مسئولان فرهنگی ، تماشاچیان بی خانمانی تئاتر قم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شاید بتوان  نمایش را تنها هنری دانست که می تواند پیام خود را بدون واسطه به مخاطب منتقل کند؛ هنری که اشکال سنتی آن قدمتی به درازای تاریخ کهن این مرز و بوم دارد؛ اشکال سنتی این هنر از جمله شبیه خوانی یا تعزیه, خیمه شب بازی, نقالی و تخت حوضی در میان مردمان قرون مختلف مقبولیت خاصی داشته است؛ نمایش نامه نویسی به روش های امروزی نیز از نیمه دوم قرن سیزدهم با الگوگیری از نمایشنامه های اروپایی در ایران رواج یافت.

موی سپید و قد خمیده اش گواه این بود که حداقل 60 سالی از عمرش می گذرد؛ نامش حاج مجتبی بود؛ می گفت: یک جریان فرهنگی در آن سال ها در شریان شهر جاری بود؛ تماشاگر امروز با توجه به تغییرات فکری و تکنولوژی، بیشتر از گذشته نیازمند این هنر بی واسطه است و باید جایی ثابت برای تماشای تئاتر داشته باشد.

حاج مجتبی می گفت: از تفریحات ما با بچه های مسجد، رفتن برای تماشای نمایش در سالن  هلال احمر بود؛ آن روزها تئاتر «صبح قریب» به کارگردانی شهید حسن حسینی از نمایش هایی بود که با دیدنش  متوجه شدیم هم می توان لباس رزم پوشید و در میدان مبارزه نظامی جنگید و هم می توان در صحنه فرهنگی یک شهر حضور موثر داشت.

حاج مجتبی افضلی از بازیگران پیشکسوت استان است.

امیدهایی که پس از افتتاح تالار شهر قم نا امید شد

 صدای رسایی دارد؛ اهل رادیو و تلویزیون است؛ نمایش رادیویی را زیبا اجرا می کند؛ او خاک صحنه خورده است و در سال های بازیگری و کارگردانی اش نقش ها گاهی او را پیر وگاهی جوان وگاهی هم او را به تاریخ پیوند زده اند؛

علی فرحناک هنرمند پیشکسوت تئاتر استان و رئیس انجمن هنرهای نمایشی است؛ او می گوید: به طور رسمی هیچ جایی در اختیار تئاتر قم نیست؛ تالار شهر با 2 سالن 650 نفره و 220 نفره، سالن تمرین و اجرای تعزیه، این روزها در کش و قوس واگذاری از بخش دولتی به بخش خصوصی است؛ سالن پلاتو ماه هم در اختیار استانداری است و سالن شهید آوینی هم برای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است ؛ برای اجرایی نمایش  در این اماکن شبی 300 تا 500 هزار تومان باید هزینه کرد که برای گروه های تئاتری که بودجه ای ندارند این هزینه ها باعث کم فروغ شدن هنر نمایش استان می شود .

تالار شهر قم شهریور سال 96 پس از گذشت 8 سال از مراسم کلنگ زنی به بهره برداری رسید؛ این تالار با مساحت 8 هزار متر مربع دارای 2 سالن تئاتر ، گالری ، کتابخانه ، دفاتر انجمن ها و محل اجرای تعزیه است .

تئاتر، زبان هنر و انتقال مفاهیم آموزشی و اخلاقی

 این روزها نمایش  «ببعی و گرگ آشپز» و «حکایت مشکوک هرکی خان باش»، روی صحنه است؛ کودکان 4 تا 9 ساله نمایش شاد و موزیکال ببعی وگرگ آشپز را به کارگردانی احمد سلیمانی در تالار شهر به تماشا می نشینند ؛ مادری که با 2 دختر 5 و 7 ساله اش در حال ترک سالن است می گوید: به علت اینکه شاغل هستم، زهرا و زینت روزها چند ساعتی در خانه تنها هستند و این نمایش با مضمون  اعتماد نکردن به غریبه ها کمک کرد تا این دغدغه را به راحتی به دخترانم آموزش دهم؛ امشب دومین باری است که بچه ها اصرار داشتند باز برای تماشای نمایش اینجا باشند .

مدیر صحنه این تئاتر می گوید: استقبال از این 2 نمایش موجب شد تا اجرای 30 روزه به 45 روز برسد.

