پخش زنده
امروز: -
حضرت ام البنین (س) الگوی بانوهای انقلابی ایران اسلامی
مادران و همسران شهدا به تاسی از حضرت ام البنین (س) در هشت سال دفاع مقدس و در جریان دفاع از حرم، عباس‌های رشید خود را برای حضور در میدان مبارزه با دشمن بعثی و تکفیری و برای دفاع از اسلام، بدرقه کردند؛ بانوهایی که ام‌البنین‌های انقلاب شدند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، امروز 13 جمادی‌الثانی مصادف با سالروز وفات حضرت ام البنین (س) است که این روز، روز تکریم مادران و همسران شهدا نامگذاری شده است. علت این نامگذاری این است که حضرت ام البنین همسر حضرت امیرالمومنین (ع) و مادر حضرت ابوالفضل العباس در چنین روزی روی در نقاب خاک پیچید و از این جهان کوچ کرد و در جوار رحمت حضرت حق آرمید. به همین مناسبت وفات این شیر زن صدر اسلام؛ روز تکریم مادران و همسران شهدا نام گذاری شده است.
تکریم مادرانی که به ندای پیر و مراد خود، حضرت امام خمینی (ره) لبیک گفته و زینب گونه در حماسه هشت سال دفاع مقدس با تشویق همسران و فرزندان برومند خود آنها را برای حضور در جبهه‌ها آماده و آنها را تشویق کردند.
اگر ایثار و شهامت، شجاعت، صبر و استقامت این شیر زنان ایران زمین نبود، خدا می‌دانست چه بر سر نهال نو پای انقلاب می‌آمد، این دلاورزنان بودند که فرزندان جوان و نوجوان خود را برای خط مقدم جبهه آماده کردند و برای دفاع از ولایت سینه سپر کردند تا یک وجب از خاک مقدس این سرزمین در دست دشمن تا دندان مسلح نیفتد.
حضرت ام البنین (س) بانوی ایثاگری که اگرچه خود در دشت کربلا حضور نداشت، اما عطر ایمان، نگاه ولایتمدار، تفکر حسینی و شجاعت ایثارگری یک مسلمان معتقد را قطره قطره در کام فرزندانش نشاند و لاله صفت چنان بارشان آورد که دشت تفتیده کربلا را همیشه تاریخ منقش به زیباترین مفاهیم همان شهادت کردند.
مادران و همسران شهدا حماسه‌سازان کشور
مادران و همسران شهدا همانند ام البنین (س) در طول ۸ سال دفاع مقدس حماسه‌های جاویدی ساختند که قلم توانایی نوشتن آن نیست و تاریخ همیشه از آن یاد خواهد کرد. آنان با صبر و استقامت خود دشواری‌ها را تحمل کردند.
همسران شهدا هم با تربیت یادگاران همسران خود آنها را برای انقلاب و دوران شکوفایی این سرزمین آماده می‌کنند چه بسیار همسرانی که خود دارنده رتبه‌های علمی و سیاسی در کشور هستند و فرزندان آنها هم با الگو گرفتن از پدران شهید خود در شکوفایی کشور سهیم شدند.
این مادران و همسران از نسل جدید و بانوان کشور انتظار رعایت عفت و حجاب خود را دارند و انتظار دارند تا هنگام ظهور حضرت ولی عصر (عج)، انقلاب، که امانت ارزشمندی است به نحو شایسته‌ای با اطاعت از ولایت و حرمت خون شهدا حفظ و نگهداری شود.
با توجه به گذشت چند دهه از این انقلاب و فراز و نشیب های آن، کشتی پر تلاطم انقلاب هنوز دستخوش هجوم اهریمنانی است که پیوسته از لحظه پیروزی و شکلگیری آن تاکنون دست از توطئه برنداشته و از طرق مختلف در پی ضربه زدن به ارزش‌های انقلاب هستند.
بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، علی بن ابیطالب (ع) برادرش عقیل را ـ که آشنا به علم نسب شناسی عرب بود ـ فرا خواند و از او خواست که برایش همسری از تبار دلاوران برگزیند. عقیل، فاطمه کلابیه را برای حضرت برگزید که قبیله و خاندانش، بنی کِلاب، در شجاعت بیمانند بودند و حضرت علی (ع) نیز این انتخاب را پسندید.
اولین روزی که ام البنین پا در خانه علی (ع) گذاشت، حسن و حسین (ع) مریض بوده و در بستر افتاده بودند. عروس تازه ابوطالب، به محض آنکه وارد خانه شد، خود را به بالین آن دو عزیز عالم وجود رسانید و همچون مادری مهربان به دلجویی و پرستاری آنان پرداخت.
