کترا (KOTRA) پیشران تجارت خارجی کره جنوبی

این کشور در چهار دهه گذشته رشد باورنکردنی را در تبدیل شدن به یکی از اقتصاد‌های مبتنی بر صنایع پیشرفته به ثبت رسانده.سرانه تولید ناخالص داخلی این کشور در دهه 1960 در رده فقیرترین کشور‌ها بود، اما در سال 2004 این کشور به باشگاه کشور‌های با تولید ناخالص داخلی بیش از یک هزار میلیارد دلار پیوست. آنچه این مهم را ممکن کرده ارتباطات نزدیک و بسیار مهم بین دولت و صادرات و حمایت‌های مستقیم از تولید و محدودیت‌های واردات بوده است.

سفر رئیس جمهور کره جنوبی به ایران برای نخستین بار در تاریخ روابط دو کشور و امضا بیش از 19 سند همکاری بین دولت ایران و کره جنوبی بعلاوه برگزاری نمایشگاه‌ تخصصی کره جنوبی در ایران برای نخستین بار ؛ اهمیت توجه به ساختار تجارت خارجی کره جنوبی را به عنوان سومین مبدا کالاهای صادراتی به ایران بیش از پیش نمایان می‌کند، در افتتاحیه این نمایشگاه علاوه بر معاون علمی و فناوری رییس جمهور ایران و سفیر کره جنوبی در ایران،‌رئیس سازمان توسعه تجارت و سرمایه گذاری کره جنوبی(کترا) نیز حضور داشتند.

به گفته فعالان حوزه اقتصادی، نمایندگان سازمان کترا (Korea Trade-Investment Promotion Agency) در ایران با حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم از محصولات کره‌ای زمینه گسترش بازار شرکت‌های کره‌ای فعال در ایران را فراهم کرده‌اند. این سازمان کره‌ای از سال 1343 به عنوان بخش بازرگانی سفارت کره در ایران فعالیت می‌کند. کترا تلاش دارد تا بازار صادرات محصولات کره‌ای به ایران را که در سال 1394 تنها از مبادی رسمی بیش از 3.5 میلیارد دلار ارزش داشته است، حفظ کرده و گسترش دهد.

در ادامه به معرفی کلی سازمان کترا به عنوان اصلی‌ترین سازمان کره‌ای با ماموریت های بین‌المللی برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری در کره جنوبی می‌پردازیم.

یک از مهم‌ترین جنبه‌های تلاش دولت کره برای سامان بخشیدن به حوزه تجارت خارجی تاسیس یک سازمان دولتی با عنوان اختصاری کترا است.آژانس کترا ( سازمان توسعه تجارت و سرمایه گذاری کره جنوبی) در سال 1962 با سرمایه اولیه 5 میلیون وون تاسیس شد. این سازمان دولتی وابسته به وزارت صنایع کره جنوبی است.کترا در حالی که در ابتدا تنها به منظور توسعه تجارت و بازار‌های تجاری تاسیس شده بود از اواخر دهه 90 میلادی وظیفه جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نیز به وظایف این سازمان اضافه شد. این سازمان کره‌ای در حال حاضر دارای 126 مرکز در 86 کشور جهان است و در کشور‌هایی که دارای بازار صادراتی گسترده‌تری هستند دفاتر بیشتری دارد . به عنوان نمونه می‌توان به چین(19 مرکز)، آلمان(3 مرکز)، روسیه(4 مرکز)، ایالات متحده(8 مرکز)، ژاپن(4 مرکز)اشاره کرد.

اهم فعالیت‌های این شرکت بر توسعه توان تجاری تولیدکنندگان کره‌ای و افزایش جذب سرمایه خارجی برای کره جنوبی متمرکز شده است. مهمترین وظایفی که برای کترا برشمرده شده است عبارتند از: گسترش شرکت‌های کوچک و متوسط در بازار‌های خارجی، پشتیبانی از شرکت‌های کوچک و متوسط برای گسترش تجارت خارجی‌، تولید اطلاعات در مورد بازار‌های خارج از کشور ، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، آموزش تجارت جهانی به SME ها(شرکت‌های کوچک و متوسط) و جذب متخصصان خارجی، ارتقا برند ملی و پشتیبانی از تعاونی‌های توسعه بین‌المللی و حمایت از تجارت صنایع دفاعی، حمایت از اشتغال در خارج از کره و همینطور حمایت از استارت آپ ها در خارج از کره.

فعالیت‌های اصلی این شرکت همانطور که از نام آن برمی‌آید به دوسته تقسیم می‌شوند.دسته اول به هدایت شرکت‌های داخلی در عرصه تجارت خارجی و دسترسی به بازار‌های جدید اختصاص دارد و دسته دوم فعالیت‌ در راستای جذب سرمایه‌های خارجی و هدایت سرمایه‌گذاری‌های داخلی است.

در ادامه با تفصیل بیشتری به شرح فعالیت‌های این شرکت می‌پردازیم.

