بیمه کشاورزی نمک یا مرهم؟

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کردستان، کشاورزی نبض تپنده استان مرزی کردستان است، استانی که در صادرات و واردات حرف‌هایی برای گفتن دارد و تجارت مرز‌های غربی آن زبانزد است.
این استان پرباران، زمین‌های حاصلخیزی در چهارگوشه خود دارد که هر کدام برای کشت و پرورش محصولاتی مناسب است به طوری که کردستان را می‌توان مزرعه کوچکی از همه دانه‌های کاشتنی دانست، مانند همان باغچه‌های کوچک خانگی که زمان کودکیمان، در حیاطمان داشتیم.
کرد‌ها کشاورزی را نسل به نسل از پدرانشان به ارث برده اند، با این تفاوت که شیوه‌های سنتی پدرانشان را به شیوه‌های نوین امروزی تبدیل کرده اند.
این میراث را کاک عبدالله هم از پدارنش دارد، اما دوست ندارد پسرش کشاورز شود ودست بر قضا تنها پسرش هم در رشته مهندسی کشاورزی قبول شده.
او برای این کارش دلیل دارد و آن هم آسیب پذیری کسب و کارش در برابر گرما و سرما و آفت و ... است.
اگرچه همه تلاشش را برای کنترل آفات به کار گرفته، اما در برابر حوادث غیرمترقبه هیچ کاری از دستش بر نمی‌آید.
از توت فرنگی کاران مشهور سرچی، یکی از آبادی‌های سنندج است و همه درآمدش از توت فرنگی است، محصولی که مجبور است روزانه برداشت کند، روزانه بفروشد و خدا خدا کند که حتی یک کیلو از محصولش برای روز بعد نماند، چون جایی برای نگهداری ندارد و زود خراب می‌شود، آخر کردستان صنایع تبدیلی ندارد.
شاهو عبدالحکیمی دانش آموخته مهندسی کشاورزی است و خودش هم به باغداری مشغول است.
امسال را سال زلزله توت فرنگی کاران کردستانی می‌داند و می‌گوید: بدترین سال برای توت فرنگی کاران است؛ باد و تگرگ وسرما دست به دست هم دادند تا محصولمان به خاک بچسبد و به درد نخورد.
مسعود هم جوانی است که می‌گوید:۶۰ میلیون تومان برای کشت توت فرنگی هزنیه کرده، اما ۴۵ میلیون تومان برداشت داشته است.
باغاتش را تا دو سه سال پیش از این بیمه می‌کرد، اما وقتی دید بیمه نمکی بر زخمهایشان شده، از خیرش گذشت و عطای بیمه را به لقایش بخشید.
بیشترین اشتغال فصلی کردستان با ۳۸۴ هزار نفر به برداشت توت فرنگی اختصاص دارد و حالا کارگر مزرعه هم می‌گوید: از هر ۴ سطل محصولی که می‌چینیم، دو سطل آن خراب است.
۱۲ هزار کردستانی از ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار باغ توت فرنگی امرار معاش می‌کنند که امسال ۴۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده است.

