اختصاص ۱۰۰ هزار یورو از جانب موسسه هنکل آلمان برای حفاظت از مردان نمکی

به‌ گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری زنجان، یحیی رحمتی افزود: علاقه دانشگاه‌های بوخوم و آکسفورد، به‌ویژه دانشگاه بوخوم آلمان به‌عنوان مرجع باستان‌شناسی، برای تحقیق و کاوش در این معدن نشان از اهمیت و غنای این سایت باستان‌شناسی دارد و آنچه از این کاوش‌ها به‌دست آمده پازل ایران در ادوار مختلف را تکمیل کرده است.

وی با تأکید بر اینکه سایت باستان شناسی معدن نمک چهرآباد اهمیت بسیار بالایی دارد گفت: معدن نمک و یافته‌های آن جزو اولویت‌های سازمان میراث فرهنگی کشور برای ثبت در فهرست آثار جهانی است که به‌علت سهمیه محدود کشور‌ها این روند زمان‌بر است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری زنجان با اشاره به اینکه بافته‌های منسوجات به‌دست آمده از معدن نمک چهرآباد زنجان در دوره هخامنشی بی‌بدیل است و در هیچ یک از موزه‌های دنیا نمی‌توانیم نظیر آن‌ها را پیدا کنیم افزود: ما در هیچ یک از موزه‌های دنیا مستنداتی از پوشش مردمان عادی در دوره هخامنشی نداریم و تنها مستندات موجود لباس تن مرد نمکی است.

رحمتی درباره پیشینه چاقوسازی زنجان و یافته‌های معدن نمک چهرآباد گفت: پژوهش‌های اولیه بر این باور بود که چاقوسازی زنجان از دوره صفوی پایه‌گذاری شده است که یافته‌های معدن نمک سابقه چاقوسازی در زنجان را به ۲۳۰۰ سال پیش برد.

همچنین ابوالفضل عالی مسئول پژوهش‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان هم درباره ریشه و منشأ جغرافیایی مردان نمکی افزود: مرد نمکی شماره ۶ ایرانی نیست و نژاد او به اروپای شرقی و اسلوونی می‌رسد و پوشش سایر مردان نمکی نیز نشانگر تعلق آن‌ها به منطقه مادهاست.

عالی با اشاره به اینکه این معدن قابلیت ثبت جهانی ژئوپارک طبیعی را دارد گفت: در کاوش‌های سال ۹۵ و ۹۶ به‌غیر از کاوش‌های باستان‌شناسی معدن، منطقه‌ای که معدن در آن واقع شده مورد بررسی و شناسایی باستان‌شناسی قرار گرفت که این بررسی‌ها از اهمیت بسیاری برخودار است.

وی با تاکید بر اینکه هدف از این بررسی‌ها شناسایی محوطه‌های تاریخی هم‌زمان با معدن نمک چهرآباد بود که ۱۸ محوطه شناسایی شد افزود: این محوطه‌ها متعلق به دوره‌های هخامنشی، ساسانی و دوران اسلامی هستند.

مسئول پژوهش‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی زنجان گفت: سال ۸۹، تیمی از دانشگاه بوخوم آلمان برای همکاری با اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان زنجان در مورد معدن نمک چهرآباد اعلام آمادگی کرد و تصمیم بر این شد که پژوهش‌ها به صورت مشترک صورت گیرد، این تیم تجارب زیادی در کاوش بر روی معادن باستانی از جمله معادن نمک دارند و همان سال، فصل اول پژوهش‌ها به صورت مشترک از سر گرفته شد.

وی با بیان اینکه تهیه نقشه از معدن نمک چهرآباد اولین اقدام مشترک به‌شمار می‌رود افزود: مهم‌ترین مسئله غیر از پژوهش‌هایی که گرفت، ارتباطی بود که از طریق دانشگاه بوخوم آلمان با سایر کشور‌ها برقرار می‌شد.

 وی گفت:: این در حالی است که یکی از اکتشافات مهم در معدن، تفکیک لایه‌های مختلف تاریخی بود که دوره اسلامی، ساسانی و هخامنشی را شامل می‌شود.

عالی با اشاره به اینکه معدن نمک چهرآباد از سده هفتم پیش از میلاد (۲۷۰۰ سال پیش) برای ساکنان منطقه شناخته شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است گفت: دوره هخامنشیان دوره مهمی برای استخراج معدن محسوب می‌شود و در همین دوره بود که تونل‌های بزرگی کشف شد، همچنین طی این دوره (۳۵۰ تا ۴۰۰ سال پیش از میلاد) معدن نمک ریزش می‌کند و مومیایی شماره ۳، ۴ و ۵ مدفون می‌شوند، ولی دلیل آن هنوز مشخص نیست.

مسئول پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان افزود: از معدن نمک چهرآباد، بعد از دوره هخامنشی و طی دوره اشکانی (حدود ۵۰۰ سال) هیچ اطلاعی در دست نیست، ولی از ابتدای تشکیل دوره ساسانی، بخش‌هایی از معدن مورد بهره‌برداری قرار گرفت و برخی تونل‌های قدیمی هخامنشی بازگشایی شد و ریزش مجدد تونل در اواخر دوره ساسانی منجر به مدفون شدن مومیایی شماره ۲ و ۶ شد.

 وی ابراز امیدواری کرد بزودی منطقه چهرآباد به عنوان ژئو پارک جهانی به ثبت برسد.