همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی از اهداف نشست ۳ جانبه بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، رحیم پور در استودیو گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفت: محور موضوعات مطرح شده در دومین نشست 3 جانبه ایران، روسیه و آذربایجان، ترانزیت کریدور شمال به جنوب ایران به اروپا و ایران به شمال دریای خزر بود اما همکاریهای اقتصادی، سیاسی، امنیتی و بین المللی 3 کشور که مورد نظر هر 3 کشور بود که در جلسه اول یعنی سال قبل هم مطرح شد و در طول این مدت اتفاقات خوبی را شاهد بوده ایم.
او گفت: ترانزیت، روح اصلی جلسه 3 جانبه ای بود که در باکو انجام شد، سپس همکاریهای تجاری میان 3 کشور و همینطور سرمایه گذاریهای آنها در کشورهای یکدیگر مورد تبادل قرار گرفت.
رحیم پور موضوع توریسم را دیگر موضوع مهم و مطرح شده در این جلسات عنوان کرد و ادامه داد: همکاریهای اطلاعاتی و امنیتی و مبارزه با تروریسم با رویکرد اتفاقات اخیر سوریه هم از مسائل مطرح شده در جلسات 3 جانبه و 2 جانبه به شمار می رود.
او با اشاره به اینکه آذربایجان تنها همسایه مشترک ایران و روسیه است، افزود: این موضوع در ژئوپلتیک به صرفه اقتصادی و سیاسی و امنیتی نگاه دارد بخصوص اینکه این 3 کشور در آبراهه دریای خزر هم اشتراک دارند.

همچنین مدیر گروه مطالعات روسی دانشگاه تهران­ در این برنامه گفت: همکاری های تجاری سه کشور روسیه، ایران و آذربایجان دارای سابقه طولانی است اما نتوانسته به منصه ظهور برسد.
کرمی افزود: همکاری هایی که در حوزه انرژی می تواند میان ایران و روسیه شکل بگیرد بیشتر در زمینه فناوری و تجارت انرژی است آن هم به گونه ای متقابل؛ چنین رابطه ای را ایران پیشتر با ترکمنستان داشته است.
کرمی گفت: سیاست های مشترک، حوزه فروش انرژی و نیز تلاش برای توسعه روابط از دیگر مسائل مهم و قابل اجرا میان کشورهای ایران، آذربایجان و روسیه به شمار می رود.
او افزود: اگرچه هر سه کشور از تولید کنندگان انرژی هستند اما حوزه های فراوانی برای همکاری وجود دارد. انتقال و عرضه انرژی به سایر مناطق دنیا از آن دسته اند. البته حوزه انرژی، انرژی هسته ای را هم شامل می شود.