باید به ما برای بیمه نکردن محصولاتمان حق بدهید چرا که هم تعرفه بیمه بالاست و هم پرداخت غرامت ناشی از خسارت‌های طبیعی در چند سال اخیر به کندی انجام می‌شود.
این‌ها را کاباقی می‌گوید، او باغ توت فرنگی ندارد، باغ میوه اش در چند کیلومتری کامیاران است، او هم مانند چندین هزار کشاورز کردستانی، باغش را به امان خدا رها کرده و بیمه نکرده است.
اواسط اردیبهشت بود که به صداوسیمای مرکز کردستان آمد، یک مشت چغاله در دستش بود و در مشت دیگرش هم تگرگ‌هایی که کمی بزرگتر از چغاله‌ها بود، می‌گفت: باغش ۱۰۰ درصد خسارت دیده.
پارسال هم بخش بزرگی از کشاورزان استان به ویژه گندم کاران، دچار ضرر و زیان سرمازدگی شدند و اگرچه بیمه داشتند، اما تا آخرین روز‌های زمستان هم خبری از پرداخت غرامت نبود.
همه این‌ها باعث شده تا کشاورز کردستانی رغبتی به بیمه محصولات خود نداشته باشد و سال به سال سطح مزارع و باغات بیمه شده در استان کاهش یابد.
اغلب کشاورزان استان اعتقاد دارند که مبلغ غرامت با سطح خسارت همخوانی ندارد و می‌گویند: صندوق بیمه کشاورزی دنبال درآمدزایی است و منافع کشاورزان برایشان مهم نیست.
امسال ۱۴ هزار و ۶۳۸ هکتار به ارزش هزار و ۹۷۰ میلیارد ریال خسارت دیده است و این در حالی است که سطح خسارت در سال ۹۵، دوهزار و ۸۴۹ هکتار به ارزش ۳۸۷ میلیارد ریال بود.
بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یکی از راهکار‌های نوین برای مقابله با خطرات فعالیت‌های کشاورزی و کاهش نوسانات درآمدی کشاورزان ۳۲ سال پیش مورد توجه و تاکید قرار گرفت تا از این طریق با حمایت از این قشر زحمت کش زیان‌های ناشی از خطرات تهدید کننده، سوانح طبیعی و حوادث قهری جبران شود؛ موضوعی که در سال‌های اخیر به دلیل نبود اعتبار در این صندوق کمتر تحقق یافته است.
بیمه‌ای که اگر غرامت کشاورزان را دیر یا به موقع پرداخت نکند نه تنها جبران خسارت را به دنبال ندارد بلکه مبلغ پرداختی دیگر به درد کشاورز نمی‌خورد.
بیمه کشاورزی قرار بود سقفی باشد برابر بارش‎ ناملایمات و مرهمی بر زخم زیان‎های کشاورزان....
اما این مرهم خود نمکی شده بر زخم آنان.

نیمه اول سال زراعی جاری یعنی تا پایان زمستان پارسال، بارندگی‌ها خوب نبود و کاهش داشت، هم نسبت به سال قبل از آن و هم نسبت به بلند مدت ۲۵ ساله.
فروردین هم از راه رسید و تراز همچنان منفی بود.
اما در اردیبهشت ورق به یک باره برگشت و ۲۰۶ میلی متر باران بارید و مجموع بارندگی‌ها از پاییز به ۵۵۱ میل متر رسید.
سال زراعی جاری، سال ناهنجاری آب و هوایی برای کردستان بود، این را معاون پیش‌بینی هواشناسی اداره کل هواشناسی کردستان می‌گوید.
علی پناهی افزود: تغییرات دمایی بالا، پاییز و زمستان خشک و بهار پرباران به اضافه سرمای دیررس بهاره در اواخر فروردین، تنش آب و هوایی بود که کشاورزان را درگیر کرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان که متولی بزرگترین بخش آسیب‌دیده استان از این ناهنجاری آب و هوایی است، میزان خسارات بخش کشاورزی را بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان اعلام می‌کند.
خالد جعفری می‌گوید: تعدادی از باغداران استان تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده‌اند و حتی برای معیشت روزانه خود به مشکل خورده اند.
استمهال وام‌های کشاورزی با تعدیل سود دوران بازپرداخت، اختصاص وام کم بهره از محل تسهیلات اشتغال پایدار روستایی به کشاورزان متضرر، تامین اعتبار برای تجهیزات پیشگیری از سرما و تگرگ از راهکار‌هایی است که جعفری ارائه کرد.

