پخش زنده
امروز: -
جدال بر سر آیین‌نامه‌ای که به دنبال ایجاد عدالت در آزمایشگاه‌هاست
مدت‌ها می‌شود که بر سر تصدی گری آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بین دو گروه پاتولوژیست‌ها و دکترای علوم آزمایشگاهی تفاوت نظرهایی وجود دارد که در طول سال شاهد تجمع‌های اعتراضی هر یک از این دو گروه در مقابل وزارت بهداشت یا مجلس شورای اسلامی هستیم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آنچه مسلم است فناوری آزمایشگاهی یکی از پر شتاب‌ترین بخش‌های وابسته به حوزه سلامت در سال‌های اخیر است که شاید بتوان آن را پیشرو سایر علوم نیز برشمرد و بر اساس آمار مسئولان این حوزه، بیش از ۷۰ درصد تشخیص بیماری‌ها وابسته به بدنه آزمایشگاهی کشور است، اما آنچه در این بین موجب تفاوت نظر در خصوص تصدی گری آزمایشگاه‌های تشخیص طبی شده است حاکی از نگاه متفاوت دو گروه پاتولوژیست و دکترای علوم آزمایشگاهی به این موضوع است تا اینکه مصوبه‌ای از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ شد که بر این تفاوت دیدگاه‌ها دامن زده است؛ به همین علت چند و چون ماجرا را از هر دو گروه جویا شدیم.
دکتر فرید کرمی نایب رئیس انجمن پاتولوژی (آسیب شناسی ایران) در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در این باره گفت: حدود ۲۰ سال است که الگوی رایج برای تصدی گری آزمایشگاه‌ها در اختیار پزشکان عمومی است که دوره پاتولوژیستی گذرانده‌اند البته سال‌های قبل و در یک دوره محدود (سال ۶۷) قانونی تصویب شد که وزارت خانه آیین نامه این دوره را تدوین نمود و هیئت ممتحنه آسیب شناسی مسئول برگزاری دوره و انجام امتحان پایانی شد و اجازه داد از دوره کارشناسی به دکترای علوم آزمایشگاهی پذیرش انجام شود، اما این دوره پذیرش به علت برخی مشکلات محدود به همان دوره باقی ماند و پس از آن این پاتولوژیست‌ها بودند که تصدی آزمایشگاه را بر عهده گرفتند.
وی ادامه داد: فعالان حوزه آزمایشگاه هیچ دوره بالینی را نگذرانده‌اند بنابراین نمی‌توانند در تفسیر نتایج تست‌های پاتولوژی ایفای نقش کنند و این مصوبه زمینه ورود این افراد را فراهم می‌کند.
پاتولوژیست‌ها پزشکان عمومی هستند که پس از گذراندن دوره تخصصی پاتولوژی به عنوان آسیب شناس در آزمایشگاه‌ها فعالیت می‌کنند و یکی از نقدهایی که از سوی دانش آموختگان دکترای علوم آزمایشگاهی به این گروه وارد است نداشتن تسلط به بخش فنی و تشخیصی آزمایشگاه است.
نایب رئیس انجمن پاتولوژی ایران ادامه داد: ما معتقدیم فعالیت دکترای علوم آزمایشگاهی و دکترای تک رشته‌ای در این حوزه موازی با فعالیت ماست و نباید وزارت بهداشت در این زمینه مصوبه‌ای تصویب می‌کرد که زمینه ورود دانش آموختگان phd علوم آزمایشگاهی را در بخش مسئول فنی آزمایشگاه‌ها فراهم کند.
دکتر سید مهدی بوترابی رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری صدا و سیما در این باره گفت: در تمام دنیا مسئولیت آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بر عهده دو گروه پاتولوژیست و دکترای علوم آزمایشگاهی است و ایران نیز باید از همین الگو پیروی کند در حال حاضر هم تصدی بیش از ۴۰ درصد آزمایشگاه‌های کشور بر عهده فعالان دکترای آزمایشگاه است.
