راهبرد آمریکا در افغانستان؛ نقش هند و پاکستان

به گزارش گروه تحلیل خبرگزاری صداوسیما؛ دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا دیروز در تشریح راهبرد جدید آمریکا در زمینه افغانستان، پاکستان را متهم به پناه دادن به تروریست‌ها کرد و گفت:‌ "زمان آن رسیده است که پاکستان تعهد خود را به تمدن، نظم و صلح نشان دهد". 

ظاهراً این بدان معنا است که آمریکا در راهبرد خود نگاهی منطقه‌ای به فعالیت‌های طالبان دارد. اما نباید فراموش کرد آمریکا و متحدان منطقه‌ای این کشور - از جمله عربستان - بیشترین نقش را در ترویج ایدئولوژی‌ و مدارس تکفیری در پاکستان داشته‌اند. مهمترین هدف آنها از این نقش آفرینی نیز فشار بر شیعیان این کشور و کشور همسایه ایران بوده است. 

ضمن اینکه برخی شواهد حاکی از این است که قرار نیست مسئله گروه‌های تروریست  در افغانستان حل شود بلکه قرار بر «مهار» سیر گسترش آن در حد تبدیل شدن به پدیده‌ای غیر قابل کنترل است. 

رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا امروز گفت: "همه این تلاش‌ها برای اعمال فشار به طالبان است تا طالبان درک کند در میدان نبرد پیروز نخواهد شد. ما برنده نخواهیم شد اما شما هم نخواهید شد". البته تیلرسون از این بخش اظهاراتش نتیجه گرفت که باید طالبان بر پشت میز مذاکره بیاید تا راهی برای پایان دادن به این وضع پیدا شود، تجربه شکست داعش در سوریه و عراق می تواند موید ایده امکان پذیر بودن حل مسئله تروریسم طالبان در افغانستان باشد. 

در راهبرد آمریکا در زمینه افغانستان، برای هند نیز نقشی تعریف شده است. ترامپ این نقش را کمک‌های اقتصادی و توسعه‌ای بیشتر به این کشور می‌داند. وزیر امور خارجه آمریکا نیز در این باره گفت: هند شریک راهبردی بسیار مهم آمریکا در منطقه است. این کشور نقش مهمی را در حمایت از دولت افغانستان و اقتصاد این کشور ایفا کرده است. هند کمک‌های توسعه‌ای و اقتصادی مهمی کرده است. آنها این هفته میزبان کنفرانس اقتصادی مهمی هستند. 

پرسشی که در این جا مطرح می‌شود این است که «ترامپ در اقصی نقاط دنیا در پی قرارداد‌های اقتصادی و تجاری - حتی قرارداد‌های نظامی فروش تسلیحات نظامی - است - تا به قیمت جنگ آفرینی و کشتار غیرنظامیان در اقصی نقاط جهان - بتواند وضعیت اقتصادی آمریکا را سر و سامان دهد، با این حال چرا خود از بازار افغانستان کناره می‌گیرد و هند را تشویق به سرمایه گذاری در این کشور می‌کند؟

به نظر می‌رسد به علت وجود نداشتن امنیت، سرمایه گذاران آمریکایی از فعالیت در افغانستان استقبال نمی‌کنند. در نتیجه این سرمایه گذاری برای هندی‌ها هم آش دهان سوزی نیست. شاید هم دعوت از هند برای سرمایه گذاری تصنعی است و پوششی برای برخی اهداف سیاسی از جمله اعمال فشار بر پاکستان. زیرا اسلام آباد و دهلی نو به دلیل مناقشه‌هایی همچون کشمیر همچنان دو رقیب مهم منطقه‌ای در جنوب آسیا هستند و حضور هند در افغانستان - مرز شمال غربی پاکستان- می‌تواند برای اسلام آباد خوشایند نباشد. 

در این میان مطلب مهم این است که در این راهبرد از جمهوری اسلامی ایران حرفی به میان نیامده است، این در حالی است که محافل سیاسی و رسانه‌ای آمریکایی، صهیونیستی همواره مدعی بوده‌اند که مهمترین حامی طالبان ایران است. این مطلب نشان می‌دهد چقدر در راهبرد آمریکا ایده حمایت ایران از طالبان پوشالی است. 

-----------------------

عبدالرضا خلیلی