عربستان با مانع تراشی در مسیر سفر حجاج ایرانی در پی چه اهدافی است؟

عربستان با هر ترفندی در تلاش است مانع تراشی خود در مسیر سفر حجاج ایرانی به مکه مکرمه برای ادای فریضه حج را متوجه ایران کند.

در شرایطی که مدت زمان زیادی برای سازماندهی و فراهم کردن زمینه سفر حجاج ایرانی به عربستان برای ادای فریضه حج نمانده ، سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت روز سه شنبه چهارم خرداد ماه بار دیگر به عربستان رفت تا در این فرصت زمانی که به گفته وی زمان اجرای عملیات حج در محدوده قرمز است با  مقامات آل سعود در مورد سفر حجاج ایرانی به آن کشور برای ادای فریضه حج تمتع امسال آخرین رایزنی ها را کند؛ دستگاههای تبلیغاتی عربستان بطور گسترده در تلاشند ایران را مسوول جلوگیری از سفرحجاج ایرانی به آن کشور معرفی کنند.

رسانه های وابسته به آل سعود در مسیر این تحرکات تبلیغی، سعی دارند  تهران را به ادای مناسک حج به عنوان یکی از فریضه های دین اسلام بی توجه نشان داده و به بهره برداری سیاسی از این مراسم متهم کنند.

از سویی با توجه به اینکه حاصل بی تدبیری یا اقدامات عمدی نیروهای امنیتی عربستان به رخدادهای غمبار و شهادت صدها حاجی مراسم حج سال گذشته در مکه ومنا منجر شد،  این دسته از رسانه ها وانمود می کنند تهران حاضر نشده است  صورت جلسه توافق به دست آمده در خصوص اقدامات مربوط به مراسم حج امسال را که دیگر کشورها برای امنیت زائران امضا کرده اند، بپذیرد. 

برخی اماکن دیپلماتیک عربستان در دیگر کشورها مانند سفارت این کشور در ترکیه نیز با صدور بیانیه هایی تلاش کرده اند تهران را به مانع تراشی در مسیر سفر زائران ایرانی به مکه معرفی و اقدامات آل سعود را در جهت تامین امنیت و بهتر اجرا شدن مراسم حج تبیین کنند.

در این مسیر روزنامه سعودی عکاظ در مقاله ای با عنوان " تهران حج به جا می آورد یا نمی آورد"، ادعا کرده است: به نظر می رسد حج و مناسک آن برای تهران حائز اهمیت نیست هر چند راجع به این موضوع بسیار سخن به میان آورد.  

این روزنامه با متهم کردن ایران به بهره برداری سیاسی از مراسم حج، ادعا می کند تهران تمام تلاش خود را به کار می برد تا جهان اسلام و ملت ایران رامتقاعد کند که عربستان درصدد محروم نگه داشتن شهروندان ایرانی از انجام فریضه حج است، در حالیکه عربستان سعی دارد با گذاشتن شرایط جلوی جاروجنجال را بگیرد شرایطی که بهزعم این روزنامه از سیاسی شدن مراسم حج توسط کاروان های حج سیاسی ایران جلوگیری می کند و زمینه را برای انجام حج دینی واقعی برای هر مسلمانی که مایل است رکن پنجم اسلام را به جا آورد- فراهم خواهد آورد.

سفارت عربستان در ترکیه هم با صدور بیانیه ای همین ادعاهارا مطرح کرده است.

این فضاسازی ها در سطح رسانه ای و دیپلماتیک در حالی است که بر اساس شروط عربستان حجاج ایرانی باید برای سفر به مکه از کشور ثالث ویزا بگیرند و برای انتقال به عربستان هم از خطوط هوایی دیگر کشورها استفاده کنند و از برگزاری مراسم برائت از مشرکین و خواندن ادعیه از جمله دعای کمیل خودداری ورزند.

با در نظر گرفتن اینکه بر اساس سهمیه، حدود 65 هزار نفر از ایران می توانند به حج بروند اجرای شروط اول و دوم مسوولان سعودی در فرصت باقی مانده غیر ممکن خواهد بود. در مورد شرط سوم هم حجاج ایرانی در سال های قبل هم با محدودیت هایی روبرو بوده اند.

از سویی با توجه به اینکه در مراسم حج گذشته شمار زیادی از حجاج ایرانی در پی  سقوط بالابر در مسجدالحرام و حادثه منا جان خود را از دست دادند و همچنین رفتار زننده ماموران سعودی با حجاج ایرانی، این طبیعی است که مسوولان حج ایران تضمین هایی برای حفظ جان و کرامت حجاج ایرانی طلب کنند.

با توجه به اینکه عربستان در دو حوزه رسانه ای و دیپلماتیک به فضاسازی برای تبرئه خود از مانع تراشی در مسیر سفر حجاج ایرانی به حج روی آورده است به نظر می رسد به هرترتیبی مایل نیست حجاج ایرانی در مراسم حج امسال شرکت داشته باشند تا به سه هدف نائل شود.

1/ خود را در افکار عمومی به ویژه در داخل ایران موجه جلوه دهد.

 2/ ایران را با انزوا در جهان اسلام مواجه کند.

3/ با اتخاذ تدابیر مناسب از وقوع حوادث بزرگ در مراسم حج امسال جلوگیری کند و سپس حوادث سال گذشته را به گردن حجاج ایرانی بیاندازد.

برخی گزارش ها مبنی بر اینکه محمد بن نایف " ولیعهد عربستان در تلاش است تا تضمین کند مراسم حج امسال ایمن برگزار می شود وهمانند سال گذشته با حادثه ای روبرو نخواهد شد در این مسیر ارزیابی می شود.

حادثه سال گذشته در منا به شهادت حدود 8 هزار حاجی از جمله 465 حاجی ایرانی منجر شد و هر چند مقامات آل سعود با درز اطلاعات قطره چکانی به تدریج به آمار واقعی نزدیک شدند اما هیچگاه  حاضر نشدند مسوولیت این حادثه را به عهده بگیرند و اکنون به نظر می رسد برای فرار از این شرمساری، قصد دارند با جلوگیری از ورود حجاج ایرانی به عربستان و اجرای تدابیر گسترده در مراسم حج  این ادعا را مطرح کنند که مسوول حادثه سال گذشته حجاج  ایرانی بوده اند.

--------

بررسی و تحلیل / رضا محمدمراد