لزوم توجه به حکمرانی اسلامی در گام دوم انقلاب

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ آقای علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی ضمن تشریح و تبیین نظریات مختلف حکمرانی؛ ثبات سیاسی و عدم خشونت، حق اظهارنظر و پاسخگویی، اثربخشی دولت به ویژه کیفیت سیاستگذاری و ارائه خدمات عمومی، فقدان موانع قانونی، کیفیت تنظیم گری، کنترل فساد و حاکمیت قانونی را از ویژگی‌های حکمرانی مطلوب در حکومت اسلامی و شاخص‌های آن در جهان برشمرد.
وی همچنین گفت: در جمهوری اسلامی ایران دستاورد‌های بسیار قوی طی ۴۰ سال گذشته در زمینه‌های مختلف صورت گرفته و باید در مقابل موانع و مشکلات روبروی این دستاورد‌ها که وجود داشته حکمرانی را سنجید. رئیس مجلس افزود: تمام دولت‌ها در طول ۴۰ سال پیروزی انقلاب قصد خدمت به کشور را داشتند و هر کدام از آنان بخشی از کار را دنبال کردند، در این حال نواقصی هم وجود داشته و باید برای مدیریت صحیح و حکمرانی قوی در گام دوم انقلاب آن‌ها را با دقت دید و در صدد رفع آن‌ها برآمد.
آقای لاریجانی گفت: خیلی از غفلت‌هایی که صورت گرفته عمدی نبوده چرا که در همه دوره‌ها از ابتدای انقلاب حکمرانان عمدی نداشتند که حکمرانی مطلوب صورت نگیرد. وی افزود: مشکل اینجا بود که تئوری پردازی منسجمی در زمینه حکمرانی مطلوب صورت نگرفته است. رئیس مجلس همچنین با تاکید بر فهم فلسفه حکمرانی بر اساس تفکر اسلامی در کشور گفت: باید به مقتضیات زمان و دستاورد‌های دیگران هم در زمینه حکمرانی توجه شود. آقای لاریجانی با اشاره به موضوع عدالت و اهمیت آن در حکمرانی جامعه اسلامی افزود: برای اینکه بحث عدالت را در حکمرانی داشته باشیم چاره‌ای جز تمرکز به مسئله فطرت نداریم.
وی همچنین به موضوع جایگاه دموکراسی در حکمرانی اشاره کرد و گفت: دموکراسی از دل عدالت برمی آید و نقش دولت‌ها هدایت است در توسعه سیاسی هم رقابت بوجود می‌آید و آزادی لازمه تئوری عدالت است. رئیس مجلس افزود: سیستم آموزشی کشور باید جنبه ابداعی را در حکمرانی مدنظر قرار دهد و رشد فرهنگی باید مداوم باشد. آقای لاریجانی تصریح کرد: در حکمرانی مطلوب باید آزادی فکری و آزادی در رقابت سیاسی وجود داشته باشد.
وی گفت:​ مشارکت حداکثری در امور کشور در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باید بوجود آید و مشارکت سیاسی امری نیست که به حکومت اسلامی آن را وصله بزنیم بلکه آن باید از درون حکومت صورت گیرد. رئیس مجلس در بخش دیگری از سخنان خود افزود: ما اگر بخواهیم حکمرانی مطلوب را از دل سنت‌ها اقتباس کنیم حتماً باید مفهوم عدالت را بازگو نماییم و برای این امر چاره‌ای نداریم که نظریه فطرت اسلامی را بازگو کنیم. آقای لاریجانی همچنین با اشاره به اینکه مفهوم حکمرانی را یک امر بدون تغییر نیست، گفت: حکومت‌ها به تنهایی امکان مواجهه با مسائل جدید را ندارند و نهاد‌های مردمی، بخش‌های خصوصی، شورا‌ها از جمله عوامل و جایگاهی هستند که می‌توانند کمک کار حکومت در حکمرانی باشند.

