سونامی سرطان با بایوجمیِ تالاب انزلی

سید رحمان سیدزاده دادستان انزلی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در پاسخ به اظهارات عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران که گفته است " دادستان بدون دلیل کار لایروبی تالاب انزلی را به مدت چهار ماه متوقف کرده است" گفت: ۲۲ مرداد ۹۷ گزارشی از جلسه هم اندیشی تنظیم شد که معاون تنوع زیستی سازمان محیط زیست، این جلسه را تشکیل داد و استادان دانشگاه‌ها حضور داشتند و بیشتر این افراد مخالف اجرای این طرح بودند.

وی افزود: نخستین کسی که نظر خود را اعلام کرد، آقای کرباسی ناظر طرح بایوجمی است و به صراحت گفت که این طرح به دو شرط می‌تواند عملیاتی شود و مهم‌ترین شرط این است که همزمان یک تصفیه خانه در بالادست تعبیه شود، یعنی رودخانه‌ای که فاضلاب را وارد تالاب می‌کند و موجب ایجاد رسوب شده است، باید جلوی آن گرفته شود که اگر صورت نگیرد این طرح، اثربخشی نخواهد داشت.
وی افزود: آقای کرباسی همچنین پیش از این هم گفته بود اگر تصفیه خانه در بالادست تالاب وجود نداشته باشد، این طرح، موفقیت آمیز نخواهد بود.
آقای سیدزاده گفت: در جلسه ۲۲ مرداد سال ۹۷ هم، استادان دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه شهید بهشتی و گیلان با عملیاتی شدن این طرح مخالفت کردند و آقای کلانتری می‌تواند دوباره به این صورت جلسه مراجعه کند.
وی ادامه داد: بازهم از دانشگاه شهید بهشتی استعلام کردم، زیرا آقای کامبوزیا که رئیس دانشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی است، پس از این جلسه وقتی می‌بیند که مجریان طرح توجهی به مخالفت استادان دانشگاه ندارند، نامه‌ای را ۲۷ مرداد ۹۷ تنظیم و تاکید می‌کند که ما به عنوان یک مرجع علمی به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم این طرح، عملیاتی شود، زیرا مخاطرات احتمالی بسیاری برای مردم منطقه و همچنین محیط زیست دارد و به شدت به مسئولان هشدار می‌دهیم؛ اما متاسفانه مجریان طرح بایوجمی کار خود را شروع می‌کنند.
نماینده دادستان گیلان افزود: علت دیگر مخالفت ما با این طرح نظر تیم بین المللی سازمان جایکا (سازمان همکاری‌های بین المللی ژاپن) است که بر روی تالاب انزلی حدود ۱۵ سال کار کردند و جایکا اعلام کرده است این کار نه تنها احتمال هدررفت زیاد بودجه را در پی دارد، بلکه مخاطرات اکولوژیک نیز از دیگر آسیب‌های این طرح در منطقه به ویژه در بحث نانو به شمار می‌رود.
وی گفت: در مصوبه‌های چهل و هشتمین جلسه کمیته احیای تالاب انزلی هم تصریح شده است مجری طرح باید مجوز ستاد نانو کشور را داشته باشد و وقتی از ستاد نانوی کشور استعلام کردیم، این ستاد هم نظر خود را در چهار بند اعلام کرده است ۱) اجرای این طرح مخاطرات زیست محیطی دارد ۲) این طرح در هیچ جای جهان اجرا نشده است ۳) اگر این طرح اجرا شود، سمی شدن محیط را درپی خواهد داشت و ۴) این شرکت مدعی است که این مواد را اختراع کرده، اما هیچگاه تاثیر آن را به اثبات نرسانده است.
آقای سیدزاده افزود: وقتی کمیته احیای تالاب انزلی مصوب می‌کند که باید برای اجرای این طرح مجوز بگیرید و خود ستاد نانو با این طرح مخالفت می‌کند؛ چرا باید این طرح اجرا شود؟
وی گفت: سرپرست دفتر آب و خاک نه تنها در جلسه ۲۲ مرداد ۹۷ مخالفت می‌کند بلکه طی یک نامه‌ای به سازمان محیط زیست تصریح می‌کند، شما که می‌گویید این طرح باید انجام شود، چطور می‌خواهید از ورود پسماند‌ها به تالاب جلوگیری کنید؟ هنوز این رسوبات وارد تالاب می‌شود و دو تا سه سال آینده که دوباره تالاب پر می‌شود، چه کسی می‌خواهد پاسخگوی بودجه ۸۵۰ میلیارد تومانی این طرح باشد؟
دادستان انزلی افزود: آقای کلانتری نامه‌ای را به وزیر دادگستری دادگستری ارسال می‌کند و وزیر نیز این نامه را به رئیس کل ارجاع می‌دهد و در نهایت به دست من می‌رسد که به صراحت در این نامه که ۴ تیر سال ۹۸ تنظیم کرده است، اعلام می‌کند با همکاری تیم ژاپنی جایکا این طرح تهیه شده در صورتی که جایکا به شدت با این طرح مخالفت کرده است.

