این اقدام امریکا وشرکایش تلاشی دوباره برای متقاعد کردن بازرگانان و بانکهای اروپایی  است که در صورت تجارت قانونی با جمهوری اسلامی با مجازات روبرو نخواهند شد.

اما هر چند بر اساس گزارش اسوشیتدپرس، فرانس پرس و رویترز در این بیانیه آمده است:« این مسئله شامل تعامل دوباره بازرگانان و بانک های اروپایی با ایران است، ما مانع از فعالیت تجاری مجاز با ایران نخواهیم شد. 

با این حال همچنان وجود ابهاماتی در بیانیه سبب شده است تا همچنان بهانه ای باشد از اینکه بانک های وشرکت های خارجی بدون نگرانی با ایران همکاری کنند.

یکی از این نکات مبهم در بیانیه اشاره به این است که شرکت های بین المللی و موسسات مالی تا زمانی که در داد و ستد با ایران همه قوانین مناسب را رعایت کنند ، مانع از این داد و ستد آنها نخواهیم شد.» خوب در اینجا سخن از قوانین مناسبی می شود که آشکارا مرز میان تحریم و امکان همکاری را روشن نمی کند.

از دیگر ابهاماتی که حداقل می توان از فضای تبلیغی رسانه های غربی ارزیابی کرد اینکه در این بیانیه اشاره شده است که امریکا وشرکای غربی اش درصدد بوده اند شرکت های تجاری را متقاعد کنند که برخی  تجارت ها با ایران هم اکنون قانونی است. اما روشن نیست این برخی همکاری ها شامل چه مواردی است؟

از دیگر ابهاماتی که از فضای بازتابی در رسانه های غربی قابل برداشت است اینکه همچنان این رفع نگرانی ها شامل شرکت هایی که همچنان تحت تحریم امریکا هستند نمی شود.

تاکید بر اینکه ایران همچنان در مورد برنامه موشکی و ادعاهای نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم تحت تحریم بوده؛ از مواردی است که همچنان می تواند نگرانی های شرکت های خارجی را برطرف نکند.

اینکه در رسانه های بیگانه تاکید می شود بسیاری از بانک های اروپایی و آسیایی در زمینه داد و ستد با ایران همچنان مردد هستند زیرا تحریم های غیر هسته ای آمریکا علیه ایران همچنان به قوت خود باقی است در این راستا ارزیابی می شود.

از دیگر موارد ابهامی که رسانه ها به آن اشاره می کنند نگرانی از معلوم نبودن موضع رئیس جمهوری بعدی امریکاست و همین مسئله سبب شده که آنها خواستار دریافت تضمین هایی کتبی از امریکا شوند اما دولت امریکا تمایلی به دادن چنین تضمین همه جانبه ای نداشته است و علاوه بر این طرف امریکایی با انداختن توپ در زمین ایران و شرکت های خارجی مدعی است نمی توانند شرکت های خصوصی را مجبور به داد و ستد با ایران کنند زیرا نگرانی هایی دیگر نیز از جمله نفرت این کشور ( ایران ) از اسرائیل و مقررات ضعیف بانکداری آن وجود دارد.

بر اساس همین ابهامات است که خبرگزاری رویترز می نویسد برغم سرازیر شدن سرمایه گذاران غربی به ایران پس از موافقتنامه هسته ای بین تهران و قدرت های جهان، عدم قطعیت برسر قوانین و مقررات باعث شده است برخی شرکت ها تمایلی به داد و ستد با ایران نداشته باشند. 

این خبرگزاری در ادامه هم با اشاره به اینکه آمریکا همچنان تجارت با ایران را برسر مسئله تروریسم و نگرانی ها در زمینه حقوق بشر محدود کرده است به نقل از وکلایی که با قوانین و مقررات مربوط به تحریم ها در ارتباط هستند اعتراف می کند که دریافت پاسخ از دولت آمریکا در این خصوص که چه چیزی مجاز و چه چیزی غیر مجاز است می تواند دشوار باشد.

خبرگزاری فرانسه هم در این ارتباط گزارش می دهد؛  بانک های اروپایی که به صورت کلی در خاک آمریکا شعبه دارند به علت نگرانی از پیگردهای قضایی در آن سوی اقیانوس اطلس درباره از سر گیری روابط تجاری با ایران تردید دارند.

به نظر می رسد امریکا وشرکای غربی اش از بیم خروج ایران از توافق هسته ای،  از یکسو وانمود می کنند در مسیر برداشتن تحریم ها گام بر می داند و از سوی دیگر  برای پیگیری برجام های دو سه و... سعی می کنند اهرم تحریم ها را حفظ نمایند.

----------------

بررسی و تحلیل/  رضا  محمدمراد