پخش زنده
امروز: -
پیروزی ترامپ تاثیری بر برجام ندارد
طبیعی است عقلای آمریکا از تکرار تجربه کره شمالی در زمینه توافق هسته‌ای با ایران نگران باشند.
برخی صاحب نظران معتقدند که ترامپ پس از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری آمریکا توافق هسته‌ای را لغو می‌کند یا خواهان از سرگیری دوباره مذاکرات در زمینه این توافقنامه خواهد بود. برخی دیگر معتقدند به دلیل مخالفت اروپا و روسیه و چین توافق هسته‌ای لغو نمی‌شود ولی ممکن است آمریکا به صورت یک جانبه دور جدید تحریم‌ها را علیه ایران تصویب و اجرا کند. اما در این صورت ممکن است ایران در واکنش به اقدام آمریکا به صورت یک جانبه به تعهدات خود عمل نکند و در نتیجه باز هم توافق هسته‌ای لغو شود.
البته گزینه دیگری نیز متصور است و آن اینکه اروپا پا در میانی کند و برای جلوگیری از شکست توافق امتیاز‌های اقتصادی درخور توجهی به ایران بدهد تا ایران از واکنش نشان دادن به تحریم‌های جدید آمریکایی اجتناب کند.
با این حال برخی شواهد حاکی است که ترامپ تصمیم خود را برای لغو توافق هسته‌ای تغییر داده است. اولین شاهد تغییر شعار وی از «لغو توافق هسته‌ای» به «جلوگیری از دست یافتن تهران به سلاح هسته‌ای» در حین مبارزات انتخاباتی است.
این تغییر زمانی صورت گرفت که رهبران جمهوری‌خواه به شدت از شعار نخست ترامپ - «لغو توافق هسته‌ای» - انتقاد کردند. لازم به ذکر است که شعار دوم شعار رئیس جمهوری و نامزد انتخاباتی حزب دموکرات هم بوده است.
از این گذشته آمریکا و جهان تجربه شکست توافق هسته‌ای با کره شمالی و نتایج آن را پیش روی خود دارد، توافقی که اگر آمریکایی‌ها به تعهدات خود در آن عمل کرده بودند امروز جهان شاهد تکرار آزمایش‌های هسته‌ای اخیر کره شمالی نبود.
در سال 1994 دولت کلینتون با کره شمالی به یک توافق دست یافت که برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ را در ازای دریافت کمک، متوقف می‌کرد. این توافق موسوم به «چارچوب مورد توافق» که به شدت در کنگره بحث برانگیز بود، سرانجام در سال 2002 زمانی که دولت بوش به استناد اینکه پیونگ‌یانگ نقض پیمان کرده است به مقابله با کره شمالی پرداخت، برهم خورد.
برخی با استناد به این سابقه معتقدند "این نخستین باری نخواهد بود که یک دولت جمهوری‌خواه از قبول توافق تسلیحاتی دموکرات‌ها سر باز می‌زند".
به گزارش رادیو ملی سراسری آمریکا (ان پی آر) دیوید آلبرایت از موسسه علوم و امنیت بین‌الملل پیش‌بینی می‌کند پس از روی کار آمدن دولت ترامپ توافق هسته‌ای ایران سرنوشتی مشابه با توافق کره شمالی داشته باشد.
اما نه دولت بوش و نه دولت اوباما هیچ‌کدام به نتیجه بهتری با کره شمالی دست نیافتند. امروز ما شاهد کشوری هستیم که 5 آزمایش سلاح‌های هسته‌ای انجام داده است و روابط بین آمریکا و کره شمالی هم در بدترین حالت از آغاز جنگ کره قرار دارد.
البته جمهوری اسلامی ایران اهداف صلح آمیزی از پیشرفت فناوری هسته‌ای دارد بنابراین مقایسه برنامه هسته‌ای ایران با برنامه هسته‌ای کره شمالی بجا نیست، با این حال طبیعی است عقلای آمریکا از تکرار تجربه کره شمالی در زمینه توافق هسته‌ای با ایران نگران باشند و در پی جلوگیری از آن باشند.
