بیکاری بیش از یک میلیون فارغ ­التحصیل دانشگاه در سال ۱۳۹۳

گزارش مرکز آمار بیانگر بیکاری بیش از یک میلیون فارغ­ التحصیل دانشگاه در سال ۱۳۹۳ است. بیشترین سهم را در جامعه بیکاران از لحاظ سواد، فارغ التحصیلان لیسانس دارند به طوری که ۲۹ درصد از ۲٫ ۵ میلیون بیکار کشور را فارغ التحصیلان لیسانس تشکیل می­ دهند. نکته جالب بیکاری بیش از ۱۲۶ هزار فارغ التحصیل فوقق لیسانس و دکتری حرفه ­ای و بیش از ۲۲۰۰ نفر دکترای تخصصی در سال گذشته است 

 

مآخذ: مرکز آمار ایران

بررسی سهم شاغلان با تحصیلات عالیه به کل شاغلان در بخش صنعت

در نمودار زیر رشد فزاینده افزایش میزان سهم شاغلان با تحصیلات عالیه به کل شاغلان در بخش صنعت به خوبی قابل مشاهده است. این نمودار نشان می­ دهد که توسعه بخش صنعت می­ تواند به شکل چشمگیری میزان بیکاری نیروی کار با تحصیلات عالیه را بر طرف سازد.

 

سهم ارزش افزوده بخش های مختلف در اقتصاد کشور

در نمودار زیر سهم ارزش افزوده ایجاد شده در بخش­ های مختلف قابل مشاهده است و همانطوری که از نمودار مشخص است بعد از بخش خدمات، بخش صنعت بالاترین سطح ارزش افزوده را داشته است. این در حالی است که تولیدات صنعتی علاوه بر ارزش افزوده بالا، صنایعی مولد و ضروری بوده و در اصل موتور محرک بخش خدمات را بخش­ های تولیدی صنعتی روشن می ­کنند و اگر بخش صنعت و تولید در کشور دچار اخلال شود، قطعا بیکاری به شکل گسترده دامن بخش خدمات را نیز خواهد گرفت.

سهم صنعت به صورت مستقیم در ایجاد اشتغال

در نمودار زیر مشخص است که سهم صنعت به صورت مستقیم در ایجاد اشتغال، به صورت میانگین در حدود ۳۲ درصد بوده است، این درحالی است که سهم زیادی از مشاغل خدماتی در ذیل عملکرد صنعت بوجود می ­آیند، لذا اهمیت توجه به بخش صنعت در ایجاد اشتغال به خصوص در افزایش میزان اشتغال برای افرادی که تحصیلات عالیه دارند بسیار مهم است.

کلام آخر

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد رشد صنعتی در سال‌های گذشته، نتوانسته فرصت‌های قابل توجهی برای جذب بیکاران و کاهش نرخ بیکاری فراهم سازد. این در حالی است که بخش صنعت به‌طور بالقوه نقش مهمی در جذب نیروی کار دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس در بررسی چرایی این موضوع، به سه مانع در خلق شغل صنعتی اشاره می‌کند. کاهش متوسط نرخ رشد صنعتی طی یک دهه گذشته، عدم پایداری و نوسانی بودن رشد صنعتی و تمرکز بیشتر بخش صنعت به صنایع سرمایه‌بر از عمده‌ترین دلایلی است که می‌توان برای اشتغال‌زایی ناکافی در بخش صنعت برشمرد.

بالاترین سهم فعالیت‌های صنعتی در ایران طی دوره زمانی 1383 تا 1392 به‌طور متوسط متعلق به صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی، تولید فلزات اساسی و تولید وسایل نقلیه موتوری بوده است. در مقابل صنایعی مانند نساجی و پوشاک که توان اشتغال‌زایی بالایی به ازای هر واحد سرمایه‌گذاری دارند، سهم کمتری در بخش صنعت دارند. این موضوع سبب شده است تا بخش صنعت در ایران به‌طور نسبی اشتغال‌زایی بالایی نداشته باشد؛ چراکه عمده فعالیت در آن به صنایع بزرگی تمرکز یافته است که سرمایه‌بری بالایی دارند. توان پایین خلق شغل در صنایع ایران در گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول نیز مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، متوسط کشش اشتغال در کل اقتصاد ایران بین سال‌های 1990 تا 2011 میلادی 3/ 0 بوده است؛ به این معنا که با افزایش هر یک درصد به رشد اقتصادی تنها 3/ 0 درصد به میزان شاغلان اضافه می‌شود که در مقایسه با اقتصادهای نوظهور و کشورهای نزدیک به اقتصاد ایران پایین است.

با توجه به موارد ذکر شده به نظر می‌رسد راهبرد رشد صنعتی متناسب با اهداف اشتغال‌زایی باید بر پنج محور زیر متمرکز باشد:

1- رفع موانع تولید در بخش صنعت و افزایش نرخ رشد بخش صنعت،

2- توجه جدی به بنگاه‌های کوچک و متوسط که نقش مهمی در ایجاد اشتغال دارند،

 3- ایجاد ثبات اقتصادی و پیروی از یک راهبرد رشد صنعتی پایدار،

 4- تکمیل حلقه‌های مفقوده بخش صنعت و تقویت پیوندها بین فعالیت‌های صنعتی بزرگ و سرمایه‌بر و سایر صنایع به منظور سرریز کردن آثار رشد صنایع بزرگ به صنایع کوچک و اشتغال‌زا،

 5- رفع موانع تولید و احیای صنایع اشتغال‌زا و کاربر مانند صنایع نساجی و لوازم خانگی .

پژوهش خبری//مریم سمردپی