شعار پیشگیری بهتر از درمان است به بخش کشاورزی هم رسیده، اما این پیشگیری به پول احتیاج دارد، همان معضل همیشگی.
تجهیزاتی که می‌تواند سپر محافظی برای تولیدات بخش کشاورزی باشد و از سویی کشاورز ناراضی هم، پول بیمه را برای تهیه این تجهیزات هزینه کند.
این تجهیزات را برخی استان‌های همجوار مانند آذربایجان غربی در اختیار دارند و کارشناسان جهادکشاورزی کردستان رفته اند و از آن بازدید کرده اند تا در کردستان هم پیاده شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی کردستان به برنامه‌های در دست اجرا و مطالعه استان اشاره و مهمترین آن را تجهیز باغات استان سامانه‌های ضدسرما در نقاط پرحادثه و نیز سامانه ضدتگرگ اعلام کرد.
فرید سپری می‌گوید: برای نصب این سامانه‌ها در دو تا سه نقطه حادثه خیز استان ۴ میلیارد و ۵۶۸ میلیون ریال اعتبار لازم است.
معاونت امورباغبانی وزرات جهاد کشاورزی تصمیم دارد سایه بان ضد تگرگ را در هزار مترمربع و مینی تونل توت فرنگی را در سطح ۳۰۰ متر مربع از باغات کردستان به صورت الگو پیاده کند.

 

مدیر ستاد مدیریت بحران استان هم از تنظیم و ارسال نامه‌هایی برای وزارت کشور و جهادکشاورزی سخن گفت و افزود: رییس ستاد بحران کشور اعلام کرده که نامه‌ها به استحضار آقای جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور رسیده است؛ و حالا هم کشاورزان و هم مقامات دولتی در کردستان منتظر مصوبات هیات دولت برای حل مشکلات کشاورزان کردستانی هستند.
آرتیکاس اقبال یکی دیگر از اقدامات برای کمک به کشاورزان را مذاکره با مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان اعلام کرد و افزود: قول داده‌اند تا کمک‌هایی برای کشاورزان تحت پوشش این بیمه داشته باشند و ما باید اطلاعات مورد نیاز را به آنان ارائه کنیم.

 

می‌گویند سیاست دولت مبتنی بر بیمه است، سیاستی که هنوز هم بخشی از غرامت پارسال را به کشاورزان خسارت دیده کردستانی بدهکار است.
از ۳۳.۵ میلیارد تومان غرامت پارسال باغات و دام در کردستان، هنوز ۲.۵ میلیارد تومان آن که مربوط به باغات است، پرداخت نشده.
مدیر گروه صندوق بیمه محصولات کشاورز کردستان می‌گوید: به دولت پیشنهاد داده ایم تا سه محصول توت فرنگی، انگور دیم وگردو کردستان به صورت استثنا بیمه پایه شوند.
بیمه پایه طرحی است که در سال زراعی جاری با هدف دسترسی به بیمه‌های کارآمد و به صورت گسترده و فراگیر برای شماری از محصولات باغی شامل انگور آبی، پسته و سیب اجرا شد.
از جمله ویژگی‌های بیمه پایه می‌توان به پوشش بیمه برای خسارت‌های شدید و منطقه‌ای در برابر عوامل خسارت زای قهری، حداکثر مبلغ تعهد بالاتر از سایر طرح‌های بیمه‌ای و تعهد تمام ریسک توسط دولت اشاره کرد.
سلیمان حریری ضریب نفوذ بیمه کشاورزی در کردستان را ۳۰ درصد اعلام کرد.
وی عملکرد با تاخیر صندوق بیمه کشاورزی ناشی از تاخیر در تامین اعتبار را عامل کاهش استقبال کشاورزان از بیمه محصولات کشاورزی می‌داند.
حریری افزود: از ۴۱ هزار هکتار باغ در استان تنها سه هزار و ۵۰۰ هکتار زیر پوشش بیمه است که این باغات ۱۲ تا ۱۳ میلیارد تومان خسارت دیده‌اند.

حجم بالای خسارت و بیمه نبودن محصولات از سویی و پرداخت نکردن به موقع غرامت توسط بیمه باعث شده تا کشاورز کردستانی هیچ راهی برای جبران ضرر و زیان خود نداشته باشد.
این روز‌ها حال و روزشان خوش نیست، در چشم بر هم زدنی پاییز هم از راه می‌رسد و باید خود را آماده شروع سال زراعی جدید کنند و برای همین به پول احتیاج دارند.
منتظرند تا مرهمی برای زخم‌های تگرگ خورده شان پیدا شود.

 

گزارش از : کلثوم مومنی