ایران پایبند به برجام و ترامپ ناقض آن

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، کارشناسان می گویند ترامپ روح توافق اتمی را نقض کرده است.

پایگاه اینترنتی سی‌ ان‌ بی‌ سی نوشت: دونالد ترامپ واقعا از توافق اتمی با ایران متنفر است و می خواهد که آمریکا را از آن خارج کند. او تلاش های خود را برای انجام این کار آغاز کرده است.

ترامپ ماه گذشته پس از بحث و گفتگو های گسترده با مقامات ارشد شورای امنیت ملی آمریکا پایبندی ایران به توافق را تایید و آن را  برای سه ماه دیگر تمدید کرد اما بر اساس گزارش جدیدی که در نشریه فارین پالسی به چاپ رسیده است رئیس جمهور یک تیم ویژه را در کاخ سفید به همراه مشاوران خود گردهم آورده است تا به گونه ای مدعی شود که ایران توافق اتمی را نقض کرده است. او می خواهد با این روش بگوید که این ایران بوده است که سبب فروپاشی توافق شده است.

در اینجا تنها یک مشکل وجود دارد و آن این است که آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش براساس توافق را تایید کرده است.

ترامپ و تیم وی ممکن است که ایران را متهم به این موضوع کنند که روح توافق اتمی را نقض کرده است.آنها احتمالا به آزمایش های موشکی بالستیک ایران و اقدامات تحریک آمیز آن از جمله آزمایش یک موشک ماهواره بر اشاره خواهند کرد. اگر چه تمامی این اقدامات دردسرساز هستند اما کارشناسان معتقدند که هیچکدام از آنها به منزله نقض توافق اتمی و یا حتی روح آن نیست.

یان فینرJon Finer رئیس دفتر و مدیر برنامه ریزی جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا در این رابطه می گوید: حقیقت این است که ترامپ می گوید که ایران کارهای نادرست زیادی ضد منافع و متحدان و هم پیمانان ما  انجام می دهد اما این چه ارتباطی به توافق اتمی دارد. اینجا همان جایی است که منطق سخنان وی از بین می رود و از هم می پاشد. 

در حقیقت بسیاری از کارشناسان معتقدند آنکه به روح توافق اتمی پایبند نیست همان ترامپ است. توافق اتمی تنها درباره یک موضوع است و آن برنامه اتمی ایران است. 

این موضوع ارزشمندی است که به توافق اتمی نگاهی اجمالی داشته باشیم و ببینیم که چه چیزهایی را شامل می شود و چیزهایی را شامل نمی شود. بر اساس توافق اتمی گروهی از کشورها از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و اتحادیه اروپا توافق کردند که در برابر رفع تحریم های فلج کننده بر برنامه اتمی ایران اجازه دسترسی بیشتر این کشور به اقتصاد جهانی داده شود.

در برابر، ایران موافقت کرد که گام های محکمی برای توقف برنامه اتمی اش بردارد و این برنامه اتمی را برای کاربردهای صلح آمیز محدود کند و اجازه بازرسی های سرزده از تاسیسات اتمی کلیدی خود را به آژانس بین المللی انرژی اتمی بدهد تا این موضوع تضمین شود که به تعهداتش پایبند است.

در توافق اتمی هرگز گفته نشده است که ایران نباید آزمایش های موشکی بالستیک انجام دهد و یا حمایت از تروریسم و گروههایی چون حزب الله و حماس  را متوقف سازد و یا وضع حقوق بشر خود را بهبود بخشد.

سوزان دی ماگیو Suzanne DiMaggio عضو اندیشکده نیو امریکن می گوید:توافق اتمی تنها بر روی برنامه اتمی ایران تمرکز کرده است. اوباما و دیگر کشورهای حاضر در این توافق دوست نداشتند که درباره موضوع دیگری صحبت کنند. تنها موضوعی که آنها تمایل به مذاکره بر سر آن داشتند موضوع اتمی بود زیرا دولت اوباما معتقد بود که برنامه اتمی ایران بزرگترین تهدید بود و همه آنها بر روی این موضوع توافق کردند که بر روی موضوع اتمی تمرکز کنند. این توافق  جلوی آمریکا و یا هر کشور دیگری را برای مجازات ایران به خاطر فعالیت های غیراتمی اش نگرفته است. این موضوع سبب شد که آمریکا ایران را به خاطر آزمایش های موشکی هجدهم ماه ژوئیه تحریم کند.

ارنست مونیز Ernest Moniz وزیر پیشین انرژی آمریکا در این رابطه می گوید: شما می توانید بگویید که این توافق یک توافق وحشتناک است زیرا حزب الله و سوریه و یمن و موضوع موشکی و حقوق بشر را پوشش نمی دهد اما این توافق درباره این موضوعات نیست.

کلسی داونپورت Kelsey Davenport  کارشناس اتمی هم می گوید: ایران به مفاد توافق پایبند بوده است. هیچ دلیل مشروعی وجود ندارد که بگوییم که ایران به مفاد توافق پایبند نبوده است و آن را نقض کرده است و یا اینکه برخلاف روح آن عمل کرده است.

وی افزود: آزمایش های موشکی بالستیک بر خلاف قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل هستند اما این موضوعی جدا از توافق اتمی است.

در این حال کارشناسان معتقدند که ترامپ به روح توافق اتمی پایبند نبوده است. او تلاش کرده است که کشورهای دیگر را از انجام امور تجاری با ایران منع کند. باید به یاد داشته باشیم بر اساس توافق باید به ایران اجازه دسترسی به بازارهای جهانی داده شود.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در مصاحبه با شبکه سی ان ان در ماه ژوئیه اعلام کرد که آمریکا در اجرای بخشی از توافق ناکام بوده است.

وی افزود: ترامپ از حضورش در اجلاس سران گروه بیست در هامبورگ برای متقاعد کردن سران دیگر کشور برای منع تجارت با ایران استفاده کرده است.

ریچارد نفیو Richard Nephew از مقامات پیشین وزارت خارجه آمریکا در این رابطه می گوید: اگر حقیقتا ترامپ از فرصت نشست گروه بیست برای اقدامات ضد ایران استفاده کرده باشد این به منزله نقض روح توافق اتمی است. بر اساس مطالعاتی که بر روی متن توافق اتمی داشته ام باید بگویم که این به منزله نقض تعهدات است.

از زمانی که توافق اتمی اجرایی شده است ایران نود و هشت درصد از ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود را از بین برده است. این مقدار مواد غنی سازی شده جزء کلیدی برای تولید سلاح اتمی محسوب می شود. ایران همچنین سیزده هزار دستگاه از سانتریفیوژهای خود را برداشته است. ایران همچنین هسته راکتور اتمی اراک را نابود کرده است و تولید پلوتونیم تسلیحاتی را متوقف کرده است.

پیش از آنکه ایران این اقدامات را انجام دهد کارشناسان معتقد بودند که ایران می تواند در مدت دو یاسه ماه به بمب اتمی برسد  اما حالا به لطف توافق اتمی این زمان به یکسال افزایش یافته است. اگر توافق اتمی از بین برود آنگاه ایران فعالیت های اتمی خود را تشدید خواهد کرد و ما دوباره ما بر سر پله اول باز خواهیم گشت.

کارشناسان معتقدند که این غیرمحتمل است که ایران و دیگر طرف های توافق بخواهند دوباره بر سر این توافق مذاکره کنند. اگر ترامپ بخواهد توافق اتمی را ملغی کند اوضاع بدتر خواهد شد.