تاثیرات خروج آمریکا از توافق «منع تسلیحات هسته‌ای میان‌برد» بر امنیت اروپا

چکیده مطلب:
* تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از توافق موسوم به منع تسلیحات هسته‌ای میان‌برد.
*خطر بازگشت جنگ سرد در روابط آمریکا و روسیه و مخاطرات امنیتی آن برای قاره اروپا.
* واکنش منفی اروپا به خروج آمریکا از توافق منع تسلیحات هسته‌ای میان‌برد.
*تأثیرات انکار ناپذیر تقابل استراتژیک امریکا و روسیه در شرق اروپا .
*اشاعه سلاح های هسته ای میان برد، عامل کاهنده امنیت و ثبات بین المللی.

پژوهش خبری صداوسیما:در هفته های اخیر اعلام تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از توافق موسوم به «منع تسلیحات هسته‌ای میان‌برد» نگرانی های زیادی را در اروپا ایجاد کرده است. پیمان مزبور که به اختصار INF نامیده می شود از دید بسیاری از کارشناسان، تبعات غیر قابل پیش بینی خواهد داشت و به ‌منزله بازگشت به دوران «جنگ سرد» محسوب می شود. این پیمان در دسامبر میلادی1987 بین «رونالد ریگان»، رئیس‌جمهور آمریکا و «میخائیل گورباچف»، دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید. پیمان مزبور ایالات متحده و اتحاد شوروی را از داشتن، آزمایش کردن و مستقر کردن موشک‌های کروز و بالستیک زمین‌پایه با بُرد بین 500 تا 5500 کیلومتر (300 تا 3400 مایل) منع می‌کند.»

بر اساس این معاهده، واشنگتن و مسکو به ترتیب 846 و 1846 موشک را نابود کردند. نظر به برد پایین این موشک‌ها، آن‌ها بیشتر برای جنگ‌های هسته‌ای در اروپا طراحی شده بودند. زمان کوتاه پرواز و همچنین الگوی پروازی غیرقابل پیش‌بینی باعث می‌شد که این موشک‌ها به‌سختی قابل رهگیری باشند و تحلیل‌گران معتقد بودند که چنین موشک‌هایی بر بی‌ثباتی وضعیت بحرانی آن روزهای اروپا افزوده و شانس یک جنگ هسته‌ای ناخواسته را افزایش می‌دهند. کشورهای اروپایی نیز انهدام آن موشک‌ها را برای ثبات منطقه‌ای نافع قلمداد می‌کردند.همچنین توجه به این نکته ضروری است که در INF نوع کلاهک و هسته‌ای بودن یا نبودن آن اهمیت ندارد و همه موشک‌های قرار گرفته در دامنه بُرد مزبور را شامل می‌شود.

معاهده INF در ابتدا تنها بین شوروی و آمریکا منعقد شد اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروری در سال 1991، برخی از کشورهایی که از این اتحادیه جدا شده بودند در کنار آمریکا و روسیه از جمله بلاروس، قزاقستان و اوکراین به معاهده INF پیوستند. بعد از آن هم آلمان، مجارستان، لهستان و جمهوری چک،اسلواکی و بلغارستان دیگر کشورهایی بودند که بدون پیوستن به این معاهده موشک های میان برد خود را نابود کردند.

حالا این خطر بوجود آمده که اروپا دوباره به سمت تسلیح موشکی خود برود و یک رقابت تسلیحاتی در اروپا آغاز شود. با توجه به اینکه گمان می رود با خروج آمریکا از INF، روسیه نیز به تعهدات خود عمل نکند و از سوی دیگر ترامپ نیز شریکی قابل اعتماد برای امنیت اروپا نیست کشورهای اروپایی به دنبال توسعه بیش از پیش برنامه های موشکی خود حرکت کنند.

اهمیت و ضرورت پرداختن به این موضوع همانطور که اشاره شد به دلیل تبعات بسیار عمیق خروج آمریکا از این پیمان و شروع یک مسابقه تسلیحاتی جدید در سطح اروپاست که می تواند محیط پیرامونی خود حتی غرب آسیا را نیز متأثر کند.در صورت تجهیز بیش از پیش آمریکا و روسیه با موشک های میان برد، بخش های مهمی از غرب آسیا در تیررس اینگونه موشک-ها قرار خواهد گرفت و معادلات منطقه ای به کلی دگرگون شود.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است

پژوهش خبری // پژوهشگر: علی ظریف