بیانیه ­اتحادیه انجمن‌های علوم آب در خصوص سیلاب

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، بیانیه اتحادیه انجمن‌های علوم آب که در ۲۰ بند تنظیم شده، به این شرح است:
«ایران کشوری خشک و نیمه خشک و همراه با وقوع خشکسالی و سیلاب به طور متناوب است. سیل‌های سال ۱۳۹۸ در ایران را می‌توان به دو دسته با منشأ طبیعی و یا انسانی تقسیم کرد. بارش و سیلاب اخیر از نظر ابعاد و گستره وقوع کم سابقه بوده که موجب تلفات و خسارات زیادی در کشور شده است. بدون شک علاوه بر شرایط طبیعی وقوع بارش، دستکاری‌های غیراصولی در طبیعت و ساخت و ساز‌های غیرکارشناسی، در تشدید ابعاد سیلاب‌های حاصل از این بارش‌ها تاثیر چشمگیر داشته است. از طرفی تناوب وقوع حوادث حدی خشکسالی و سیل در دهه‌های اخیر رو به افزایش بوده، و ریسک سیلاب نیز روند افزایشی داشته و خواهد داشت.

اتحادیه انجمن‌های علمی علوم آب، ضرورت توجه به موارد زیر را مورد تاکید قرار می‌دهد:
۱- ضرورت بازنگری و تکمیل "نظام‌نامه مدیریت سیلاب" مصوب وزارت نیرو در آبانماه ۹۵ در بخش‌های مطالعات و اقدامات در دوره‌های قبل، حین و پس از سیلاب؛ و تبدیل آن به "نظام‌نامه فرابخشی و ملی".
۲- نظام‌نامه یک دستورالعمل کلان است. ولی برای هر حوضه رودخانه، یک نظام‌نامه ویژه لازم است.
۳- ضرورت بازنگری نظام‌نامه‌های موجود در دستگاه‌های مختلف؛ و تدوین، تصویب، ابلاغ، اجرا و عملیاتی کردن "نظام‌نامه جامع مدیریت سیلاب" در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی.
۴- ضرورت پرداختن به آموزش، بسترسازی و فرهنگ‌سازی لازم با حمایت مدیریت ارشد برای عملیاتی کردن نظام‌نامه‌ها، با توجه به سابقه کم نظام‌نامه‌های سیلاب در کشور.
۵- ضرورت توسعه سامانه‌های "پیش‌بینی، پایش و هشدار سیل و خشکسالی" در سطح ملی و حوضه‌ای.
۶- ضرورت تکمیل و بهنگام‌سازی نقشه‌های "پهنه‌بندی خطر سیل"؛ و ابلاغ آن به کلیه ذینفعان و دستگاه‌های اجرایی.
۷- ضرورت بررسی و آسیب‌شناسی دلایل عدم اجرای صحیح و مناسب دستورالعمل‌ها، ضوابط و مقررات موجود؛ و هشدار‌های داده شده درباره وقوع سیلاب.
۸- ضرورت آسیب شناسی، بازنگری و تقویت ساختار فرابخشی مدیریت سیل؛ و وحدت فرماندهی در مدیریت بحران در سطح کشور.
۹- ضرورت توجه خاص به حوضه‌های کوچک در "مدیریت ریسک سیلاب"، با توجه به اینکه تندسیلاب‌های این حوضه‌ها بیشترین خطرات جانی را ایجاد می‌کنند.
۱۰- آگاهی عمومی در مورد ریسک سیلاب‌ها نقش کلیدی در کاهش تلفات و خسارات سیلاب دارند. توصیه می‌شود در این زمینه آموزش‌های تخصصی و آگاهی‌های عمومی به مسئولان و مردم مورد توجه قرار گیرد.
۱۱- زیرساختار‌های لازم فنی، اقتصادی و اجتماعی برای نهادینه شدن "بیمه سیلاب" بایستی ایجاد شده؛ و زمینه لازم برای هم‌افزایی بیمه سیلاب و مدیریت سیلابدشت‌ها صورت پذیرد.
۱۲- ضرورت انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش سیلاب‌ها و خسارات ناشی از آنها، از طریق مدیریت جامع آب و خاک و کاربری اراضی.
۱۳- ضرورت توجه و تسریع در ایجاد ساختار "نظام مهندسی آب" به منظور نظارت بر مطالعات و اجرای طرح‌های مدیریت سیلاب.
۱۴- ضرورت توجه به اقدامات "مهندسی رودخانه" با رویکرد و اقدامات سازگار با محیط زیست و طبیعت.
۱۵- آموزش نیروی انسانی (فنی- مهندسی، اجرایی- عملیاتی، پشتیبانی- خدماتی) برای مدیریت سیلاب انجام گردد.
۱۶- ضرورت تخصیص "اعتبارات مالی مدیریت سیل" بصورت برنامه‌ای همراه با ضمانت اجرایی، و محدود ننمودن آن به صرف جبران خسارت.
۱۷- ضرورت توجه به "روش‌های سازگار با سیل" در معماری و شهرسازی و احداث ساختمان‌های مسکونی و تاسیسات، به منظور کاهش خسارات سیلاب‌ها.
۱۸- تخصیص بودجه کافی برای مطالعه و اجرای تمهیدات مدیریت رودخانه و سیلاب.
۱۹- ضرورت اجتناب از ارائه طرح‌های پر هزینه اجرایی (مانند لایروبی، انحراف رودخانه‌ها، ...) قبل از انجام مطالعات جامع، و ارزیابی دقیق میزان اثرات آنها.
۲۰- اتحادیه انجمن‌های علوم آب ایران خود را موظف می‌داند که در ارزیابی، آسیب‌شناسی و تقویت "نظام مدیریت سیلاب" مشارکت جدی کرده؛ و آمادگی دارد در این راستا با سازمان‌ها و نهاد‌های مزبور همکاری نزدیک نماید».