بررسی پدیده قاچاق کالا در کشورهای همسایه (در پاکستان چه می گذرد؟)

پژوهش خبری صدا وسیما:قاچاق کالا و ارز عارضه ای است که اکثر کشورهای جهان به آن مبتلا بوده و از عوارض آن رنج می برند. در بیشتر موارد قاچاق ، بطور سازمان یافته و تقریبا خاموش اتفاق می افتد .معضلی که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در اولین روز سال 1396 در مشهد به آن اشاره می کند و از مسئولین بطور اکید می خواهد که با این پدیده شوم بطوراصولی برخورد کنند .

  مطلبی که به رشته تحریر در آمده بر گرفته از نوشته شهباز رعنا در مجله اکسپرس که در سال 2016 به چاپ رسیده  است ، می باشد .

بررسی مصداقی ضررهای عدم کنترل قاچاق در کشور پاکستان

پاکستان در سال 63/ 2 میلیارد دلار ارزشمند وضروری که فراتر از در آمد مالیات و عوارض دریافت شده دولت در یک ماه است را بخاطر قاچاق کالا از دست می دهد، بنابراین گزارش 11 نوع کالا از جمله ماشین های دیزلی پر سرعت، لاستیک، چای، قطعات یدکی، تلفن های همراه، پوشاک، سیگار، پلاستیک، تلویزیون و ورق های استیل  با در نوردیدن مرزهای وسیع این کشور بویژه از طریق دریا و با کانتینر که از حمایت مقامات دولتی برخوردار است، وارد کشور می شود.

پاکستان در سال 63/ 2 میلیارد دلار ارزشمند وضروری که فراتر از در آمد مالیات و عوارض دریافت شده دولت در یک ماه است را بخاطر قاچاق کالا از دست می دهد.

برای بررسی معضل قاچاق کالا و ارز" کمیته درآمد فدرال "(FBR) پاکستان مطالعه­ ای را تحت عنوان " اطمینان بخشی به بازار کالاهای مستعد قاچاق" انجام داد که پس از پایان این گزارش محقق اصلی آن از کار برکنار شد و رییس کمیته درآمد فدرال بجای بکارگیری یافته های این تحقیق که اظهار می کرد قاچاق کالا بصورت انبوه بدون پشتوانه افراد صاحب منصب دولتی امکان پذیر نمی باشد، آنرا مخفی کرد و فردی که در زمان تحقیق عضو کمیته درآمد فدرال بود به ریاست این کمیته منصوب شد .

گزارش به این نکته اشاره دارد که در نظر گرفتن مرزهای زمینی به عنوان اصلی ترین منبع قاچاق کالا ، اشتباهی استراتژیک است .کالاها از مسیرهای زیادی شامل دریا و محموله های کانتینری که مسئولان دولتی کاملااز آن مطلع اند و در جابجایی آن دخالت دارند، اتفاق می افتد. این گزارش همچنین اشاره می کند که نیروی دریایی و گارد ساحلی در ماموریت خود در کنترل مرزهای دریایی و شهربانی در کنترل مرزهای زمینی بخاطر سوِ استفاده کنندگان مافیای قدرت ناموفق بوده اند .

در این گزارش تاکید شده است که برای جلو گیری از قاچاق، در گمرکات پاکستان باید یکسری مشوق ها و فشارهایی برای پیگیری مسایل مورد نیاز بصورت سیاسی اعمال شود و با جلو گیری از قاچاق، این کشور میتواند مالیات بر درآمد نا خالص ملی خود را بین 9/ 3 %درصد تا 15 %درصد طی یکسال افزایش دهد .

یکی دیگر از یافته های این تحقیق حاکی از این حقیقت تلخ است که بیشتر سرمایه گذاری های خارجی از کشور خارج شده و برخی دیگر در حال خارج شدن هستند ، چرا که توان مقابله با حاشیه سود کالای قاچاق را ندارند .این مطالعه همچنین نشان داد که کاهش تعرفه نه تنها در جلوگیری از قاچاق کارساز نبوده بلکه نوعی اثر معکوس و باز دارنده در مقابل صنایع داخلی داشته و حتی با کالای ارزان تولید داخلی هم مقابله می کند.

 اصلی ترین کالاهای قاچاق در پاکستان

از  63/ 2 میلیارد دلار ضرر ، 1/ 1 میلیارد دلار مربوط به قاچاق تلفن همراه بوده که ارزش این کالای قاچاق حدود 4/4 میلیارد دلار است و 59% نیاز کشور را پوشش داده است.

ماشین های دیزلی که حدود 7 / 2 میلیارد دلار از کالای قاچاق را به خود اختصاص داده بود جایگاه دوم را کسب کرد که حدودا 827 میلیون دلار ضرر را در پی داشت و حدود 33% نیاز کشور را پوشش می داد.

لوازم پلاستیکی با تقریبا 222 میلیون دلار ضرر و 11%پوشش نیاز کشور و قطعات یدکی با 186 میلیون دلار ضرر و 57% نیاز کشور و تلویزیون با حدود 9 میلیون دلار ضرر و 57% پوشش نیاز کشور در رده های بعدی قرار دارند.

 کلام آخر

همانطوری که  نتایج این تحقیق به وضوح نشان می ­دهد علل و عوامل معضل قاچاق می ­تواند بسیار متنوع باشد اما تاثیری که در تمامی جوامع می ­گذارد تقریبا یکسان است. از جمله موجب فرار سرمایه، زمین­ گیر شدن تولید و نابودی اشتغال و... می­ شود که برای جلوگیری از این آفت ها ، برنامه ریزی مدون و هوشمندانه مسئولین هر کشوری را برای مقابله با این معضل طلب میکند.

پژوهش خبری // نویسنده مسئول:صادق سعدی، استاد دانشگاه