تزلزل جایگاه «محمد بن سلمان»؛دلایل و احتمالات پیش رو»

چکیده مطلب:

• مهم­ترین علل حمایت ­های بی قید و شرط دونالد ترامپ از بن سلمان عبارتند از:

 ۱- بازترسیم سیاست­ های آمریکا در منطقه و شخصیت محوری بن سلمان در تحقق این سیاست ­ها

 2- سیاست خاورمیانه ­ای تهاجمی ترامپ و همراهی شخصیت تهاجمی بن سلمان با این سیاست ­ها

 ۳- روحیه تاجر مسلک ترامپ و ارجحیت منافع مادی بر منافع معنوی نزد او

 ۴- کوشش ترامپ برای تأمین منافع لابی­ های اسلحه در آمریکا

 ۵- موضوع معامله قرن و همراهی بی قید و شرط محمد بن سلمان با این پروژه

 ۶- هراس از افشای پشت پرده­ های پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری

 ۷- هراس از بروز بی ­ثباتی در عربستان

• دو عامل قتل جمال خاشقجی و به تبع آن جنگ یمن اقتدار مطلق بن سلمان را به چالش کشیده ­اند.
• سفر دوره ­ای بن سلمان به کشورهای منطقه و حضور در نشست G20 سبب خروج او از انزوا و حاوی دو پیام بود:

یکی اینکه بن سلمان همچنان حاکم عملی کشور است.

دوم این که به دلیل از اطمینان قدرت خود، به راحتی بیشتر از یک هفته کشور را ترک می­ کند بدون اینکه هراسی از وقوع کودتا داشته باشد.

• بن سلمان از ولیعهدی برکنار نخواهد شد اما از این به بعد خوی تهاجمی و ماجراجویانه او تعدیل خواهد شد و منطقی­ تر عمل خواهد کرد.

پژوهش خبری صدا وسیما: «محمد بن سلمان» خیلی زود در زندگی سیاسی خود به اوج رسید و به سرعت توانست خود را به عنوان مرد شماره دو عربستان مطرح کند و تقریباً بر تمامی حوزه ­های نظامی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی مسلط شود. اما در هفته­ های اخیر، به ویژه بعد از ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزی نیست که رسانه ­ها در مورد افول ستاره محمدبن سلمان در آسمان سیاست سخن نگویند. حتی اندیشکده­ های معتبر آمریکایی، شمارش معکوس برای پایان کار بن سلمان را آغاز و جانشینان احتمالی او را هم پیش­ بینی کرده ­اند؛ برخی حتی از احتمال وقوع کودتا در عربستان نیز خبر می­دهند.

سؤال اصلی پژوهش حاضر این است: آیا به راستی قدرت بن سلمان کاهش یافته و در آستانه برکناری از مقام ولیعهدی است؟ برای پاسخ گفتن به این سؤال، بایستی عوامل و متغیرهای مؤثر در به قدرت رسیدن بن سلمان را مرور کنیم تا ببینیم آیا این عوامل هنوز وجود دارند و از او همچنان حمایت می ­کنند یا اینکه علیه بن سلمان عمل می­ کنند؛ سپس با مقایسه این موارد می­ توان به این نتیجه رسید که محمد بن سلمان به سمت برکناری و کاهش قدرت پیش می ­رود یا خیر. بر همین اساس سؤالات فرعی این پژوهش عبارتند از:

-  چه عوامل و متغیرهایی در به قدرت رسیدن بن سلمان مؤثر بوده ­اند؟

- آیا عوامل مؤثر در به قدرت رسیدن بن سلمان هنوز وجود دارند؟

-  آیا عوامل مؤثر در به قدرت رسیدن بن سلمان همچنان از او حمایت می­ کنند؟

یافته ­های این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با دکتر «محمدرضا مرادی» متخصص مسائل عربستان جمع ­آوری[1] و اطلاعات تکمیلی نیز برگرفته از مقالات و سایت­ های خبری و تحلیلی معتبر است.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است.

پژوهش خبری // مرجان شریف زاده