فاطمه کلابیه، بعد از گذشت مدتی از زندگی مشترک با علی (ع)، به امیرالمؤمنین پیشنهاد کرد که به جای «فاطمه»، که اسم قبلی و اصلی وی بوده، او را ام البنین صدا زند تا فرزندان حضرت زهرا (ع) از ذکر نام اصلی او توسط پدرشان، به یاد مادر خویش، فاطمه زهرا (ع) نیفتند و در نتیجه، خاطرات گذشته، در ذهن آنها تداعی نشود و رنج بی مادری آنها را آزار ندهد.
حضرت ام البنین بر آن بود که در زندگی جای خالی حضرت زهرا (ع) را برای فرزندان ایشان پر کند؛ مادری که در اوج شکوفایی پژمرده شد. فرزندان فاطمه زهرا (ع) در وجود این بانوی پارسا، مادر خود را می‌دیدند و رنج فقدانِ مادر را کمتر احساس می‌کردند.
فرزندان ام البنین و واقعه کربلا
ثمره زندگی مشترک ام البنین (س) با حضرت علی (ع)، چهار پسر بود که به دلیل داشتن همین پسران، او را ام البنین، یعنی مادر پسران میخواندند. نام فرزندان ایشان به ترتیب عبارتند از: قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس (ع)، عبداللّه، جعفر و عثمان. فرزندان ام البنین همگی در کربلا به شهادت رسیدند و نسل ایشان از طریق عُبیداللّه فرزند حضرت ابوالفضل (ع) ادامه یافت.
با شهادت چهار فرزند امالبنین در کربلا، این بانوی شکیبا، به افتخار مادر شهیدان بودن نائل آمد و در کنار همسر شهید بودن، افتخاری دیگر بر صفحه افتخاراتش افزوده شد.
وقتی خبر شهادت فرزندانش به او رسید، سرشک اشک از دیده فرو ریخت و با روحیهای قوی در اشعاری گفت: ای کسی که فرزند رشیدم عباس را دیدی که همانند پدرش بر دشمنان تاخت، فرزندان علی (ع) همه شیران بیشه شجاعتند. شنیدهام بر سر عباس عمود آهنین زدند، در حالی که دستهایش را قطع کرده بودند؛ اگر دست در بدن پسرم بود، چه کسی میتوانست نزد او آید و با او بجنگد؟
ام البنین و مدیحه سرایی برای فرزندان شهیدش
سید محسن امین درباره امّ البنین (س) می‌گوید: «او شاعری خوش بیان و از خانواده‌ای اصیل و شجاع بود. هنگامی که زن‌ها او را با عنوان امّ البنین خطاب می‌کردند و به وی تسلیت می‌دادند، این ابیات را سرود:
لا تَدْعُوِنِّی وَیْکِ اُمُّ الْبَنِین تُذَکِّرنِی بِلُیُوثِ الْعَرِینِ
یعنی ای زنان مدینه! دیگر مرا امّ البنین نخوانید و مادر شیران شکاری ندانید.
کانَتْ بَنُونَ لِی اُدْعی بِهِمْوَالْیَوْمَ اَصْبَحْتُ وَلا مِنْ بَنِینِ
مرا فرزندانی بود که به سبب آنها امّ البنینم می‌گفتند، ولی اکنون دیگر برای من فرزندی نمانده است و همه را از دست داده‌ام.
اَرْبَعَةٌ مِثْلُ نُسُورِ الرُّبیقَدْ واصَلُوا الْمَوْتَ بِقَطْعِ الْوَتِینِ
آری، من چهار باز شکاری داشتم که آنها را هدف تیر قرار دادند و رگ گردن آنها را قطع کردند.
تَنازَعَ الْخِرْصانُ اَشْلاء هُمْ فَکُلُّهُمْ اَمْسَوا صَرِیعا طَعِینْ
دشمنان با نیزه های خود ابدان طیبه آنها را از هم متلاشی کردند و در حالی روز را به پایان بردند که همه آنها با جسد چاک چاک بر روی زمین افتاده بودند.
یا لَیْتَ شِعْرِی اَکَما اَخْبَرُو بِاَنَّ عَبّاسا قَطِیعُ الْیَمِینِ
ای کاش می دانستم آیا این خبر درست است که دستهای فرزندم عباس را از تن جدا کردند؟!
