راه‌آهن در رقابت با جاده وضعیت نابرابری دارد / قیمت گازوئیل باید آزاد شود

سعید محمدزاده مدیر عامل راه آهن در دیدار با اعضای کمیسیون عمران مجلس و کمیسیون شورا‌ها با بیان اینکه در سال ۲۰۱۶ فقط بین هند و اروپا بیش از ۵۳ میلیارد دلار کالا جابجا شده است، گفت: طبق آمار غیر رسمی سازمان wto، از کریدوری که از جنوب آسیا به سمت اروپا حرکت می‌کند، حدود ۵۰۰ میلیارد دلار کالا جابجا شده که سهم حمل و نقل ریلی از این جابجایی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد است که رقمی حدود ۵. ۵ میلیارد دلار می‌شود.

وی افزود: طی ۵ سال اینده بایستی تمامی مراکز بار به شبکه ریل وصل و سیاست هایی که منجر به توسعه بخش حمل و نقل ریلی می‌شود پیگیری و اجرا شوند تا ظرفیت موجود و سهم بار و مسافر افزایش یابد.

وی افزود: چنانچه این حجم بار بخواهد از مسیر ریلی عبور کند قطعا از خلیج فارس یا دریای عمان به بندر شهید رجایی و از آنجا به استارا و از آنجا به کشور اذربایجان، گرجستان، اوکراین، لهستان اروپا و یا از طریق تبریز به مرز رازی و سپس ترکیه و در نهایت به اروپا می‌رسد که زمان سیر را بین یک دوم تا یک سوم کاهش می‌دهد. 

محمدزاده با اشاره به بازار بزرگ ۵. ۵ میلیارد دلاری ترانزیت کالا در حوزه هند و کشورهای آسیایی و آسیای جنوب شرقی، تاکید کرد: در سال ۲۰۱۶ بین کشور هند و روسیه، ۲۰ میلیون تن بار جابجا شده و این درحالی است که در ۶ ماه گذشته راه آهن کشور در یک فرایند آزمایشی، از مقصد بمبئی تا اروپا حجم باری را از بندر شهید رجایی تا قزوین و از آنجا به آستارا و سپس تا مسکو جابجا کرد که حدود ۲۱ روز زمان برد. 

معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: اگر قرار بود این کالا‌ها از مسیر دریایی انجام شود ۵۱ روز طول می‌کشید و تمام این موارد مزایای رقابتی حوزه ریلی را در مقایسه با دیگر شقوق حمل و نقلی نشان می‌دهد. 

وی تاکید کرد: اگر قرار است ما با سرعت خوب به سوی اقتصاد مقاومتی پیش برویم باید بیندیشیم که چه اقداماتی را برای جذب بارهای ترانزیتی و عبور آن‌ها از مسیر ریلی ایران انجام دهیم؟ 

مدیر عامل راه آهن با اشاره به مفاد برنامه ششم توسعه و سیاست ابلاغی آن از سوی مقام معظم رهبری گفت: در بندهای ۲۴ و ۲۵ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بر اولویت توسعه بخش ریلی و ایجاد مزیت رقابتی در حوزه ریلی و اتصال ریل به مناطق اقتصادی داخلی تاکید شده است. 

وی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری و سیاست‌های کلی نظام و توجه ویژه مجلس تصریح کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات خود بر ایجاد نظام جامع حمل و نقل در سیاست‌های کلی نظام و اولویت دادن به حمل و نقل ریلی از بندهای ۲۴ و ۲۵ 

تاکید کرده اند.

محمدزاده بیان کرد: نکته حائز اهمیت توجه ویژه به حوزه بار در بند ۲۵ این سیاست‌ها و ایجاد مزیت رقابتی برای بخش بار آن است و در همین راستا دولت یازدهم توسعه این مهم را در اولویت کاری خود قرار داده است. 