وی ادامه داد: اما از آنجا که سال‌هاست ادامه تحصیل در دکترای علوم آزمایشگاهی متوقف شده و تمام دانش آموختگان این رشته در سال‌های ۶۷ تا 72 پذیرش شده‌اند، وزارت بهداشت در یک آیین نامه زمینه ادامه تحصیل در دکترای علوم آزمایشگاهی را برای دانش آموختگان علوم پایه آزمایشگاهی فراهم کرده است که دوستان پاتولوژیست به این موضوع گلایه دارند.
بوترابی با بیان اینکه بر اساس این آیین نامه فعالان آزمایشگاه نه تنها بر دروس آزمایشگاه (فنی) تسلط دارند بلکه بر دروس فیزیوپاتولوژی نیز مسلط خواهند شد ادامه داد: آزمایشگاه بر دو پایه فنی و بالینی استوار است، اما سال‌هاست بخش بالینی که همان پاتولوژیست‌ها هستند مسئولیت اداره بخش فنی (آزمایشگاه) را نیز بر عهده دارند.
رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی گفت: البته ما نیز نقدی بر این آیین نامه داریم زیرا همکاران دانش آموخته مقطع phdهای تک رشته‌ای پس از گذراندن ۶ سال و نیم تحصیل باید ۱۸ ماه دوره فیزیوپاتولوژی بگذرانند و سپس کارورزی‌های بالینی داشته باشند که این روش بسیار پرهزینه و زمان بر است در حالی که با ایجاد دوره مجدد کارشناسی به دکترای علوم آزمایشگاهی تمام این مشکلات بر طرف می‌شود.
آنچه مسلم است آیین نامه جدید وزارت بهداشت اگر زمینه ادامه تحصیل و فعالیت را برای دانش آموختگانی فراهم کند که سال‌ها در دروس آزمایشگاهی تخصص داشته‌اند مشکل گشاست، اما اگر ورود سایر رشته‌های غیر پیراپزشکی بر اساس آن فراهم شود می‌تواند تفسیر صحیح نتایج آزمایش‌ها را با مشکل مواجه کند و با رفع موانع تحصیلی می‌توانند در تفسیر هر چه بهتر نتایج آزمایش‌ها ایفای نقش کنند.
دکتر امامی رضوی قائم مقام دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی در این باره می‌گوید: در سال ۱۳۶۷ در مجلس شورای اسلامی قانونی به تصویب رسید و به موجب آن افرادی که PHD های تک رشته‌ای آزمایشگاهی هستند، می‌توانستند، با گذراندن دوره تکمیلی، حق فنی آزمایشگاه گرفته و آزمایشگاه تأسیس کنند.
قائم مقام دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی ادامه داد: این قانون در مقطعی هم اجرا شد، اما معطل ماند؛ بعداز آن با پیگیری‌های افراد ذینفع، دیوان عدالت اداری حکم کرد که این قانون توسط وزارت بهداشت اجرایی شود، در واقع به دلیل حکم دیوان عدالت اداری، وزارت بهداشت این قانون را اجرا کرد و آیین نامه‌ای برای اجرای این قانون تهیه کرد که به صورت محدود در کشور اجرا می‌شود.
دکتر امامی رضوی گفت: بعضی از همکاران پاتولوژیست نسبت به اجازه به سایر رشته‌ها برای دریافت حق فنی آزمایشگاه اعتراض کردند، اما وزارت بهداشت پس از بررسی‌های کافی و مشورت با صاحبنظران و بر اساس قانون اقدام کرده است.
وی تصریح کرد: طبق قانون مصوب مجلس، وزارت بهداشت مکلف شده است که گروه‌های مختلف علوم آزمایشگاهی با گذراندن دوره تکمیلی مجوز تأسیس آزمایشگاه داشته باشند و آیین نامه‌ای نیز برای گذراندن دوره‌های تکمیلی تهیه شده است.