یا مَنْ رَاءَی الْعَبّاسَ کَرَّ عَلی جَماهِیرِ النَّقَدِوَ وَراهُ مِنْ اَبْناءِ حَیْدَرَ کُلُّ لَیْثٍ ذِی لِبَدٍ
ای کسی که [فرزند عزیزم]، عباس را دیده ای که با دشمنان بزدل در قتال است [و آن فرزند حیدر کرار، پدروار، حمله می کند] و فرزندان دیگر علی مرتضی ـ که هر یک نظیر شیر شکاری هستند ـ در پیرامون وی مبارزه می کنند.
نُبِّئْتُ اَنَّ ابْنِی اُصِیبَ بِرَأسِهِ مَقْطُوعُ یَدٍ وَیْلِی عَلی شِبْلِی اَمالَ بِرَأسِهِ ضَرْبُ الْعَمَدِ
به من خبر داده اند که بر سر فرزندم عباس، عمود آهن زدند؛ در حالی که دست در بدن نداشته است. ای وای بر شیر بچه من که عمود آهنین بر فرق سرش زدند!
لَوْ کانَ سَیْفُکَ فِی یَدَیْکَلَما دَنی مِنْکَ اَحَدٌ
پسرم عباس! اگر [دست در تن داشتی و] شمشیرت در دستت بود، کدام کس جرأت داشت که به تو نزدیک شود.
کلام آخر
از ویژگی‌های بسیار مهم ام البنین، توجه به زمان و مسائل مربوط به آن است. وی پس از واقعه عاشورا، از مرثیه‌خوانی و نوحهسرایی استفاده کرده تا ندای مظلومیت کربلاییان را به گوش نسل‌های آینده برساند. ایشان هر روز به همراه پسرِ حضرت عباس (ع)، عبیداللّه که همراه مادرش در کربلا حضور داشت و سند زنده‌ای برای بیان وقایع عاشورا بود، به بقیع میرفت و نوحه میخواند.
ام البنین (س) بانویی شجاع بود و دارای فضائلی همچون صبر، ولایتمداری، فداکاری و... آنچنان که هم نزد اهل بیت (ع) گرامی بود و هم الگویی شد برای زنان و مادران در طول تاریخ. همانگونه که احترام ام البنین به خاطر رشادت‌ها و جان‌فشانی‌ها بر ما لازم است، تکریم و احترام کسانی که فرزندانی رشید در دامن خود پرورش داده و تقدیم اسلام کردند، نیز لازم و ضروریست.
از ویژگی‌های بسیار مهم اشعار امّ البنین، توجه به رویدادهای سیاسی زمان و مسائل مربوط به آن است. وی پس از واقعه عاشورا با استفاده از هنر مرثیه خوانی و نوحه سرایی، توانست ندای مظلومیت و حق طلبی حماسه آفرینان کربلا را به گوش نسل‌های آینده برساند و مردمان غفلت زده را بیدار کند.
تکریم مادرانی که به ندای پیر و مراد خود، حضرت امام خمینی (ره) لبیک گفته و زینب گونه در حماسه هشت سال دفاع مقدس با تشویق همسران و فرزندان برومند خود آنها را برای حضور در جبهه‌ها آماده و آنها را تشویق کردند.
اگر ایثار و شهامت، شجاعت، صبر و استقامت این شیر زنان ایران زمین نبود، خدا می‌دانست چه بر سر نهال نو پای انقلاب می‌آمد، این دلاورزنان بودند که فرزندان جوان و نوجوان خود را برای خط مقدم جبهه آماده کردند و برای دفاع از ولایت سینه سپر کردند تا یک وجب از خاک مقدس این سرزمین در دست دشمن تا دندان مسلح نیفتد.
حضرت ام البنین (س) بانوی ایثاگری که اگرچه خود در دشت کربلا حضور نداشت، اما عطر ایمان، نگاه ولایتمدار، تفکر حسینی و شجاعت ایثارگری یک مسلمان معتقد را قطره قطره در کام فرزندانش نشاند و لاله صفت چنان بارشان آورد که دشت تفتیده کربلا را همیشه تاریخ منقش به زیباترین مفاهیم همان شهادت کردند.
مادران و همسران شهدا حماسه‌سازان کشور
مادران و همسران شهدا همانند ام البنین (س) در طول ۸ سال دفاع مقدس حماسه‌های جاویدی ساختند که قلم توانایی نوشتن آن نیست و تاریخ همیشه از آن یاد خواهد کرد. آنان با صبر و استقامت خود دشواری‌ها را تحمل کردند.
