عوامل اعتراضات اخیر در لبنان و راه حل های پیش رو

از درز خبر مربوط به تصمیم دولت لبنان برای اعمال مالیات بر شبکه پیام رسان واتس آپ می توان به عنوان عامل شتاب زا در شکل گیری اعتراضات اخیر در این کشور یاد کرد، چه آنکه زمینه های اعتراض از قبل وجود داشته است و مردم لبنان از گستره فساد در این کشور و نبود برنامه منسجم از سوی دولت برای مقابله با این پدیده و ریشه کنی آن ناراضی بوده و هستند.
از این دید منشاء اعتراض های اخیربیشتر داخلی و علتش این است که در سایه اقتدار حزب الله و همکاری سازنده آن با دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی و ارتش تا حد زیادی دست و پای عوامل خارجی و عوامل نفوذی آنها در داخل بسته شده است. البته تردیدي نیست که اگر این اعتراضات بسط پیدا می کرد و از کنترل خارج می شد حتما زمینه برای عوامل خارجی و همپیمانان داخلی آنها فراهم می شد و سریع موج سواری می کردند.
در وضعیت کنونی آنچه اهمیت دارد و می تواند نقش تعیین کننده در جلوگیری از سرگیری اعتراضات داشته باشد پاسخ سریع به مطالبات عمومی در کاستن از بارمشکلات اقتصادی است که دولت مستقر بهتر می تواند از پس آن بر آید. چه آنکه معمولا روند تشکیل دولت در لبنان به دلایل مختلف از جمله تنوع قومی و احزاب و گروههای سیاسی و همچنین سهم خواهی های آنها بسیار طولانی بوده و لذا طرح پیشنهادهايی همچون برگزاری انتخابات زودهنگام نمی تواند کارساز و راهگشا باشد و حتی این امکان وجود دارد که به پیچیده تر شدن اوضاع بینجامد و چه بسا زمینه را برای موج سواری مخالفان و دشمنان حزب الله و لبنان و در راس آن رژیم صهیونیستی فراهم کند .
همچنین برگزاری انتخابات زودهنگام راه را برای فرار از مسئولیت بویژه از ناحیه کسانی که مسبب و مقصر اصلی اوضاع کنونی می باشند، باز می گذارد.
در وضعیت کنونی همچنانکه سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان نیز تصریح کردند تقویت احساس مسئولیت جمعی و همچنین تلاش های دولت برای جلب اعتماد مردم می تواند برای حل مشکل کنونی راه گشا باشد و در عین حال زمینه را برای حل چالش های اقتصادی فراهم کند. امروزه از اعتماد به عنوان سرمایه اجتماعی تعبیر می شود که به نوعی می توان از آن به عنوان آخرین نسخه سرمایه نام برد.
طبق مطالعات صورت گرفته سرمایه اجتماعی سرمایه مادی را نیز با خود می آورد اما الزاما سرمایه مادی به سرمایه اجتماعی ختم نمی شود. سرمایه اجتماعی حاصل اعتماد و اعتماد نیز حاصل صداقت است . بنابر این صداقت باعث اعتماد و اعتماد نیز باعث سرمایه اجتماعی می شود.
شاخص های موجود موجود حاکی از این است که سرمایه اجتماعی حزب الله در بین مردم لبنان بسیار بالاتر است و حتی صهیونیست ها نیز همچنانکه در خلال جنگ 33 روزه 2006 نیز مشاهده شد از سیدحسن نصرالله به عنوان دشمن صادق یاد می کردند و این نشان می دهد که حزب الله و شخص سید حسن نصرالله از ظرفیت بالايی برای مدیریت اعتراضات اخیر داشته و دارد و بکاربستن توصیه های ایشان می تواند هم لبنان را از بحران جاری نجات دهد و هم اینکه سرمایه اجتماعی دولت را افزایش دهد و پشتوانه محکمی را برای حل ریشه ای مشکلات اقتصادی فراهم کند.
--------------------------------
احمد کاظم زاده