ناکارآمدي تلاش آمريکا براي امنيت افغانستان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا وسيما، وزارت دفاع آمریکا گزارش خود درباره تقویت ثبات و امنیت در افغانستان را در ژوئیه گذشته (تیر ماه ) به کنگره ارائه کرد. این گزارش هر شش ماه یکبار تهیه و ارائه می شود.
این گزارش با عنوان"پیشبرد امنیت و ثبات در افغانستان"ارائه شد.
چند هفته پس از وقایع سپتامبر 2001، عملیات نظامی آمریکا و متحدانش - با مجوز شورای امنیت سازمان ملل- آغاز و چارچوبی از یک شبه پارادایم با شاخص"بحران تروریسم" در روابط بین الملل شکل گرفت.
محور اصلی کنفرانس های بین المللی بعدی در خصوص این رخدادها ، تلاش برای تدوین چارچوبی برای "توزیع مسئولیت بین المللی میان دولت ها" برای همبندی بیشتر در رویه های مقابله با تروریسم بود.

نقش واشنگتن
طی حدود 16 سال از این رخدادها، بسیاری از گزارش ها و اطلاعات مطرح شده به طور قاطعی، نقش قوای آمریکا در تقویت امنیت و سرکوب عوامل ترور و خشونت را برجسته کرده اند. برای نمونه آخرین گزارش شش ماهه پنتاگون در خصوص افغانستان را بررسی می کنیم.
"رویدادها از یکم ماه دسامبر تا سی و یکم ماه مه را تحت پوشش قرار داده است، در راستای الزامات مرتبط با بند 1225 قانون اختیارات دفاعی ملی سال مالی دو هزار و پانزده، -که طی بندهای 1231 و 1531 سال مالی 2016 و 2017 اصلاح شد- ارائه شده است.
مقامات با صدور بیانیه ای با اعلام خبر ارائه این گزارش اعلام کردند: هدف ما در افغانستان همچنان ممانعت از تبدیل شدن این کشور به پناهگاهی امن برای گروه های تروریستی است که می توانند حملاتی را علیه آمریکا یا هم پیمانان ما و شهروندان مستقر در خارج، برنامه ریزی و اجرایی کنند." آنها همچنین اعلام کردند:"به منظور محقق شدن چنین امری، ما همچنان به حمایت از افغانستان و آموزش، ارائه مشاوره و کمک به ارتش و نیروهای پلیس این کشور ادامه می دهیم.

."https://www.defense.gov/News/Article/Article/1566410/dod-releases-report-on-enhancing-security-stability-in-afghanistan/

دوره تهیه این گزارش شامل نخستین فصل نبرد بر اساس راهبرد اعلام شده از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در جنوب آسیاست که در ماه اوت 2017 اعلام شد.
مقامات اعلام کردند در ماه فوریه2018 فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، افغانستان را در کانون تلاش های اصلی اش قرار داد و کمک های نظامی اضافی همانند تجهیزات اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی، پشتیبانی هوایی، و تجهیزات پزشکی در اختیار این کشور قرار داد تا به نیروی دفاع ملی و همچنین نیروهای امنیتی این کشور و ائتلاف کمک کند.

راه حل سیاسی به جاي تقويت امنيت !
در بیانیه پنتاگون همچنین آمده است: دارایی ها و مجوزها برای اجرای راهبرد جنوب آسیا در افغانستان در حال حاضر مهیاست و این اقدامات سبب ایجاد خوش بینی در دولت افغانستان و نیروهای امنیتی و دفاعی افغان در این باره می شود چرا که طی آن امکان دست یابی به یک راه حل سیاسی با طالبان وجود دارد."
این گزارش می افزاید:"بخشی از تلاش های واشنگتن همان اعمال فشارهای مداوم سیاسی علیه طالبان است، آنهم به منظور از بین بردن استراتژی آنها مبنی بر اینکه می توان با توسل به درگیری های خشونت آمیز به اهداف خود دست پیدا کنند.

