
دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید امریکا پیش از راهیابی به کاخ سفید در شعارهای انتخاباتی خود بارها تاکید کرده بود که دولت های گذشته کشورش حدود 6 تریلیون دلار صرف هزینه های جنگی در خاورمیانه کرده اند که با آن می شد امریکا را بازسازی کرد. او از تغییر سیاست خارجی امریکا در صورت راهیابی به کاخ سفید سخن گفته بود و اینکه در خاورمیانه مبارزه با تروریسم افراطی از جمله داعش را در اولویت اول برنامه هایش قرار خواهد داد.
ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود تاکید کرده بود نوزده هزار میلیارد دلار بدهکاریم و امسال بدهکارتر می شویم، زیرساختهای آمریکا مشکل اساسی دارد؛ درحالیکه سعودی ها روزانه یک میلیارد دلار درآمد دارند و باید سهم ما را درست بپردازند. باید تکلیف بسیاری از اتحادها و متحدان آمریکا مجددا مورد بررسی قرار گیرد تا سود و زیان آنها برای واشنگتن مشخص شود و کشورهایی که از حمایت آمریکا برخوردار هستند، باید هزینه این حمایت را بپردازند. اشاره ترامپ به عربستان سعودی و دیگر متحدان عرب بود که درآمدهای هنگفتی از منابع نفت و گاز داشتند و البته باراک اوباما رئیس جمهور سابق امریکا هم پیش از این و در پی توافق هسته ای میان ایران و پنج بعلاوه یک گفتنه بود عربستان میخواهد از ما سواری رایگان بگیرد.
ظاهرا همین رویکرد تاجر مآبانه ترامپ بود که مقامات سعودی را به این ارزیابی رساند که می توانند به او به چشم مزدرو نگاه کنند و شکست گروههای تروریستی تکفیری در مقابله با محور مقاومت به رهبری ایران را با کشاندن وی به منطقه جبران نمایند.
احتمالا بر اساس همین تحلیل بوده که عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان چندی پیش در پاریس گفت ما نسبت به دولت آینده (آمریکا) خوشبین و منتظر هستیم تا درهمه حوزههایی که نگرانی مشترک داریم با یکدیگر همکاری کنیم. عادل الجبیر در ادامه با ادعای اشتراک منافع ژئوپلتیک عربستان و آمریکا در سوریه، عراق، یمن و ایران، امیدوار بود پس از به قدرت رسیدن ترامپ، زمینه برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه فراهم شود.
ظاهرا همین پالس های مثبت از سوی عربستان ونشان دادن دلارهای نفتی بود که ترامپ را به تغییر سیاست های خاورمیانه ای واداشت و در بدو ورود به کاخ سفید با ملک سلمان تماس تلفنی برقرار کرد و اکنون نیز با امیران قطر، کویت و مقام های امارات تماس تلفنی برقرار کرده و در باره همکاری های مشترک در منطقه سخن گفته است.
حالا دولتمردان امریکایی با دامن زدن به پروژه ایران هراسی و تاکید بر اینکه ترامپ با اوباما تفاوت دارد می کوشند خدمات خود را به سعودی ها و هم پیمانانش گرانتر بفروشند و با تهدید آمیز جلوه دادن برنامه موشکی ایران دلارهای بیشتری به جبیب بزنند و در مقابل سعودی ها و متحدانش هم با اتکا با شعارهای ضد ایرانی ترامپ و تیم همراهش، بر طبل جنگ می کوبند و از احتمال رویارویی ایران وامریکا ابراز شادمانی کنند. در یکطرف ترامپ و همکارانش به سعودی ها به عنوان گاو شیرده ای می نگرد که می توانند تا دلار آخر آن را بدوشند بر اساس یک سند منتشرشده طبق توافقی که میان عربستان و دولت ترامپ امضاء شده قرار است سالانه 130 میلیارد دلار از سوی عربستان به امریکا بابت تامین هزینه امنیت پرداخت شود و در طرف دیگر سعودی ها به دولت ترامپ به چشم مزدوری می نگرند که به خاطر دلار به هراقدامی حتی دیوانه وار دست خواهد زد.
در فضای رسانه ای نیز چنین رویکردی دیده می شود بطوریکه بر اساس گزارش اسکای نیوز عربی مارک کمیت معاون وزیر دفاع سابق آمریکا با دامن زدن به پروژه ایران هراسی می گوید: «همه کشورهای منطقه مثلا اعضای شورای همکاری خلیج(فارس) باید در کنار آمریکا قرار بگیرند تا بتوانیم به موفقیت هایی که ایران در سال های گذشته داشته است پایان دهیم.» او در ادامه هم به سعودی ها یادآور می شود که موضوع اساسی در حال حاضر تلاش برای قانع کردن هم پیمانان آمریکاست تا بدانند واشنگتن هم پیمان قابل اعتمادی است و چیزی را نمی گوید که بر خلاف آن عمل کند یعنی مثل اوباما نیست که مسائلی را در مصر بیان کرد ولی در موضوع سوریه آنگونه رفتار کرد.
اما باید دید در میدان عمل چه اتفاق خواهد افتاد. اولین خوش خدمتی ترامپ به دولت تروریستی سعودی در خصوص قرار دادن نام ایران در فهرست کشورهایی که ورود اتباع آن به امریکا ممنوع خواهد شد که به سنگ خورده است آن هم در حالیکه این اتباع ودیپلمات های سعودی بودند که در حملات تروریستی 11 سپتامبر در نیویورک مشارکت داشته اند.
---------------------------------------------
بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد