جنگ تجاری مخرب ترامپ مؤثر نیست

در مقاله روزنامه واشنگتن پست به قلم فرید زکریا آمده است: دونالد ترامپ یک جنگ اقتصادی به راه انداخته که می تواند به جنگی تمام عیار تبدیل شود. در این راستا، ما باید نکته ای را مد نظر قرار دهیم: تعرفه ها مؤثر نیستند. من به دنبال تشریح نظریه اقتصاد آزاد نیستم بلکه صرفاً می خواهم یک مشاهده عملی را بیان کنم. تلاش های زیادی طی دهه های اخیر صورت گرفته تا به صنایع رو به زوال آمریکا کمک شود. در هیچ یک از این اقدامات، تعرفه نقشی در بهبود شرایط نداشته، به جز به طور موقت.
به یک نمونه در زمان باراک اوباما توجه کنید: تعرفه بر لاستیک خودرو. در سال 2009، بعد از گلایه شرکت های آمریکایی درباره واردات کالاهای ارزان چینی، دولت اوباما بر واردات تایرهای چینی 35 درصد تعرفه وضع کرد. بر اساس گزارش مؤسسه پترسون، حدود 1200 شغل در صنعت لاستیک سازی حفظ شد.
اما این مؤسسه همچنین برآورد کرد که مصرف کنندگان حدود یک ممیز یک میلیارد دلار بیشتر پول پرداخت کرده اند که همین مسئله باعث از دست رفتن 3700 شغل در بخش خرده فروشی شد. به علاوه، چین هم در اقدامی تلافی جویانه، بر تولیدکنندگان مرغ آمریکایی تعرفه بست که بر اساس گزارش مؤسسه پترسون منجر به کاهش یک میلیارد دلاری فروش این محصول شد. در مورد تأثیرات درازمدت چه؟ در سال 2008، حدود 60 هزار آمریکایی در صنعت لاستیک سازی کار می کردند. تا سال 2017، این عدد به 55 هزار نفر کاهش یافت.
رابرت ای. لایتهایزر، مذاکره کننده ارشد تجاری ترامپ، تاکتیک های خود را در دهه 1980 آموخت، یعنی زمانی که آمریکایی ها نگران بودند ژاپن با صادرات کالاهای ارزان، اقتصاد آمریکا را در هم بشکند. لایتهایزر، معاون تجاری رونالد ریگان طیفی از موانع تجاری را به کار گرفت تا واردات کالاهای ژاپنی مانند خودرو و فولاد را متوقف کند. داگلاس اِیْ. ایروین در این باره گفت دو مطالعه جامع توسط کمیسیون تجارت بین المللی و دفتر بودجه کنگره صورت گرفته و هر دو به این نتیجه رسیده اند که این نوع اقدامات اثرگذار نیستند. نتیجه گیری دفتر بودجه کنگره ساده بود: «محدودیت های تجاری نتوانسته ما را به هدف اصلی افزایش مزیت رقابتی صنایع خود در سطح بین المللی برساند.»
به تعرفه های فولاد و آلومینیوم ترامپ نگاه کنید. «ائتلاف ساخت آمریکا» که طرفدار تعرفه است ادعا می کند 12700 شغل کم یا زیاد شده است. اما محاسبات مؤسسه پترسون نشان می دهد که بهای بالاتر فولاد، هزینه ای حدود یازده و نیم میلیارد دلار در سال بر شرکت های آمریکایی تحمیل می کند. تولید آلومینیوم آمریکا اندکی افزایش پیدا کرده اما هنوز پایین تر از میزان تولید سال 2015 است.
واشنگتن پست افزود: آمریکا جایگاه مهمی در زنجیره تأمین جهانی دارد و بسیاری از صنایع از آن به عنوان مرکزی برای تولید کالاها و خدمات خود استفاده می کنند. اگر آمریکا به قلعه ای بلند از تعرفه تبدیل شود، این جایگاه کلیدی خود را در اقتصاد بین المللی از دست خواهد داد.
اداره ملی تحقیقات اقتصادی که یک نهاد فرا حزبی است در ماه مارس گزارشی منتشر کرد و گفت ترامپ بازگشت عمده ای به دوران محافظه کاری داشته است، یعنی از زمان تعرفه های اسموت-هاولی در دهه 1930 و شوک کوتاه نیکسون در سال 1971. صاحبنظران معتقدند تعرفه های سال گذشته ترامپ حدود شصت و هشت ممیز هشت میلیارد دلار برای مصرف کنندگان و شرکت های آمریکایی هزینه داشت.
آمریکا اکنون در میان گروه هفت، بالاترین تعرفه ها را دارد. با گذشت زمان، دیگر کشورها به طور یقین محافظه کارتر می شوند. تاریخ نشان می دهد زمانی که تعرفه ای وضع شد، لغو آن به خاطر لابی های داخلی دشوار خواهد بود. در سال 1964، آمریکا در تلافی مالیات اروپا بر گوشت مرغ، 25 درصد تعرفه بر کامیون های سبک اروپایی وضع کرد. مالیات گوشت مرغ خیلی وقت است لغو شده، اما تعرفه کامیون های سبک همچنان پابرجاست. راهبرد تجاری ترامپ ممکن است با حسن نیّت آغاز شده باشد، اما این راهبرد اکنون به یک نیروی مخربِ از کنترل خارج شده و سیاسی تبدیل شده که می تواند سیستمی را که 75 سال است صلح و شکوفائی را برای دنیا به ارمغان آورده از بین ببرد.