سخنرانی غیر صادقانه نیکی هیلی درباره توافق هسته ای ایران

برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام که موجب محدود شدن برنامه هسته ای ایران می شود ، برای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا حکم یکی دیگر از دستاوردهای دولت باراک اوباما را دارد که باید نابود شود. برجام در کنار دیگر توافقات مانند توافقنامه آب و هوایی پاریس یا قانون بهداشت و درمان آمریکا و دیگر تدابیر مانند نمونه اخیر آن یعنی برنامه مربوط به فرزندان مهاجران غیرقانونی قرار می گیرد، که دونالد ترامپ فقط به این خاطر که به وعده های تبلیغات انتخاباتی خود عمل کرده باشد ، کمر به نابودی آنها بسته است. چرا که از دیدگاه ترامپ و دولت کنونی آمریکا عمل به شعارهای انتخاباتی بر این ارجحیت دارد که آیا این برنامه به اهداف خود رسیده است یا خیر ، یا اینکه آیا هیچ جایگزین واقع بینانه ای برای آن برنامه که قرار است نابود شود وجود دارد ، یا پیامدهای نابودی آن برنامه بر زندگانی یا رفاه  ملت آمریکا و منافع  واعتبار این کشور چه خواهد بود.  

 نیکی هیلی که تجربه سیاست خارجی وی تنها به چند ماه گذشته از زمان تصدی سمت سفیر دائم آمریکا در سازمان ملل متحد محدود می شود ، در این میان برای ددولت ترامپ  نقش مسئول برنامه انداختن برجام را به سطل زباله ایفا می کند. به خوبی روشن است که از زمان تصدی سمت سفیر آمریکا در نیویورک ، هیچ  رویدادی - از مسئله برنامه هسته ای کره شمالی گرفته تا جنگ سوریه- برای نیکی هیلی مهمتر از سخنرانی در موسسه آمریکن اینترپرایز برای زمینه سازی به منظور خروج آمریکا از توافق هسته ای  ایران نبوده است . زیرا حربه برجام و خروج از آن یک بازیچه مناسب برای بازی بر اساس خواسته های  دونالد ترامپ به شمار می رود . 

سخنرانی  نیکی هیلی در موسسه آمریکن اینترپرایز ، از جهاتی با توجه به برخی ازتاکتیک هایی که وی در این سخنرانی اتخاذ کرده بود ، سبک و سیاقی کاملا  ترامپی داشت.  هیلی باید در این سخنرانی به گونه ای عمل می کرد تا بلندپروازهای وی برای قرار گرفتن نامش در فهرست کوتاه نامزدهای مورد نظر ترامپ برای تصدی سمت وزارت خارجه آمریکا به جای رکس تیلرسون به واقعیت نزدیک شود. در سخنان نیکی هیلی همچنین از همان گوشه و کنایه هایی استفاده شده بود که قبلا از سخنان برخی از مخالفان سرسخت توافق هسته ای ایران شنیده بودیم. 

در سخنان هیلی درباره توافق هسته ای ایران یک بار دیگر شاهد تاکتیک مشابه ترامپ مبنی بر دروغگویی آشکار بودیم. هیلی با گفتن اینکه « برجام به ازای وعده وعید های موقت برای آنچه ما می خواستیم ، هر آنچه ایران می خواست به این کشور داد «‌ در واقع دروغ گفت. واقعیت این بود که بر اساس برجام ایران ناچار بود اول به همه تعهداتش - از جمله خارج کردن محموله اضافی اورانیوم غنی شده ؛ از هم جدا کردن زنجیره های آبشار غنی سازی ، از کار انداختن راکتور آب سنگین ، و چیزهای زیاد دیگر -  عمل می کرد تا توافق هسته ای به طور کامل اجرایی  و بویی از برچیده شدن تحریم های اضافی نصیب ایران شود. میان واقعیت و ادعاهای نیکی هیلی مبنی بر اینکه -  توافق هسته ای یک معامله بزرگ برای ایران بود ولی ما چیز زیادی از آن دریافت نکردیم - زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد. آنچه که از محل برجام نصیب ما شد مسدود کردن همه راه های ممکن به سمت دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای بود. این صرفا یک وعده و وعید نیست بلکه یک تغییر و تحول عمده و ملموس است که از هم اکنون نیز اجرایی شده است. 

