فلات نیمه خشک ایران و ادامه داستان «هدر رفت آب»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، رحیم میدانی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: اگر از امروز 11 میلیارد مترمکعب کمتر از سفره های آب زیرزمینی برداشت شود 20 سال برای احیاء این سفره ها زمان لازم است.

وی گفت: در سال 93 در شورای عالی آب طرح احیاء و تعادل بخشی به منابع آب زیرزمینی تصویب شد و اکنون این طرح در قالب 15 بخش، اجرا می شود. 

میدانی افزود: 116 میلیارد مترمکعب منابع آب تجدیدپذیر کشور است که بر اساس استانداردهای جهانی و میزان سرانه آب در محدوده تنش آبی قرار داریم. 

وی گفت: 1450 مترمکعب سرانه آب کشور است. 

میدانی افزود: با توجه به اینکه میزان برداشت از منابع آب تجدیدپذیر در شرایط تنش،40 درصد است در کشور ما حدود 86 درصد از این منابع استفاده می شود. 

وی گفت: در برنامه ششم برای کاهش میزان استفاده از منابع آب تجدیدپذیر به 60 درصد برنامه ریزی شده است.

میدانی افزود: در گذشته در برخی از مناطق کشور در عمق 50 متری آب وجود داشت اما اکنون در همان مناطق در عمق 250 متری نیز به آب نمی رسند. 

وی گفت: میزان تلف شدن آب در شبکه آب رسانی در کل کشور 25 درصد است که شامل آب بدون درآمد، انشعابات غیرمجاز و تلف شدن فیزیکی آب از لوله هاست. 

میدانی افزود: برای کاهش یک درصد از اتلاف آب در شبکه 1000 میلیارد تومان نیاز است.

وی گفت: منابع اختصاص یافته به بخش آب کشور بهینه مصرف نمی شود. 

محمد درویش مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست نیز در این برنامه با بیان اینکه موج بحرانی آبی در میزان نشست زمین است گفت: در حالی که رکورد نشست زمین در جهان 32 سانتی متر در سال بوده اکنون این میزان بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی در جنوب تهران 36 سانتی متر در سال و در دشت هایی مانند فاصله فسا تا جهرم 54 سانتی متر در سال است.

 

وی افزود: شرایط بحرانی آب کشور 140 برابر شرایط بحرانی است که اتحادیه اروپا آن را تعریف کرده است.

درویش گفت: از هشت میلیون نخل میناب حدود 20 هزار نخل، از یک میلیون درخت انبه جنوب کشور حدود 15 هزار عدد و از دو میلیون نخل جنوب خوزستان 500 هزار نخل باقی مانده است. 

وی افزود: میزان مصرف آب کشور در سال دو برابر استانداردهاست و 9 دهم گونه های جانوری کشور به این دلیل در معرض نابودی کامل قرار گرفته است.

درویش گفت: حدود 50 سال پیش یک میلیون و 300 هزار رأس انواع بز، قوچ، میش، آهو، مرال، جیبیر و کل در کشور وجود داشت که اکنون این تعداد به 110 هزار رأس کاهش یافته است. 

وی افزود: بسیاری از تالاب های کشور از بین رفته و تبدیل به منشأ ریزگردها شده است.

درویش گفت: در حالی که میزان ضایعات در بخش کشاورزی 30 درصد است آبی که برای تولید آن اختصاص می یابد 27 میلیارد مترمکعب و چهار برابر نیاز آبی 80 میلیون نفر است.

وی افزود: برای انتقال هر مترمکعب آب 2،7 دلار هزینه می شود در حالی که با یک پنجم این مبلغ می توان شبکه آب رسانی فرسوده را ترمیم کرد. 

درویش گفت: 3000 میلیارد تومان برای سد گتوند هزینه شده در حالی که این سد 25 درصد میزان شوری آب کارون را افزایش داده است.

حجت میان آبادی پژوهشگر سیاستگذاری صنایع آب نیز در این برنامه با بیان اینکه کم آبی به معنای بحران نیست گفت: چیزی که کم آبی را در کشور به بحران کم آبی تبدیل کرده است حکمرانی نادرست در مدیریت و سیاستگذاری هاست.

وی افزود: امنیت آبی یکی از ارکان امنیت ملی است و باید سیاستگذاری ها در حوزه کشاورزی، صنعت و مدیریت شهری برای آب تغییر یابد.

میان آبادی گفت: افراط در سدسازی و افزایش برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی دلایل پیدایش بحران آبی در کشور شده است و اکنون دچار افراط در طرح های انتقال آب هستیم.

وی افزود: در حالی که طرح های انتقال آب به چندین هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد اما برای طرح احیاء و تعادل بخشی به سفره های آب زیرزمینی بودجه چندانی اختصاص نیافته است. 

میان آبادی گفت: نباید صنایع آب بر را در مناطقی ایجاد کرد که به شدت دچار کم آبی است. 

وی افزود: آب محوری توسعه و آمایش زمین باید برای برنامه ریزی ها در نظر گرفته شود. 

میان آبادی گفت: در حالی که کشور همسایه شرقی طرح های سازه ای در دو حوزه هیرمند و حریررود انجام می دهد وزارت نیرو باید به طور جدی وارد دیپلماسی آبی در این حوزه شود. 

وی افزود: در حوزه غرب کشور نیز معضل گرد و غبار وجود دارد و سازمان محیط زیست در حوزه دیپلماسی محیط زیستی ضعف جدی دارد. 

میان آبادی گفت: یکی از  عوامل گرد و غبار در کشور اجرای طرح آناتولی و ایجاد دو سد در کشور ترکیه است.