به سراغ هنرمندی رفتم که ماندگار ترین نقش هنری اش، شخصیت مالک بود در سریال یوسف پیامبر؛ او هنرمند تئاتر قم است؛ سید جواد طاهری در 5 ماهی که اولین سالن خصوصی تئاتر استان با نام خانه نمایش  افتتاح شده، 2 نمایش به نویسندگی علی نصیریان و حسین شمس را کارگردانی کرده؛ این نمایش ها  روایتی  از تئاتر سنتی ایران و هنر سیاه بازی در نمایش است.

او می گوید: استقبال از این هنر در بین جوانان قم بسیار بالاست و با آغاز دورهای آموزشی خانه نمایش، همه کلاس ها با بالاترین ظرفیت برگزار شده که  این نشان از اهمیت این حوزه از سوی خانواده های قمی دارد.

طاهری می افزاید: این استقبال قابل قبول در شرایطی است که ما خانه تخصصی تئاتر در قم نداریم و به طبع آن ظرفیت پذیرش ما محدود است؛ در حالیکه اگر این حداقل انتظار اهالی تئاتر قم برآورده شود، چه بسا استقبال تئاتر دوستان و ظرفیت پذیرش هنرجو به دو تا سه برابر افزایش یابد.

آرمین نوجوانی 13 ساله است که به همراه برادرش روزهای زوج در کلاس های تماشاخانه قم آموزش می بیند و توانسته در این مدت کوتاه 5 ماهه، در گروه نمایشنامه  خوانی ایفای نقش کند.

او می گوید: حتماَ میخواهم و تلاش می کنم همچون استادم ، یکی از بازیگران  و کارگردان های تئاتر شهر قم باشم .

محمد حسین آزاد، از استادان تئاتر قم ، قدمت تئاتر قم را بیش از 9 دهه می داند و می افزاید: تئاتر آئینی بارزترین شکل هنر نمایش در قم بوده است.

او که معلم تئاتر ، نویسنده ، عروسک گردان و طراح صحنه هنر نمایش و مسوول انجمن نمایش حوزه هنری سازمان تبلیغات  استان قم است، می گوید: هنرمندان و نویسندگان تئاتر قم از برترین های نمایش کشور محسوب می شوند به طوری که تئاتری های کشور های کانادا ، آلمان ، روسیه ، سوریه ، امارات و کشورهای همسایه ایران تئاتر قم را خوب می شناسند.

تئاتر قم محکوم به کوچ اجباری

استاد آزاد می گوید: توجه به این هنر در سال های اخیر کمرنگ شده و نسل امروز تئاتر اگر بخواهد اسم و رسمی داشته باشد مجبور به کوچ است؛ چون  زیر ساخت های تئاتر استان به همت مسئولان تغییر کاربری پیدا کرده و خانه ای برای این هنرمندان وجود ندارد .

او می افزاید: سالن های هلال احمر، سینما تربیت  و آل یاسین در سال های قبل از انقلاب، و سالن مصلی بعد از انقلاب شاهد حضور تماشا گران تئاتر در همه روزهای سال بوده است .

مسئول پیشین انجمن نمایش استان هم از روزهای اوج تئاتر در قم می گوید و می افزاید: گاهی استقبال  از یک نمایش به اجرای 90 شب می رسید و تماشاگر لحظات شادی را تجربه می کرد؛ به فکر فرو می رفت؛ معضل جامعه را می شناخت و آموزش می دید.

چرایی بی خانمانی تئاتر قم را از مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان جویا شدم.

آقای حسینی با اذعان به درخشش هنر نمایش قم در کشور می گوید: تمام تلاش  ما این است که تالار شهر قم را در اختیار انجمن های هنری استان، به ویژه تئاتر قرار دهیم اما سالن های تئاتر تالار شهر هزینه های بالایی برای نگه داری دارد و نمایشی با قابلیت های بالا و  مضامین مناسب و اعتماد بر استقبال تماشاگران، امکان اجرا در تالار مرکزی شهر را خواهد داشت!

اظهارات مدیر کل ارشاد اسلامی استان را،  شاید بتوان نوعی بی اعتمادی به این هنر دیرینه و توان هنرمندان قمی دانست؛ هنری که بدون داشتن خانه ای تخصصی توانسته است بیش از 9 دهه بر تارک هنرهای نمایشی کشور بدرخشد و در نگاه هنرمندان به نام دیگر کشورها نیز، نامی نیک از خود بر جای گذارد؛ هنری که می تواند در این روزهای وانفسای هجوم فرهنگی بیگانگان، فرهنگ غنی و اصیل ایرانی اسلامی این مرز و بوم را به مخاطبانش منتقل کند.

مریم احمدی