دیدار اردوغان با پوتین فرصتی برای تصحیح سیاست های ترکیه در قبال بحران سوریه

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روز سه شنبه نهم آگوست(19 مرداد) راهی سنت پترزبورگ شد تا با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار و در باره  از سرگیری روابط دوجانبه گفتگو کند. 

روابط انکارا/ مسکو  از نوامبر گذشته پس از آن قطع شد که جنگنده های ترکیه یک فروند هواپیمای جنگی سوخو 24 روسیه را بر فراز مرز سوریه سرنگون کردند و پس از اینکه مقام های ترکیه حاضر به عذرخواهی از این اقدام نشدند به دستور پوتین کلیه روابط دیپلماتیک و سیاسی دو کشور قطع شد و پیامدهای منفی آن به ویژه در بخش اقتصادی  به شدت ترکیه را تحت تاثیر قرار داد.

زمانیکه  ترکیه در همراهی با غرب اقدام به سرنگون کردن جنگنده روسیه کرد بر روی همراهی ناتو با خود حساب کرده بود. آنکارا این کار را به دلیل همراهی روسیه با دولت قانونی سوریه انجام داد و در این راه حتی حاضر شد که تحریم های مسکو و حتی خطر جنگ را نیز به جان بخرد اما ناتو فقط به دعوت دو طرف به خویشتنداری اکتفا کرد و اردوغان که پس از مدتی به اشتباه خود پی برده بود به طور رسمی از روسیه در مورد سرنگونی هواپیمای سوخوی 24  عذرخواهی کرد .

یکی از اختلافات بزرگ مسکو و آنکارا در منطقه مربوط به سیاست های دو طرف در خصوص بحران سوریه است بطوریکه روسیه از دولت قانونی بشار اسد حمایت و بر راهکار سیاسی بدون حضور گروههای تروریستی در مذاکرات صلح برای پایان بحران تاکید می کند اما در مقابل در پنج سال گذشته ترکیه با اتخاذ سیاست حمایت از برخی گروههای تروریستی، برکناری بشار اسد را از قدرت خواستار شده است.

در این سال ها دور شدن دولت ترکیه از سیاست به صفر رساندن تنش با کشورهای همسایه سب شد تا این کشور هم در گردونه ای از تهدیدهای سیاسی ، امنیتی واقتصادی وارد شود و پس لرزه های این سیاست به برکناری داوود اوغلو از قدرت و انتخاب بن علی ییلدریم با رویکرد نزدیکی با کشورهای همسایه منجر شود.

کودتای نافرجام در ترکیه و اتهاماتی مبنی بر دست داشتن متحدان آنکارا نظیر امریکا، عربستان و امارات در این کودتا نیز سبب شد تا رجب طیب اردوغان از غرب فاصله گرفته وروابط خود را با روسیه از نوع تنظیم نماید به ویژه اینکه مسکو پس از کودتای نافرجام از دولت قانونی اردوغان حمایت کرد.

هر چند سفر اردوغان به مسکو و از سرگیری قرارداد پروژه گاز ترک استریم و استقبال  گردشگران روس از سفر به ترکیه، منافع اقتصادی را نصیب انکارا خواهد کرد و برخی کارشناسان با تحلیل شخصیت اردوغان،  انگیزه های اقتصادی را در این سفر مطرح می کنند اما از یکسو با توجه به حمایت استوار و ثابت مسکو از دولت قانونی بشار اسد و حضور قدرتمندانه نظامی در سوریه برای مبارزه با گروههای تروریستی و از سوی دیگر سرخوردگی اردوغان از متحدان امریکایی خود که سودای تجزیه سوریه را در سر می پرورانند و در قضیه کودتای نافرجام، از اردوغان فاصله گرفتند به نظر می رسد برای آنکارا این سفر فرصتی است تا با تصحیح سیاست های خود در قبال بحران سوریه و وارد شدن در ائتلاف تهران/ مسکو، نقش مثبتی در برقراری صلح و ثبات درسوریه بازی کند.

به نظر می رسد هم اکنون توپ در زمین طرف ترکیه  است و این احتمال وجود دارد که ترکیه  در بحران سوریه، با روسیه هماهنگ شود. به ویژه ینکه اردوغان پیش از آغاز سفر در گفتگو با خبرنگاران گفت:« به صراحت می گویم روسیه بازیگر اساسی و مهم برای استقرار صلح در سوریه است. به باور من مشکل باید با اتخاذ گام هایی مشترک میان روسیه و ترکیه حل شود و برای حل مسئله  باید مهم ترین بازیگران یعنی روسیه ، ایران  وارد عمل شوند. 

--------------------------

بررسی و تحلیل / رضا محمدمراد