پخش زنده
امروز: -
فرهنگ ملل؛
ازبکستان و سوگواری در ماه محرم
سابقه سوگواری در عزای شهادت امام حسین علیه السلام در منطقه «ترکستان» که شامل ازبکستان نیز می شود، به قرن سوم هجری باز می گردد.
به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری صدا و سیما ازبکستان از کشورهای آسیای مرکزی است و با کشورهای افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان مرز مشترک دارد و حدود 31میلیون و 500 هزار نفر جمعیت دارد. بیش از 85% جمعیت ازبکستان را مسلمانان تشکیل می دهند. اکثریت جمعیت ازبکستان را مسلمانان سنی مذهب پیرو مذهب حنفی تشکیل می‌دهند. تعداد شیعیان در ازبکستان به درستی معلوم نیست ولی آمار آنها را 1.5میلـیون نفر ذکر می کنند. شهرهای سمرقند، بخارا، زیرآباد از توابع بخارا، تاشکند، جیزخ، نوایی، خوارزم، قشقوریا و شهر سیردریا از شهرهای مهم شیعه نشین هستند.به خاطر ریشه دار بودن اسلام در این سرزمین و علاقه و اعتقاد عمیق مردم به آن، حضور مردم در مساجد برای انجام فرائض یومیه وبه ویژه نمازجمعه چشمگیراست. در دهه اول ماه محرم و بویژه روز عاشورا شیعیان (ایرانی تباران و تاجیک ها) و برخی از اهل سنت در شهرهای سمرقند، بخارا، خوارزم و فرغانه و جیزخ به سوگواری برای حضرت امام حسین(ع)می‌پردازند و بر مصائب وی وخانواده اش می‌گریند.
علاوه بر شیعیان که مقیدند در مجالس عزاداری شرکت کنند و اطعام بدهند، زنان و مردان اهل سنت نیز در این‌گونه مجالس شرکت می‌کنند و حتی مبالغی را نیز برای برپایی مجالس عزاداری می‌پردازند. مراسم سوگواری سید الشهدا در بخارا، در مساجد و حسینیه‌ها و نیز در سمرقند در مساجد اهل بیت، و نیز در حومه تاشکند و ... با شکوه خاصی برگزار می‌شود.
سوگواری ماه محرم درمناطق مختلف ازبکستان به صورت یک آیین مردمی درآمده است و شامل مراسم مختلفی می‌باشد. در این ماه مساجد و حسینه ها را با پارچه‌های مشکی ومتفاوت تزیین می کنند.
مردان وزنان درحسینیه‌ها ومساجد گردآمده و به سخنرانی‌های مذهبی، اشعار محزون، نوحه، گوش داده و به عزاداری می‌پردازند. دسته‌های عزاداری که در آن مردان به سینه زنی و زنجیرزنی می‌پردازند نیز از مراسم ماه محرم است. ایرانی تباران وتاجیک های شیعه مذهب با توجه به وفاداری وگرایش های عمیق خود به حضرت امام حسین(ع ) و مکتب سرخ شهادت، در انتقال سنت های عاشورایی درکشور ازبکستان دخالت مستقیم داشته اند. بیشتر شیعیان در بخــــارا و سمرقند زندگی می کنند و اکثراً به زبان فارسی– تاجیکی صحبت می کنند. گروه دیگری نیز شیعیان آذری هستند که در زمان استالین از آذربایجان شوروی به این منطقه تبعید شده اند. مفهوم شیعه و سنی در کشورهای آسیای مرکزی و ازبکستان با دیگر کشورهای مسلمان تفاوت فاحشی دارد و مذاهب به یکدیگر نزدیک ترند. بسیاری از اهل سنت در این کشور به اهل بیت علیهم السلام علاقه مندند. به خلفای راشدین احترام می گذارند و در عین حال سخت عاشق «امام علی(ع)» و«امام حسین(ع)» هستند و «حضرت زهرا(س)» را «بی بی فاطمه» خطاب می کنند. معمولاً ازبک های اهل سنت با دیدن سوگواری ها و نوحه سرایی و محافل حزن متاثر شده و با عزاداران همراهی می کنند. در سمرقند و بخارا، حسینیه هایی نیز ساخته شده و در آن به سوگواری می پردازند.سابقه سوگواری امام حسین(ع) در منطقه «ترکستان» که شامل ازبکستان نیز می شود، به قرن سوم هجری بازمی گردد. در آن زمان عده ای از خراسان به این منطقه مهاجرت کردند و در اوایل قرن سوم در بخارا و خیوه ساکن شدند و عزاداری امام حسین(علیه السلام) را برپا کردند. در آن دوران، مجالس عزاداری در منازل به صورت پنهانی برگزار می شد اما پس از فروپاشی شوروی عزاداری ها آزاد شد.
نظر شما