کترا پلکان صنعت کره برای سعود به بازار‌های جهانی:

کترا به عنوان موفق‌ترین شرکت توسعه تجارت از نگاه سازمان تجارت جهانی در سال 2004 در اساس‌نامه خود اشارات مستقیمی به خط مشی‌های مورد نظر این سازمان دولتی برای توسعه تجارت کره کرده است.

در اساس نامه کترا اشاره شده است که این سازمان به توسعه اقتصاد ملی با انجام تحقیقات، توسعه بازار‌های جدید، جمع‌آوری اطلاعات در مورد بازار‌های خارجی به منظور ارتقاء کسب و کار ملی و سرمایه‌گذاری خارجی، ارتقاء روابط خارجی در حوزه عمومی از طریق صنایع و تولیدات داخلی، مداخله در معاملات تجاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک و انتقال تکنولوژی‌های صنعتی بین صنایع داخلی و شرکت‌های خارجی خواهد خواهد پرداخت.

از دیگر کارویژه های این سازمان کره‌ای در زمینه کمک به شرکت های بزرگ، کوچک متوسط می‌توان از موارد زیر نام برد:

- کمک به رشد شرکت‌های جدید صادراتی

- اعزام هیات‌های تجاری به بازار‌های صادراتی

- حمایت از سفر‌های تجاری خارجی

- ایجاد بازار‌های جدید برای آینده و مناطق تجاری جدید

- کمک به رشد صادرات شرکت‌های پیشرو و بزرگ کره‌ای در حوزه صنایع خدماتی

- پشتیبانی از شرکت‌هایی که محصولات فرهنگی را به بازار‌های خارجی معرفی می‌کنند

- جلسات ارائه و خدمات مشاوره برای مشتریان در بازار‌های خارجی

- حمایت زیر‌بنایی از شرکت‌های کره‌ای برای تقویت رقابت‌پذیری آنها در بازار جهانی

استراتژی روز:حمایت از SME های صادرات محور

آقای جائه هونگ کیم اوایل سال 2015 مدیریت کترا را به عهده گرفته است. این مدیر 53 ساله در مصاحبه‌ای که در سال 2015 از او منتشر شد به تشریح وضعیت تجارت خارجی کره و افت بازار‌های صادراتی این کشور همچون چین و آمریکا طی 5 سال گذشته پرداخت، او با اشاره به رشد پایدار اقتصاد آلمان بدون تاثیر گرفتن از نوسانات اقتصادی در بازار علت این موضوع را وجود شرکت‌های کوچک و متوسط با قابلیت رقابت جهانی در این کشور دانست. و با بیان این موضوع که تنها سه درصد از شرکت‌های کوچک و متوسط کره‌ای صادرات محور هستند، به هدفگذاری این شرکت برای رساندن تعداد SME های صادرات محور (شرکتهای کوچک و متوسط ) از 9000 به 10000 عدد در سال 2016 اشاره کرد.  

توجه به شرکت‌های کوچک و متوسط در سازمان کترا به عنوان راهکاری برای جبران کاهش صادرات کره در سال‌های اخیر به بازار‌های عمده صادراتی این کشور همچون چین و ایالات متحده مطرح است، رییس این سازمان در پیام خود در آغاز سال 2016 نیز به این نکته اینگونه اشاره می کند:ما تلاش خواهیم کرد تا با ترکیب قدرت برند‌های تجاری مشهور کره با محصولات شرکت‌های کوچک و متوسط به یک محرک جدید در صادرات درست یابیم. 

در واقع توجه به شرکت‌های کوچک و متوسط و توسعه قدرت رقابت‌پذیری آنها در بازار جهانی به عنوان یک از نقاط کانونی اهداف این سازمان دولتی مطرح است، تاجایی که این مساله هم در اهداف استراتژیک این شرکت و هم در وظایف راهبردی آن مورد تاکید قرار گرفته است. 

جذب سرمایه‌های نوین

دومین شاهراه سازمان کترا برای اثرگذاری بر روند توسعه صادرات و رشد کسب‌وکار در کره جنوبی تمرکز بر سرمایه گذاری است.توجه این مجموعه به سرمایه‌گذاری در دو رویکرد اصلی خلاصه می‌شود : اولا جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کره و ثانیا هدایت سرمایه‌گذاری شرکت‌های کره‌ای در کشور‌های هدف.

در مورد سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی اساس نامه‌ کترا به موارد زیر اشاره می‌کند:

- پشتیبانی از سرمایه‌گذاری در کشور‌های خارجی

-  جذب سرمایه‌گذاری خارجی

- رسیدگی به مشکلات شرکت‌های خارجی در کره و ایجاد تسهیلات برای آن‌ها

علاوه برمواردی که در اساسنامه کترا به آنها اشاره شده بود، مدیران این سازمان درسال‌های بعد با توجه به احساس نیازی که در این حوزه وجود داشت اقدام به تاسیس زیر مجموعه‌های جدید برای تقویت سرمایه‌گذاری خارجی و هدایت بهتر سرمایه‌گذاران داخلی کردند.معروف‌ترین مجموعه‌ای که به کترا برای کمک به وظایف حوزه سرمایه گذاری این سازمان اضافه شد مجموعه ای است با عنوان« سرمایه گذاری در کره invest korea(IK) ». این آژانس ایجاد شد تا با تلاش برای ورود و استقرار سرمایه‌گذاری خارجی در کره به اقتصاد این کشورکمک کند.