همسران شهدا هم با تربیت یادگاران همسران خود آنها را برای انقلاب و دوران شکوفایی این سرزمین آماده می‌کنند چه بسیار همسرانی که خود دارنده رتبه‌های علمی و سیاسی در کشور هستند و فرزندان آنها هم با الگو گرفتن از پدران شهید خود در شکوفایی کشور سهیم شدند.
این مادران و همسران از نسل جدید و بانوان کشور انتظار رعایت عفت و حجاب خود را دارند و انتظار دارند تا هنگام ظهور حضرت ولی عصر (عج)، انقلاب، که امانت ارزشمندی است به نحو شایسته‌ای با اطاعت از ولایت و حرمت خون شهدا حفظ و نگهداری شود.
با توجه به گذشت چند دهه از این انقلاب و فراز و نشیب های آن، کشتی پر تلاطم انقلاب هنوز دستخوش هجوم اهریمنانی است که پیوسته از لحظه پیروزی و شکلگیری آن تاکنون دست از توطئه برنداشته و از طرق مختلف در پی ضربه زدن به ارزش‌های انقلاب هستند.
بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، علی بن ابیطالب (ع) برادرش عقیل را ـ که آشنا به علم نسب شناسی عرب بود ـ فرا خواند و از او خواست که برایش همسری از تبار دلاوران برگزیند. عقیل، فاطمه کلابیه را برای حضرت برگزید که قبیله و خاندانش، بنی کِلاب، در شجاعت بیمانند بودند و حضرت علی (ع) نیز این انتخاب را پسندید.
اولین روزی که ام البنین پا در خانه علی (ع) گذاشت، حسن و حسین (ع) مریض بوده و در بستر افتاده بودند. عروس تازه ابوطالب، به محض آنکه وارد خانه شد، خود را به بالین آن دو عزیز عالم وجود رسانید و همچون مادری مهربان به دلجویی و پرستاری آنان پرداخت.
فاطمه کلابیه، بعد از گذشت مدتی از زندگی مشترک با علی (ع)، به امیرالمؤمنین پیشنهاد کرد که به جای «فاطمه»، که اسم قبلی و اصلی وی بوده، او را ام البنین صدا زند تا فرزندان حضرت زهرا (ع) از ذکر نام اصلی او توسط پدرشان، به یاد مادر خویش، فاطمه زهرا (ع) نیفتند و در نتیجه، خاطرات گذشته، در ذهن آنها تداعی نشود و رنج بی مادری آنها را آزار ندهد.
حضرت ام البنین بر آن بود که در زندگی جای خالی حضرت زهرا (ع) را برای فرزندان ایشان پر کند؛ مادری که در اوج شکوفایی پژمرده شد. فرزندان فاطمه زهرا (ع) در وجود این بانوی پارسا، مادر خود را می‌دیدند و رنج فقدانِ مادر را کمتر احساس می‌کردند.
فرزندان ام البنین و واقعه کربلا
ثمره زندگی مشترک ام البنین (س) با حضرت علی (ع)، چهار پسر بود که به دلیل داشتن همین پسران، او را ام البنین، یعنی مادر پسران میخواندند. نام فرزندان ایشان به ترتیب عبارتند از: قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس (ع)، عبداللّه، جعفر و عثمان. فرزندان ام البنین همگی در کربلا به شهادت رسیدند و نسل ایشان از طریق عُبیداللّه فرزند حضرت ابوالفضل (ع) ادامه یافت.
با شهادت چهار فرزند امالبنین در کربلا، این بانوی شکیبا، به افتخار مادر شهیدان بودن نائل آمد و در کنار همسر شهید بودن، افتخاری دیگر بر صفحه افتخاراتش افزوده شد.
وقتی خبر شهادت فرزندانش به او رسید، سرشک اشک از دیده فرو ریخت و با روحیهای قوی در اشعاری گفت: ای کسی که فرزند رشیدم عباس را دیدی که همانند پدرش بر دشمنان تاخت، فرزندان علی (ع) همه شیران بیشه شجاعتند. شنیدهام بر سر عباس عمود آهنین زدند، در حالی که دستهایش را قطع کرده بودند؛ اگر دست در بدن پسرم بود، چه کسی میتوانست نزد او آید و با او بجنگد؟
ام البنین و مدیحه سرایی برای فرزندان شهیدش
سید محسن امین درباره امّ البنین (س) می‌گوید: «او شاعری خوش بیان و از خانواده‌ای اصیل و شجاع بود. هنگامی که زن‌ها او را با عنوان امّ البنین خطاب می‌کردند و به وی تسلیت می‌دادند، این ابیات را سرود:
لا تَدْعُوِنِّی وَیْکِ اُمُّ الْبَنِین تُذَکِّرنِی بِلُیُوثِ الْعَرِینِ
یعنی ای زنان مدینه! دیگر مرا امّ البنین نخوانید و مادر شیران شکاری ندانید.