وی با اشاره به مزایای سرمایه گذاری در حوزه ریلی گفت: در ماده ۵۲ برنامه ششم توسعه امتیازی که برای ریل و توسعه آن در نظر گرفته شده، سرمایه گذاری در حوزه ریلی همانند سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته است بنابراین حمل و نقل کالا با نرخ صفر حساب می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: توسعه قطارهای حومه‌ای در بخش مسافری از دیگر تاکیدات دولت بوده است.

محمد زاده خاطر نشان کرد: درماده ۵۷ برنامه ششم توسعه بر سهم بار ۳۰ درصد و ۲۰ درصد مسافر حمل و نقل ریلی تاکید شده است و در سال ۹۲ این سهم ۱۰. ۸ در صد بوده است. 

وی با تشریح بند ق. تبصره ۲ قانون برنامه افزود: در بند «ق» که بعدا قانون دائمی ماده ۱۲ شد مصوب شده که ۷. ۵ میلیارد دلار برای پروژه‌هایی که منجر به صرفه‌جویی سوخت می‌شود، اختصاص یابد. 

مدیر عامل راه آهن افزود: در جاده عوارض ۳ درصد است که بعد از ۴ سال به ۴ درصد رسیده و مهمتر آنکه نگهداری جاده توسط دولت انجام و قیمت گازوئیل در جاده ۳۵۰ تومان است. 

محمدزاده بیان کرد: حمل بار و مسافر از طریق خطوط ریلی نسبت به حمل و نقل جاده‌ای دارای مزیت هایی است به عنوان مثال در حمل و نقل ریلی مصرف سوخت حمل بار به یک هفتم کاهش می‌یابد. 

وی یاداور شد؛ با توجه به نظرمقام معظم رهبری، برنامه ششم توسعه باید یک برنامه جهتدار در حوزه حمل و نقل ریلی باشد که در دو بند به آن توجه شده است که بر این اساس و با توجه به نقش آن در توسعه اقتصادی کشور، این نوع حمل و نقل باید به شکل اساسی توسعه پیدا کند. 

وی ادامه داد: در این راستا باید اصول و سیاست‌های برنامه ششم توسعه به طور جدی رعایت شود و بار‌ها به جای حمل توسط جاده به سمت و سوی ریل هدایت شوند. 

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه راه آهن در رقابت با جاده وضعیت نابرابری را دارد، گفت: چنانچه همانند اروپا که از بخش ریلی کاملا توسعه یافته‌ای برخوردارند، قیمت گازوئیل آزاد شود.

وی افزود: طی ۵ سال اینده بایستی تمامی مراکز بار به شبکه ریل وصل و سیاست هایی که منجر به توسعه بخش حمل و نقل ریلی می‌شود پیگیری و اجرا شوند تا ظرفیت موجود و سهم بار و مسافر افزایش یابد.

مدیر عامل راه آهن یادآور شد؛ کمبود ناوگان طی سال‌های آینده باید جبران و حمل و نقل ترکیبی افزایش یابد. 

وی با بیان اینکه ما باید زمینه اتصال کارخانه‌ها را به ریل فراهم کنیم، تصریح کرد: در سال گذشته حمل بار فولادی در کشور ۶۰ میلیون تن بوده (بار معدنی) که سهم ریل از این مقدار یک سوم یعنی ۲۰ میلیون تن و بقیه سهم جاده بوده است. 

محمدزاده اضافه کرد: در حال حاضر ۳۵ میلیارد دلار طرح توسعه فولاد در کشور در حال انجام است که سال ۱۴۰۳ سهم بار معدنی کشوربه ۲۱۰ میلیون تن می‌رسد اگر فرض بر یک سوم حمل بار توسط راه آهن باشد، این رقم یعنی ۷۰ میلیون تن و سهم جاده ۱۴۰ میلیون تن و این یعنی یک افزایش تلفات جاده‌ای در کشور. 

مدیر عامل راه آهن گفت: برای رسیدن به توسعه ریل کارهای بزرگی انجام شده که می‌توان به سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه ناوگان اشاره کرد. 