«KI » با استفاده از ترکیبی از کارمندان کترا، متخصصان و همینطور مقامات وزارت‌خانه‌های مختلف کره اقدام به جذب و سرمایه‌های مستعد برای ورود به این کشور می‌کنند.کارمندان این سازمان در 42 شاخه برون مرزی آن به خدماتی همچون مشاوره، هدایت و کمک به ورود و استقرار سرمایه خارجی در کره می ‌پردازند.

علی‌رغم شرایط بی‌ثبات اقتصادی در اغلب مناطق جهان، طبق اظهارات مقامات کترا سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کره بر خلاف صادرات این کشور از سال 2014 یک رکورد به جای گذاشته و به 19 میلیارد دلار رسیده و این روند را در نیمه اول سال 2015 نیز حفظ کرده.

جمع‌بندی:

آنچه در مورد سازمان کره‌ای کترا قابل توجه به نظر می‌رسد وجود چنین سازمانی در ساختار تجارت خارجی کشور کره نیست، چه‌آنکه بسیاری از کشور‌های دیگرجهان مانند بسیاری از کشور‌های توسعه یافته و حتی کمتر توسعه یافته دارای سازما‌ن های این چنینی می‌باشند.نکته حائز اهمیت در مورد کترا گستره عملکرد و ورد تخصصی و تاثیرگذار این سازمان به روند‌های حاکم بر تعاملات تجاری شرکت‌های مختلف کره‌ای و ارائه راهکار‌های کلان و راهنمایی‌های مفید به آنهاست.

کترا با حضور مستقیم و گسترده (126 مرکز در 85 کشور جهان) در مهم‌ترین بازار‌های مصرف دنیا و بکارگیری کارمندان متخصص در امر تجارت ، همیشه چندین گام نسبت به شرکت‌ها و تجار کره‌ای در مورد اطلاعات محلی و اقتضائات اقتصادی و سیاسی آن کشور برای تجارت پیش‌تر است.

در این مورد می‌توان نکات گزارش سال 2014 این سازمان در مورد تجارت در خاور‌میانه توجه کرد.درقسمتی از این گزارش با عنوان پیشنهادات کترا برای استراتژی‌های ورود به بازار خاورمیانه در سال 2015 از ایران، ترکیه و مصر به عنوان‌ بازارهای اصلی خاورمیانه برای ورود در سال 2015 یاد می‌کند و ادامه می‌دهد «باید با ترکیبی از سرمایه‌ها و بازار‌های خاورمیانه و قابلت‌های صنعتی و تکنولوژیک کره به سمت تصاحب بازارهای این سه کشور رفت.»

حتی در قسمت هایی از همین گزارش پا فراتر نهاده می‌شود و جزئی‌ترین نکات در مورد شناخت فرهنگی برای ورود به بازار‌های اصلی خاور‌میانه مورد بحث قرار می‌گیرد و به رویکرد‌های مذهبی در بین کشور‌های این منطقه پرداخته و می‌نویسد: در خاورمیانه سیاست با اقتصاد برابر است. در ادامه نیز بابرشمردن تاثیرات رویکرد‌های مذهبی و فرهنگی بر روی تجارت در این منطقه به ضرورت استفاده از گواهی حلال بودن غذا برای فروش محصولات فرهنگی اشاره می‌کند.

البته توصیه‌های کترا تنها در قالب دستورات کوتاه‌مدت قرار نمی‌گیرد و با نگاهی جامع به پیش‌بینی و ارائه برنامه آتی به شرکت‌ها برای تجارت در مناطق مختلف می‌پردازد:« اگر توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 به نتیجه برسد این می‌تواند یک بازار بسیار گسترده برای تجارت باشد» ، و در ادامه با اشاره به شرایط مصر، لیبی و عراق به اسراییل و مشکلات این کشور با فلسطین نیز توجه می‌کند و تجارت در این منطقه را مستلزم در نظر گرفتن ریسک‌ها و فرصت‌ها می‌داند.

بدون شک کترا نمونه‌ای بسیار موفق از برنامه‌ریزی یک سازمان صادرات محور برای به حرکت درآوردن تولید ملی بر پایه سیاست توسعه صادرات است.در این یادداشت سعی شد تا با نگاهی گذرا دیدی کلی از فعالیت‌های این سازمان مهم در تجارت خارجی کره جنوبی برای مخاطبان ایجاد شود.در یادداشت‌های بعدی به عمق تاثیرگذاری این سازمان موفق در شکل گیری شرکت‌های بین‌المللی بزرگ کره خواهیم پرداخت.

پژوهش خبری//