لغو برجام، فاجعه ای برای پیوند اروپا و آمریکا

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، خبرگزاری رویترز در مقاله ای به قلم جارت بلانک نوشت: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در حال نزدیک شدن به یک مهلت حیاتی در سیاست خود در قبال ایران است.

وی روز 15 اکتبر باید تایید کند آیا ایران به توافق چندملیتی برای کنار گذاشتن تسلیحات هسته ای پایبند بوده است یا خیر.

ترامپ از زمان به دست گرفتن ریاست جمهوری به اکراه پایبندی ایران را دوبار به صورت فصلی اعلام کرده است.

این بار سخنرانی تند وی در سازمان ملل در روز 19 سپتامبر تلویحا نشان داد وی دیگر این کار را نمی کند.

آگر آمریکا تهدید خود را برای توقف اجرای تعهدات خود به موجب برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام عملی کند، متحدان وی در اروپا مجبور خواهند شد بین ارتکاب یک جرم و انجام یا اشتباه انتخاب کنند.

آنها هر تصمیمی بگیرند قدرت ائتلاف فراآتلانتیک که مهم ترین و معتمدترین مشارکت آمریکاست دچار تردید می شود.

جامعه اطلاعاتی آمریکا  بارها تایید کرده است ایران به برجام پایبند است. نهادهای اطلاعاتی و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز همین مساله را تایید می کنند.

مقامات اروپایی مخالف امتناع از تایید پایبندی ایران هستند زیرا این امکان را ایجاد می کند که کنگره آمریکا تحریم‌ها را دوباره اعمال کند.

البته این فقط نخستین ضربه به این ائتلاف فراآتلانتیک خواهد بود. 

ضربه دیگر این است که این کار در حکم سوء استفاده از اختیارات آمریکا در اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل است.

رئیس جمهور آمریکا قدرت دارد سازمان ملل را به بازگشت از تحریم های چندجانبه وادار کند که به موجب این توافق برداشته شد.

اگر آمریکا تحریم های خود را مجددا بر ایران اعمال کند این تحریم های سازمان ملل نیز به کار خواهد افتاد.

توافق برجام موجب معامله میان این تحریم ها با محدودیت ها و بازرسی های هسته ای بیشتر شد اما آمریکا و شرکای این کشور نگران هستند شورای امنیت ممکن است نتواند این تحریم ها را مجددا اعمال کند و این مساله موجب کاهش انگیزه ایران برای پایبندی در درازمدت خواهد شد.

یک راه حل هوشمندانه در برجام تعبیه شده که بر اساس آن هر کدام از مشارکت کنندگان می تواند از شورای امنیت بخواهد درباره قطعنامه ای برای تداوم کاهش تحریم ها رای گیری کند.

آمریکا می تواند این قطعنامه را وتو کند لذا اگر شورای امنیت 14 به 1 هم رای بدهد باز هم تحریم ها به جای خود بر خواهد گشت.

برجام برای پاسخ به تخلفات ایران تدوین شد حتی اگر روسیه و چین دیگر با آمریکا و  اروپا هماهنگ نباشند.

برجام طوری طراحی نشد که در برابر یک آمریکای جنگ طلب و انزواطلب که از قدرت وتو خود خارج از مفاد برجام یا علیه مخالفت شرکای اروپایی خود استفاده می کند مقاومت کند.

با این حال طنز ماجرا این است که اگر آمریکا تصمیم بگیرد با وجود عدم تخلف ایران و علیه تمایل متحدانش خودش به تنهایی اقدام کند، این کار ممکن است هدف اصلی بازگشت تحریم های سازمان ملل را تضعیف کند و فقط تحریم هایی توخالی بر روی ورق باقی بماند.

هرگاه سازمان ملل این تحریم ها را دوباره اعمال کند، کمیسیون اروپا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا شماری از اقدامات را اتخاذ خواهند کرد تا تحریم های سازمان ملل بخشی از قانون و مقررات آنها شود.

این مساله برای اروپا بسیار مهم است زیرا به این عقیده جدا متعهد است که سازمان ملل می تواند الزامات لازم الاجرا بر همه اعضای خود به نفع صلح و امنیت بین المللی اعمال کند.

اتحادیه اروپا به ندرت با چالشی در اعمال تحریم های سازمان ملل مواجه شد اما هرگز یک قطعنامه لازم الاجرای شورای امنیت را به عنوان یک سیاست نادیده نگرفته است.

اروپا درباره ایران نیز بسیار مشتاق است که همین رویه را پیش بگیرد. بازگشت تحریم ها فقط در برابر عدم پایبندی ایران تعبیه شده است. آمریکا الزامی به اثبات تخلف ایران از پایبندی ندارد اما اروپا ممکن است به این عقیده برسد که آمریکا در جداشدن از تعهدات خود در قبال سازمان ملل نیت خیر ندارد. اروپا در این صورت با سیاست آمریکا از اساس مخالفت خواهد کرد.

اروپا در این حالت میان گزینه ارتکاب جرمی به موجب قوانین بین المللی و آنچه خود اشتباه در سیاست گذاری می داند مخیر خواهد شد.

با جدایی اروپا از آمریکا، دیگر بعید خواهد بود آمریکا بتواند چنین قدرت اقتصادی بین المللی علیه ایران جمع آوری کند.

مهلت باقیمانده تا 15 اکتبر بهترین و آخرین فرصت برای اروپا برای توضیح دادن این مساله برای دولت ترامپ است که تضعیف برجام چه رسد به لغو یکجانبه آن، فاجعه است نه تنها برای هدف پیشگیری از ساخت سلاح هسته ای توسط ایران بلکه برای پیوند میان اروپا و آمریکا.