وی اظهار داشت: در ۳ سال گذشته اقدامات خوبی در بخش تامین لکوموتیو صورت گرفته، اما در بخش ناوگان نیازمند ۲۸ هزار واگن هستیم. 

وی افزود: با کمک تولید کننده‌های کشور روسیه و تعامل دو کشور اقدامات خوبی در بخش تامین ناوگان در حال اجراست و این پروسه توسط یک بانک روسی فاینانس شده است. 

معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه اظهار داشت: ناوگان مسافری بالای ۴۵ سال را از مدار شبکه ریلی خارج کرده ایم و چنانچه مزیت رقابتی ایجاد و بخش خصوصی حمایت نکند، راه آهن در بخش مسافری با چالش بزرگ عدم تقاضای مسافر مواجه خواهد شد. 

وی با اشاره به اینکه در ۵ سال اینده باید زمینه توسعه بخش خصوصی در حوزه بار و مسافر افزایش یابد، اعلام کرد: تعرفه راه آهن در سال ۹۲ برابر ۵۸ درصد بوده که این رقم در سال ۹۵ به ۲۳ درصد رسید و برغم کاهش تعرفه، در آمد راه آهن از سال ۹۲ تا ۹۵ به ۱۴۸۰ میلیارد تومان کاهش یافت و این موضوع حمل و نقل ریلی را با شرایط سخت مالی مواجه کرد. 

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: تحقق هدف ۳۰ درصدی حمل بار در بخش ریلی با برنامه ریزی برای حمل ۶۲ میلیون تن دنبال می‌شود و این امر نیازمند حمایت دولت، مجلس و بخش خصوصی است. 

محمد زاده در بخش دیگر از سخنان خود گفت: در راه آهن در بخش IT شاهد تحولات زیادی هستیم بطوریکه هر صاحب واگن می‌داند واگن مختص به خود در کجا قرار دارد. 

وی تاکید کرد: امروز ما در راه آهن به جایگاهی رسیدیم که معتقدیم راه آهن محور توسعه اقتصادی است. 

وی تاکید کرد: اگر آنچه که مجلس شورای اسلامی برای راه آهن مصوب کرده است، محقق شود، ما باید از ۴۳ میلیارد تن تن کیلومتر سال ۹۵ به ۲۰۳ میلیارد تن کیلومتر برسیم که این امر نیازمند افزایش ظرفیت خطوط موجود، تکمیل کریدور‌ها و احداث خطوط جدید است. 

وی یکی از اقدامات راه آهن را طی ۳ سال گذشته استفاده از ظرفیت راه آهن برای توسعه خطوط حومه‌ای اعلام کرد و افزود: در مسیر تهران تا گرمسار خط سوم و چهارم به پایان رسیده و ریل گذاری خط ۳ تمام و ریل گذاری خط ۴ نیز مراحل پایانی را طی می‌کند. 

محمد زاده بیان داشت: در مسیر تهران – زنجان نیز تهران تا کرج خط ۳ و ۴ به زودی تمام می‌شود و همچنین کرج تا قزوین خط دوم ریل گذاری شده و قزوین تا زنجان نیز خط دوم ریل گذاری می‌شود. 

مدیر عامل راه آهن سهم حمل و نقل حومه‌ای در کشور را تنها ۲ درصد اعلام کرد و گفت: این رقم در کشور المان ۵۸ درصد است و ما درصدد هستیم در برنامه ششم رقم موجود ۲ درصد را به ۲۵ درصد برسانیم. 

معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: روزانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر مسافر و ۷۰۰ هزار خودرو شخصی از حومه وارد کلان شهر‌ها می‌شوند که ما می‌توانیم با توسعه خطوط حومه‌ای از تهران تا کرج، تهران- پرند و نسیم شهر و سلطان اباد و رباط کریم و ... مانع ترافیک و ورود خودروهای شخصی و ایجاد ترافیک شویم که این امر نیازمند حمایت همه جانبه مجلس از راه آهن و توسعه خطوط حومه‌ای است.