کانَتْ بَنُونَ لِی اُدْعی بِهِمْوَالْیَوْمَ اَصْبَحْتُ وَلا مِنْ بَنِینِ
مرا فرزندانی بود که به سبب آنها امّ البنینم می‌گفتند، ولی اکنون دیگر برای من فرزندی نمانده است و همه را از دست داده‌ام.
اَرْبَعَةٌ مِثْلُ نُسُورِ الرُّبیقَدْ واصَلُوا الْمَوْتَ بِقَطْعِ الْوَتِینِ
آری، من چهار باز شکاری داشتم که آنها را هدف تیر قرار دادند و رگ گردن آنها را قطع کردند.
تَنازَعَ الْخِرْصانُ اَشْلاء هُمْ فَکُلُّهُمْ اَمْسَوا صَرِیعا طَعِینْ
دشمنان با نیزه های خود ابدان طیبه آنها را از هم متلاشی کردند و در حالی روز را به پایان بردند که همه آنها با جسد چاک چاک بر روی زمین افتاده بودند.
یا لَیْتَ شِعْرِی اَکَما اَخْبَرُو بِاَنَّ عَبّاسا قَطِیعُ الْیَمِینِ
ای کاش می دانستم آیا این خبر درست است که دستهای فرزندم عباس را از تن جدا کردند؟!
یا مَنْ رَاءَی الْعَبّاسَ کَرَّ عَلی جَماهِیرِ النَّقَدِوَ وَراهُ مِنْ اَبْناءِ حَیْدَرَ کُلُّ لَیْثٍ ذِی لِبَدٍ
ای کسی که [فرزند عزیزم]، عباس را دیده ای که با دشمنان بزدل در قتال است [و آن فرزند حیدر کرار، پدروار، حمله می کند] و فرزندان دیگر علی مرتضی ـ که هر یک نظیر شیر شکاری هستند ـ در پیرامون وی مبارزه می کنند.
نُبِّئْتُ اَنَّ ابْنِی اُصِیبَ بِرَأسِهِ مَقْطُوعُ یَدٍ وَیْلِی عَلی شِبْلِی اَمالَ بِرَأسِهِ ضَرْبُ الْعَمَدِ
به من خبر داده اند که بر سر فرزندم عباس، عمود آهن زدند؛ در حالی که دست در بدن نداشته است. ای وای بر شیر بچه من که عمود آهنین بر فرق سرش زدند!
لَوْ کانَ سَیْفُکَ فِی یَدَیْکَلَما دَنی مِنْکَ اَحَدٌ
پسرم عباس! اگر [دست در تن داشتی و] شمشیرت در دستت بود، کدام کس جرأت داشت که به تو نزدیک شود.
کلام آخر
از ویژگی‌های بسیار مهم ام البنین، توجه به زمان و مسائل مربوط به آن است. وی پس از واقعه عاشورا، از مرثیه‌خوانی و نوحهسرایی استفاده کرده تا ندای مظلومیت کربلاییان را به گوش نسل‌های آینده برساند. ایشان هر روز به همراه پسرِ حضرت عباس (ع)، عبیداللّه که همراه مادرش در کربلا حضور داشت و سند زنده‌ای برای بیان وقایع عاشورا بود، به بقیع میرفت و نوحه میخواند.
ام البنین (س) بانویی شجاع بود و دارای فضائلی همچون صبر، ولایتمداری، فداکاری و... آنچنان که هم نزد اهل بیت (ع) گرامی بود و هم الگویی شد برای زنان و مادران در طول تاریخ. همانگونه که احترام ام البنین به خاطر رشادت‌ها و جان‌فشانی‌ها بر ما لازم است، تکریم و احترام کسانی که فرزندانی رشید در دامن خود پرورش داده و تقدیم اسلام کردند، نیز لازم و ضروریست.
از ویژگی‌های بسیار مهم اشعار امّ البنین، توجه به رویدادهای سیاسی زمان و مسائل مربوط به آن است. وی پس از واقعه عاشورا با استفاده از هنر مرثیه خوانی و نوحه سرایی، توانست ندای مظلومیت و حق طلبی حماسه آفرینان کربلا را به گوش نسل‌های آینده برساند و مردمان غفلت زده را بیدار کند.
نظر شما