چالشی که ترامپ و نیکی هیلی و دیگر تهیه کنندگان متن سخنرانی هیلی در موسسه با ان روبرو هستند این است که چگونه خروج از توافقنامه ای را توجیه کنند که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ایران را به مفاد آن مورد تایید قرار داده اند.  یکی ازتکنیک های مورد استفاده در سخنرانی هیلی ، ایجاد ابهام درباره مفادی بود که دقیقا ایرانی ها بای دبدان پایبند باشند.  هیلی سعی کرد تا این موضوع را به مراتب پیچیده تر سازد. هیلی گفت پایبندی ایرانی ها به توافق هسته ای سه رکن متفاوت را شامل می شود که عبارتند از توافقنامه هسته ای ، قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و قانون موسوم به کورکر - کاردین که رابط میان کنگره  و رئیس جمهور در باب سیاستگذاری در قبال ایران به شمار می رود. 

ولی مشکل بزرگ درباره فرمول بندی هیلی این است که ایران تنها بخشی از یکی از این سه رکن به شمار می رود یعنی فقط برجام و پایبندی ایران کاملا در چارچوب توافق هسته ای سنجیده می شود. قطعا ایران نمی تواند در برابر هرآنچه در قوانین آمریکا می گذرد هیچ مسئولیتی داشته باشد. برخی از بندهای قطعنامه 2231 شورای امنیت نیز بازتابی از برداشتها و تفاسیری است که بر اساس برجام به دست آمده است.  همچنین بند مربوط به فعالیت موشک بالستیک ایران در این قطعنامه به گونه ای هوشمندانه و دقیق مطرح شده که تعهد الزام آور و قانونی ایران را شامل نمی شود. 

هیلی تلاش کرد تا خط و خطوط و مرز بندی میان فعالیت موشکی و فعالیت هسته ای ایران را با گفتن این جمله که - نمی توان حساب فناوری موشکی را از تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای جدا کرد -  تا حدی از بین ببرد. ولی هیلی در این اظهارات خود این واقعیت مسلم را نادیده گرفت که با توجه به تجربه تلخ ایران از جنگ هشت ساله با عراق و وضعیت این کشور در مواجهه با همسایگانش که از لحاظ قدرت نیروی هوایی  در مقام بالاتری از ایران قرار دارند ، چشم پوشی از فعالیت موشکی درخواستی غیر واقع بینانه به شمارمی رود و ایران بدون اعمال محدودیت مشابه برای دیگر کشورها درمنطقه هرگز چنین درخواستی را نخواهد پذیرفت.  

از همه مهمتر هیلی نگفت که چگونه در فقدان تسلیحات هسته ای ، فعالیت موشکی ایران می تواند در فهرست نگرانی های امنیت ملی آمریکا قرار بگیرد. غافل از آنکه اگر توافقنامه ای شبیه برجام درباره کره شمالی وجود داشت ، آزمایشهای موشکی پیونگ یانگ از کمترین اهمیت در منطقه برخوردار بود. 

به رغم همه ادعاها و ابهامات موجود در سخنان نیکی هیلی ، مهمترین واقعیت درباره توافق هسته ای این است که برجام دارد کار می کند و ایران به مفاد آن پایبند است. نابود کردن توافق هسته ای تنها موجب قدرت یافتن آن دسته از عناصر در داخل ایران می شود که بیش از همه به روی آوردن به رفتاری که ما دوست نداریم و نمی پسندیم گرایش دارند و بدان اشتیاق نشان می دهند. 

و خارج شدن از توافق هسته ای ضربه ای دیگر به اعتبار و وجهه آمریکا وارد خواهد کرد، اعتباری که با روی کار آمدن ترامپ خود به شدت دچار لطمه و خسران شده است.