وی خاطرنشان کرد: استدلال پاتولوژیست‌ها برای اعتراض این است که آنها در ابتدا دوره پزشکی عمومی را گذرانده و بعد دورهای تخصصی آسیب شناسی را می‌بینند؛ بنابراین پس از دوره تخصصی اجازه تأسیس و کار در آزمایشگاه را دارند؛ البته طبق قوانین مصوب قبلی، فقط پاتولوژیست این اجازه را ندارند، بلکه PHDهای آزمایشگاه که پزشک نیستند نیز درحال حاضر اجازه تأسیس آزمایشگاه را دارند بدین معنی که درحال حاضر هم با تشکیل تیمی ۳ نفره از رشته‌های مختلف علوم آزمایشگاهی، به آنها مجوز تأسیس آزمایشگاه داده می‌شود.
اجرای آیین نامه اجرایی به رشته‌های علوم آزمایشگاهی این اجازه را می‌دهد که با گذراندن دوره‌های تکمیلی، مانند پاتولوژیست‌ها به صورت تک نفره بتوانند، آزمایشگاه تأسیس کنند.
وی افزود: در قوانین موصوف پیش بینی شده است که افراد داوطلب ضمن گذراندن امتحان ورودی با تکمیل توانمندی‌های خودشان در یک دوره قبل از ورود به دوره تکمیلی آمادگی لازم را کسب کنند و پس از طی دوره آموزشی مربوطه، چنانچه در امتحان گواهینامه تخصصی دوره کلینیکال پاتولوژی موفق شوند و حد نصاب را کسب نمایند، دانش آموخته این دوره محسوب می‌شوند.
دکتر امامی رضوی گفت: پاتولوژیست‌ها معتقد هستند، فقط افرادی که پزشک هستند، باید آزمایشگاه تأسیس کنند و شاید در بعضی کشورها نیز این گونه باشد، اما در نظام آموزشی کشور ما که بینابینی است، این امکان را برای سایر رشته‌ها نیز فراهم کرده است.
در همین زمینه گفتگویی با دکتر رضا مشکانی رئیس انجمن بیوشیمی ایران داشتیم که در این باره گفت: در تمام دنیا علاوه بر پاتولوژیست‌ها، متخصصین تک رشته بیوشیمی و ایمونولوژی می‌توانند بعد از گذراندن دوره تکمیلی مسئولیت فنی کل آزمایشگاه را به دست بگیرند.
وی گفت: حدود ۲ سال قبل کمیته‌ای ۶ نفره با حضور پاتولوژیست‌ها و متخصصان بیوشیمی تشکیل شد که در این زمینه به اتفاق نظر برسند و دستورالعملی برای این موضوع بنویسند، در نهایت آیین نامه‌ای نوشته شد و بنا شد تا از ابتدای ماه مهر اجرا شود.
وی افزود: متأسفانه هنوز این آیین نامه اجرایی نشده است که ما شاهد اعتراض پاتولوژیست‌ها هستیم که می‌خواهند انحصار خود را در این حوزه ادامه دهند.
وی با تشریح اینکه در این مصوبه از ورود گروه‌های غیر متخصص در حوزه آزمایشگاه نیز جلوگیری شده است ادامه داد: هدف از این مصوبه رفع نواقصی است که ادامه تحصیلات تکمیلی برای فعالان حوزه آزمایشگاه را با مشکل مواجه کرده است.
به نظر می‌رسد این آیین نامه بتواند ضمن رفع انحصار طلبی در گروهی از فعالان حوزه آزمایشگاه، زمینه ایجاد عدالت کاری و همچنین کاهش خطاهای آزمایشگاهی را در کشور فراهم کند.
گزارش از: طیبه کارگر
انتشار یافته: ۵
نظر شما
خواهش ميكنم با جان مردم بازي نكنيد... آزمايشگاه تشخيص طبي ديد باليني مي خواهد... به خدا با آزمايشگاه دانشگاه فرق دارد.. نمونه ها متعلق به بيمار است، تحليل پزشكي مي خواهد.. بخاطر خودخواهي جان مردم را بازي به بازي نگيريد
کسی که پی اچ دی میگیرد، در اصل برای کار آکادمیک تربیت میگردد، و در صورتی که تمایل به کار بالینی داشته باشد باید دروس زیادی را بگذراند و بعد در آزمایشگاه سرپرست یک بخش که در آن پی اچ دی دارد بشود. مسوول فنی آزمایشگاه، پاتولوژیست است، در همه جای دنیا...