این در حالی است که اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در دومین کنفرانس صلح کابل که در ماه فوریه برگزار شد، پیشنهاد برگزاری مذاکرات بدون پیش شرط را به گروه طالبان مطرح کرد. این یک ابتکار عمل محسوب می شود که احتمالا سبب باز شدن درها برای برگزاری مذاکراتی واقعی بین دولت افغانستان و گروه طالبان می شود.
همچنین بیانیه پنتاگون ضمن اشاره به اینکه نیروهای افغان همچنان کنترل همه مراکز استانی را در دست دارند، تاکید می کند که تلاش های طالبان را برای تحت کنترل در آوردن مرکز استان فراه در ماه مه با شکست مواجه کردند.
در این خصوص، برخی کارشناسان می گویند عملیات نیروهای امنیتی ویژه افغان و همچنین عملیات نیروهای خارجی نشان دهنده تاکتیک های فزاینده افغان ها و توانایی عملیاتی آنها در میدان جنگ است.

گزارش شش ماهه و ادامه ناامني ها در افغانستان !
برنامه ها و استراتژی های آمریکا بدون درک شرایط داخلی افغانستان و نیروهای سیاسی در آن به اجرا در آمده که نتایج قابل ملاحظه ای نداشته است. ناتو در افغانستان در همان حال که با درگیری های داخلی از سوی 20 گروه تروریستی و خشونت طلب از جمله داعش و طالبان روبرو است هنوز نتوانسته است به معنای واقعی ملت –دولت را در این کشور عملی نماید.
در واقع افغانستان به عنوان کشوری قوم محور شناخته می شود که با چالشهای امنیتی قومی روبرو است .
علاوه براین افغانستان همچنان با چالش کشت خشخاش و تولید مواد مخدر در اشکال سنتی و صنعتی روبرو است که امنیت ملی و اجتماعی این کشور و همچنین کشورهای منطقه را به مخاطره می اندازد .
افغانستان در ابعاد منطقه ای با پاکستان دارای روابط تنش آلود است که ناشی از اختلافات کابل و اسلام آباد برسر خط فرضی دیورند ،حمایت از گروههای تروریستی و خشونت طلب ،احداث سد در افغانستان و ایجاد بحران آب در پاکستان ،ادامه فعالیت طالبان و درخواست دولت افغانستان از پاکستان برای ترغیب این گروه برای نشستن پشت میز مذاکرات صلح افغانستان و آنچه این کشور مداخلات اسلام آباد در امور داخلی افغانستان می داند، چالشهای این کشور محسوب می شوند.

اوجگيري بحران انساني
همين هفته وزارت امور مهاجرین افغانستان اعلام کرد: بیش از چهار میلیون افغان هم اکنون به کمک های فوری نیاز دارند.
مسئولان اين وزارتخانه، شمار افراد نیازمند به کمک را چهار میلیون و دویست هزار نفر اعلام کردند و اينکه برای رسیدگی به وضعیت اقتصادی این افراد به کمک های بیشتر جامعه بین المللی نیاز است.
اين منابع مي گويند از آغاز سال جاری میلادی تاکنون بیش از سیصد هزار نفر در افغانستان به علت جنگ و خشکسالی از خانه های خود آواره شده اند.
به موازات تلاش هاي بي نتيجه نظاميان ناتو بخصوص آمريکا در گسترش پوشش هاي امنيتي درکابل و ديگر شهرهاي اصلي افغانستان، ناامني ها در حال نهادينه شدن است.
اين در حاليست که سازمان ملل متحد در آخرين گزارش خود در اوت 2018، شمار آوارگان خشکسالی در استان های غربی افغانستان را بیش از دویست و پنجاه هزار نفر اعلام کرد.
جنبه ديگر بحران آنست که وزارت امور مهاجرین افغانستان اعلام کرده در چهار سال اخیر سه میلیون افغان به علت جنگ و خشکسالی از روستاهای شان آواره شده اما دو میلیون از آنها به مناطق اصلی شان برگشته‌اند./
========================

نويسنده: محمد حسيني پور-پژوهشگر سياست استراتژيک.
.