رحیم پور در سوی دیگر استودیو گفت: با توجه به مشکلاتی که روسیه بعد از موضوع اوکراین با اروپا پیدا کرد، تلاش هایی در مورد بهره مندی اروپا از گاز ایران و آذربایجان صورت گرفت و این ایجاد سوء تفاهم در روسها را در پی داشت و حالا کار به جایی رسیده که سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان قصد تبادل انرژی با یکدیگر را دارند. از 6 سند به امضا رسیده امروز یکی راجع به همکاری ایران و روسیه در مورد کشیدن خط لوله ایران به پاکستان است که خط لوله صلح نام گرفت. ما به جای رقابت، همکاری می کنیم. می توان گفت بازی برد- بردی را با روسیه شروع کرده ایم و در این همکاری قرار است در بخش فنی و بخش سوآپ تبادلاتی انجام شود.
او ادامه داد: آقای روحانی گفتند قرار است حدود 15 میلیارد دلار پیشنهاد همکاری نفتی به روسها داده ایم، این بدان معناست که ما می توانیم با کشورهایی که در سطح جهانی رقیب هستیم همکاری هم داشته باشیم.
رحیم پور گفت: در حال حاضر موضوع ترانزیت در منطقه ما و دنیا، موضوع بسیار جدی محسوب می شود، ایجاد و توسعه مسیرهای ترانزیتی همچون جاده ابریشم می تواند صرفه اقتصادی زیادی را برای کشورهایی همچون چین به همراه داشته باشد زیرا مسیر دریایی برای انتقال کالاهای چینی به اروپا بسیار پر هزینه است.
کرمی هم گفت: با توجه به هزینه های بالا در ترانزیت دریایی، کریدور شمال به جنوب یا همان بندرعباس- هلسینکی می تواند هزینه های این مسیر را تا یک چهارم کاهش دهد و در حقیقت هزینه تجاری کشورهای چین و هند را کاهش دهد.
او با اشاره به فرصت های بدست آمده از سوی برجام ادامه داد: برجام یک توافقنامه بین المللی است که تا کنون از سوی هیچ کشوری به غیر از امریکا نقض مشاهده نشده و نگاه روسها هم به این موضوع مثبت است.
کرمی افزود: زمینه های همکاری ایجاد شده میان ایران و روسیه می تواند به فشار علیه امریکا الزام امریکا برای به اجرای برجام کمک کند.
شعیب بهمن کارشناس مسائل روسیه در ارتباط تصویری با گفتگوی ویژه بیان کرد: با توجه به این مسائل، سوریه به روزهای حساس و سرنوشت سازی نزدیک می شود، در این بین روابط میان بازیگران تأثیرگذار در این سرنوشت هم جنبه های جدیدی پیدا می کند. به نظر می رسد سفر ولادیمیر پوتین به تهران و مذاکرات او تا حدودی نقشه های عربستانی ها و اسرائیل را نقش برآب کرده است.
او افزود: سفر پوتین می تواند پیامی مبنی بر اینکه همکاری های ایران و روسیه همچنان در سوریه و در سطح بین المللی ادامه خواهد داشت، ارسال کند؛ این همکاری ها به غیر از مبارزه علیه تروریسم، حل و فصل کردن موضوعات و معضلات سوریه را در بر دارد.
رحیم پور در استودیو گفت: در حال حاضر همکاری های تجاری ایران و روسیه سالانه کمی بیش از دو میلیارد دلار است ولی هدف گذاری ما بیش از اینهاست به ویژه اینکه سالهای اخیر حدود پنج میلیارد دلار اعتبار برای ما تخصیص داده شده است، البته حضور 15 میلیارد دلاری روسها در حوزه نفت ما شاید حدود یک دهه به طول بیانجامد.
رحیم پور افزود: ​در حاشیه جلسات امروز، آقای کرباسیان به باکو رفتند و جناب آخوندی به روسیه و در هر دو سفر موضوع اختصاص اعتبار برای برقی کردن خط آهن اینچه برون به گرمسار به امضا رسید و هم وام 500 میلیون دلاری برای راه آهن رشت به آستارا پاراف شد. با نگاهی به آمار تبادلات تجاری سه کشور؛ اعتباراتشان پنج میلیارد دلار و حجم سرمایه گذاری قول داده شده حدود 30 میلیارد دلار است.
او افزود: استفاده از پول ملی در تجارت های میان ایران، روسیه و ترکیه و تبدیل پول های هر کشور با استفاده از کارت اعتباری از دیگر موضوعات مطرح شده در جلسه امروز به شمار می رود.

کرمی گفت: به دلایل گوناگونی حجم و سقف تبادلات تجاری ایران و روسیه نمی تواند خیلی بالا برود، زیرا ایران و روسیه هر دو مکمل اقتصادی هم نیستند و نیازمند سرمایه گذاری خارجی هستند، وارد کننده تکنولوژی های خارجی اند و مجموعه ای از این مسائل سبب می شود تا ایران و روسیه 100 درصد مکمل خارجی هم نباشند و به این علت این دو کشور از لحاظ اقتصادی نمی توانند تأثیری بر امریکا بگذارند، البته همکاری تجاری ایران با هر کشوری می تواند تأثیر تحریم ها را کاهش دهد. همکاری های دو جانبه ایران و روسیه در سطح منطقه ای بسیار مهم است اما در بخش بین المللی روسیه در بسیاری از موارد با امریکا شریک است. به لحاظ ساختاری روابط ایران و روسیه نمی تواند تأثیری بر امریکا بگذارد.

رحیم پور در مقابل گفت: اراده سیاسی در مقام معظم رهبری، آقای روحانی و آقای پوتین قوی است اما واقعیت دیگری هم هست و آن اینکه روابط تجاری ایران و چین در دوران تحریم به 52 میلیارد دلار رسید، این در حالی است که رابطه ما با روسیه بسیار راهبردی تر است، پس چرا رابطه ما و روسها دارای سقف مشخص است؟ چون همه موضوعات را با بخشنامه نمی توان حل کرد.
وی افزود: روسیه در حال حاضر حدود 450 میلیارد دلار واردات در بخش هایی دارد اما ما نمی توانیم بیش از 30 میلیارد دلار مبادلات تجاری با روسیه را متصور شویم و دلیل آن است که ما باید در سیستم های داخلی خودمان تکان هایی بدهیم و روند را در برخی جاها تغییر دهیم.
رحیم پور در مورد سازمان همکاری شانگهای گفت: ما به صورت ناظر مدتهاست که در این سازمان مشغولیم و تأثیرگذار بوده ایم؛ بخصوص در دو مقوله امنیت در منطقه و نگرانی هایی که از بابت داعش در منطقه وجود دارد و همچنین موضوع ترانزیت در منطقه، اما در مورد عضویت، پیچیدگی هایی وجود دارد که هنوز طی نشده است.