لیسی هیلی، کارشناس هسته‌ای مرکز استیمسون در تقویت این دیدگاه می‌گوید: از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران کار دشواری خواهد بود زیرا کشورهای دیگر هم در آن مشارکت دارند. این کارشناس هسته‌ای با اشاره به تمایل ترامپ برای برقراری رابطه با روسیه گفت مسکو از ما نمی‌خواهد این توافق را برهم زنیم. آن‌ها یکی از شرکای مذاکره ما در مذاکرات هستند و این توافق برای آن‌ها اهمیت دارد.
-----------------------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی
البته گزینه دیگری نیز متصور است و آن اینکه اروپا پا در میانی کند و برای جلوگیری از شکست توافق امتیاز‌های اقتصادی درخور توجهی به ایران بدهد تا ایران از واکنش نشان دادن به تحریم‌های جدید آمریکایی اجتناب کند.
با این حال برخی شواهد حاکی است که ترامپ تصمیم خود را برای لغو توافق هسته‌ای تغییر داده است. اولین شاهد تغییر شعار وی از «لغو توافق هسته‌ای» به «جلوگیری از دست یافتن تهران به سلاح هسته‌ای» در حین مبارزات انتخاباتی است.
این تغییر زمانی صورت گرفت که رهبران جمهوری‌خواه به شدت از شعار نخست ترامپ - «لغو توافق هسته‌ای» - انتقاد کردند. لازم به ذکر است که شعار دوم شعار رئیس جمهوری و نامزد انتخاباتی حزب دموکرات هم بوده است.
از این گذشته آمریکا و جهان تجربه شکست توافق هسته‌ای با کره شمالی و نتایج آن را پیش روی خود دارد، توافقی که اگر آمریکایی‌ها به تعهدات خود در آن عمل کرده بودند امروز جهان شاهد تکرار آزمایش‌های هسته‌ای اخیر کره شمالی نبود.
در سال 1994 دولت کلینتون با کره شمالی به یک توافق دست یافت که برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ را در ازای دریافت کمک، متوقف می‌کرد. این توافق موسوم به «چارچوب مورد توافق» که به شدت در کنگره بحث برانگیز بود، سرانجام در سال 2002 زمانی که دولت بوش به استناد اینکه پیونگ‌یانگ نقض پیمان کرده است به مقابله با کره شمالی پرداخت، برهم خورد.
برخی با استناد به این سابقه معتقدند "این نخستین باری نخواهد بود که یک دولت جمهوری‌خواه از قبول توافق تسلیحاتی دموکرات‌ها سر باز می‌زند".
به گزارش رادیو ملی سراسری آمریکا (ان پی آر) دیوید آلبرایت از موسسه علوم و امنیت بین‌الملل پیش‌بینی می‌کند پس از روی کار آمدن دولت ترامپ توافق هسته‌ای ایران سرنوشتی مشابه با توافق کره شمالی داشته باشد.
اما نه دولت بوش و نه دولت اوباما هیچ‌کدام به نتیجه بهتری با کره شمالی دست نیافتند. امروز ما شاهد کشوری هستیم که 5 آزمایش سلاح‌های هسته‌ای انجام داده است و روابط بین آمریکا و کره شمالی هم در بدترین حالت از آغاز جنگ کره قرار دارد.
البته جمهوری اسلامی ایران اهداف صلح آمیزی از پیشرفت فناوری هسته‌ای دارد بنابراین مقایسه برنامه هسته‌ای ایران با برنامه هسته‌ای کره شمالی بجا نیست، با این حال طبیعی است عقلای آمریکا از تکرار تجربه کره شمالی در زمینه توافق هسته‌ای با ایران نگران باشند و در پی جلوگیری از آن باشند.
لیسی هیلی، کارشناس هسته‌ای مرکز استیمسون در تقویت این دیدگاه می‌گوید: از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران کار دشواری خواهد بود زیرا کشورهای دیگر هم در آن مشارکت دارند. این کارشناس هسته‌ای با اشاره به تمایل ترامپ برای برقراری رابطه با روسیه گفت مسکو از ما نمی‌خواهد این توافق را برهم زنیم. آن‌ها یکی از شرکای مذاکره ما در مذاکرات هستند و این توافق برای آن‌ها اهمیت دارد.
-----------------------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی
نظر شما