آینده نگاری بخش کشاورزی : پویش محیطی، عرضه و تقاضا

چکیده گزارش پژوهشی:

• طي یک دهه اخیر تولید كل محصولات كشاورزی از رشد متوسط سالیانه 63/ 2درصد برخوردار بوده است. این در حالي است كه تقاضای كل محصولات كشاورزی دارای رشد متوسط سالیانه 13/ 4درصد بوده است. بنابراین رشد تقاضای مصرف محصولات كشاورزی بیشتر از رشد تولید این محصولات در كشور بوده كه مي­تواند علامت ضعیف و نوظهوری برای تبدیل شدن به یک روند و جریان اصلي در آینده باشد.
• در ایـران براساس آخریـن برآوردهـای وزارت جهـاد کشـاورزی حـدود 16درصد از محصـولات زراعی و حـدود 28درصد از فرآورده ­های باغـی در مراحـل مختلـف توليـد تـا مصـرف از بيـن می ­رونـد.
• ایران در محصولات زراعي خالص وارد كننده و در محصولات باغي، دام و طیور، دارویي و شیلات خالص صادركننده است كه این مي­تواند نتیجه الگوی غلط تغذیه ­ای و وابسته بودن عمده مصرف محصولات غذایي به غلات در كشور باشد.

پژوهش خبری صدا وسیما: بخش کشاورزی به ­دليل داشتن نقش حياتی در تأمين غذای مورد نياز مردم و زیربنای اصلی تحقق امنيت غذایی از مهمترین بخش­ های اقتصاد جوامع محسوب می­ شود. امروزه فعاليت ­های کشاورزی در برخی از کشورهای در حال توسعه علاوه ­بر موارد مذکور به لحاظ ایجاد اشتغال نيز حائز اهميت است. در اغلب کشورهای توسعه­ یافته، نقش کشاورزی فراتر از تأمين غذای مورد نياز بوده و شامل تأمين اولویت ­های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز می­ شود و از این نظر غیر قابل جایگزین است.

در گزارش ذیل که از سوی دفتر مطالعات زیربنایی (گروه کشاورزی) مرکز پژوهش ­های مجلس صورت گرفته است براساس چارچوب و مراحل روش تحقيق آینده­نگاری، داده­های پروژه با استفاده از روش ­های آینده ­پژوهی شامل دلفی (مبتنی ­بر روش ­های ذهنی شهودی و جمع­ آوری نظرات متخصصان درباره موضوعات خاص)، پویش محيط و تحقيقات ميدانی، مطالعه کتابخانه ­ای، اسناد، کتب، مقالات و گزارش ­های داخلی و خارجی بررسی می­ شوند. این گزارش نخست پویش محيطی شامل حلقه اول چرخ محيطی، عرضه و تقاضای بخش کشاورزی است. در نهایت بعد از پویش محيطی حلقه اول، به ارزیابی جزئی آینده عرضه و تقاضای بخش کشاورزی و مؤلفه ­های آن براساس مطالعات حاضر و با شرط استمرار وضع موجود و نيز مشكلات اصلی قانونی در این حلقه پرداخته می ­شود. ارزیابی دقيق و بررسی جامع آینده بخش کشاورزی پس از آینده­ نگاری کامل و نتایج نهایی ناشی از سلسله گزارش ­های آینده ­نگاری بخش کشاورزی حاصل خواهد شد.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است.

پژوهش خبری // علی قنبری شیرسوار