وی گفت: آقای کرباسی ناظر طرح هم تاکید می‌کند که شرکت مجری طرح بایوجمی مواد نانو نیز تولید می‌کند، اما ماده مورد استفاده در طرح بایوجمی، نانو نیست و اگر نانو باشد سرطان زاست و دغدغه متخصصان درباره طرح بایوجمی درست است، اما ماده‌ای که برای این طرح درنظر گرفته شده است، نانو نیست و دی اکسید تیتانیومی است که پیش از این در استخر پرورش ماهی برای اجرایی شدن این طرح به صورت آزمایشی استفاده شده است و به هیچ وجه سرطان زا نیست.

آقای سیدزاده گفت: این ادعا در حالی است که ابتدا تاکید داشتند، مواد درنظر گرفته شده برای این طرح، نانو است و سپس بیان کردند که نانو نیست. وی تصریح کرد:، اما ما این ماده را به سه آزمایشگاه در تهران ارسال کردیم و به صراحت آزمایشگاه‌ها نظر دادند که این ماده، نانو است و باید برای طرح بایوجمی ۲ میلیون لیتر نانو در تالاب می‌ریختند.
نماینده دادستان گیلان افزود: در جلسه‌ای که در دادستانی با مجریان طرح بایوجمی و کارشناسان زبده برگزار کردیم، به مجریان طرح اعلام کردیم که اگر این طرح جواب نداد و سونامی سرطان راه افتاد، چه کسی پاسخ خواهد داد؟ مجریان طرح باید بدانند که گیلان آزمایشگاه نیست تا یک شرکت بخواهد آزمایش‌های خود را در آن انجام دهد.
وی گفت: در کشور‌های اروپایی وقتی بخواهند دارویی را آزمایش کنند، ابتدا بر روی بیماران و سپس بیمارانی که داوطلب استفاده از این دارو هستند، آزمایش می‌شود؛ اما مجریان طرح بایوجمی می‌خواهند در گیلان این کار را انجام دهند. آقای سیدزاده در پایان خاطرنشان کرد: ۱۹ استاد دانشگاه تهران، استاد دانشگاه شهید بهشتی، مردم استان گیلان و نهاد‌های حامی محیط زیست با عملیاتی شدن این طرح مخالف هستند و به جز مجریان طرح بایوجمی، هیچ کس با آن موافق نیست.

طرح احیای تالاب انزلی مجوز ندارد

دادستان انزلی درباره توقیف بدون دلیل طرح بایوجمی یا احیای تالاب انزلی تصریح کرد: این سازمان بدون مجوز، اجرای طرح بایوجمی را آغاز کرد. رحمان سید زاده گفت: حدود ۶۰۰ صفحه اسناد و مدارک همراه مقاله‌ها در باره خطر‌های این طرح وجود دارد که عمده آن به محیط زیست ارائه شده است.
وی افزود: ستاد نانو کشور صراحتا مخالفت خود را برای اجرای طرح اعلام و سازمان بین المللی جایکا هم تصریح کرده است به هیچ وجه این طرح اجرا نشود، چون نه فقط باعث هدررفت هزینه بسیار خواهد شد بلکه خطر‌های اکولوژیک و زیست محیطی هم ایجاد خواهد کرد.
آقای سیدزاده گفت: این موضوع به محیط زیست استان گیلان نیز ارسال و ابلاغ شده است. دادستان انزلی افزود: خطر‌های ماده نانو دی اکسید تیتانیوم و نانو کلراید نقره که سازمان محیط زیست در این طرح استفاده می‌کند، از سوی بسیاری از استادان دانشگاه تهران و کارشناسان اثبات شده است.