محسن رضايي

لزوم الگوگیری سایر حوزه‌ها از مدل موفق حکمرانی در حوزه دفاعی
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت:: پیشرفت‌هایی که در حوزه‌های نظامی و امنیتی داریم به دلیل داشتن الگوی موفق و خوب حکمرانی بوده است.
آقای محسن رضایی امروز در اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی که در دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی برگزار شد، افزود: اگر این مدل را در حوزه اقتصاد و فرهنگ تسری دهیم، مشکلات در سایر بخش‌ها حل می‌شود و کشور توسعه می‌یابد.
وی ادامه داد: تجربه نشان داده است که لیبرالیسم غربی توان انسجام بخشیدن به مردم را ندارد و نمی‌تواند پیشرفت و تعالی بشر را تضمین کند؛ بر این اساس، حکمرانی مناسب مد نظر ما ایجاد منظومه‌ای برای تعالی بشر و پیشرفت کشور است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت:: در هر جامعه‌ای به دلیل آنکه هر انسانی استدلال متفاوتی دارد، گروه‌های اجتماعی مختلفی فارغ از دولت مستقر آن جامعه شکل می‌گیرند و کارکرد‌های خود را دنبال می‌کنند که این گروه‌ها شامل گروه‌های اجتماعی نخبگان، صاحبان صنعت و کارکنان اعم از نظامیان و غیر نظامیان می‌شوند؛ البته مستضعفان را نیز می‌توان به این گروه‌ها اضافه کرد.
وی با اشاره به اینکه همیشه در جامعه بحث حکمرانی مطرح بوده است، افزود: موضوعی که در این رابطه می‌توان عنوان کرد، این است که چگونه می‌توان این گروه‌ها را با هم هماهنگ کرد، با ایجاد هم‌افزایی به یک انسجام ملی دست یافت و پیشرفت کشور را تضمین کرد؟
آقای رضایی ادامه داد: تجربه ثابت کرده است که برخی حکمرانی‌ها وضع را بدتر کرده‌اند؛ لذا باید در حوزه‌های رهبری جامعه، ظرفیت و قابلیت فردی و سازمانی مورد نظر باشد تا حکمرانی مطلوب شکل گیرد و بتواند جامعه را توسعه دهد.
وی گفت: ظرفیت رهبران در حکمرانی باید شناخته شود؛ چون هر فردی نمی‌تواند حکمران باشد؛ اینکه کسانی تا اتفاقی می‌افتد، سخنرانی و مصاحبه می‌کنند و کشور را به هم می‌ریزند، نشان از نداشتن ظرفیت حکمرانی آن‌هاست.
محسن رضایی تصریح کرد: قبل از انقلاب؛ ظرفیت و قابلیت رهبری ضعیف بود و حتی چنین ظرفیتی وجود نداشت، بعد از انقلاب هم این ظرفیت هر‌چند در برخی ابعاد قوی شده است، اما در برخی امور مثل امور اقتصادی همچنان ضعیف هستیم.
سرلشکر رضایی با بیان اینکه مشکل ما در منظومه حکمرانی کشور به وجود برخی مسائل در حوزه مدیریت بازمی‌گردد، اضافه کرد: رهبری و مدیریت جهادی در حقیقت با سه مؤلفه دینِ خدا، مردم و جهاد و فعالیت جهادی کار دارد و وقتی که این سه رکن را در جامعه مطالعه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که هر سه وجود دارد؛ ولی در برخی امور مانند اقتصاد و فرهنگ به صورت دقیق پیاده نشده‌اند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطر نشان کرد: مشکل ما از درک نکردنِ مفهوم ولایت آغاز می‌شود؛ زیرا برخی هنوز مفهوم ولایت را درک نکرده‌اند و این در حالی است که مفهوم ولایت را می‌توان اندیشه رهبری یعنی همبستگی، با هم راه رفتن و با هم به مقصد رسیدن دانست.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه حکمرانی در دو وجه مدیریت و رهبری قابل بررسی است، ادامه داد: امروز در کشور از لحاظ امنیتی وضع خوبی داریم. وقتی موشک بومی ما پهپاد پیشرفته آمریکایی را می‌زند و در مقابل، آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند نمی‌کند، این به معنی اقتدار ولایت است؛ به عبارت دیگر، شکوهی که امروز به دست آورده‌ایم، بحث اقتدار ولایت است.
وی افزود: در قضیه زدن پهپاد آمریکایی، نشان ندادن عکس العملی از سوی آمریکا مهم‌تر از زدن خود پهپاد بود؛ زیرا برای اولین بار کشوری پیدا شدهاست که به آمریکایی‌ها سیلی می‌زند و آن‌ها نمی‌توانند هیچ‌کس واکنشی نشان دهند.
محسن رضایی با بیان اینکه اینکه مشارکت دادن جدی مردم در اداره کشور در دوران دفاع مقدس تجربه موفقی بود که آن را کسب کردیم، تصریح کرد: بنابراین باید در کشور یک مدل واحد حکمرانی داشته باشیم تا در همه زمینه‌ها مانند بخش دفاعی رشد کنیم.

سرلشکر محمد باقری
لیبرال‌دموکراسی شکست خورده است

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: انواع حکمرانی که تاکنون شاهد آن‌ها بوده‌ایم، هرچند تفاوت‌هایی با هم دارند، اما براساس اوامر الهی نبوده‌اند. سردار سرلشکر «محمد باقری» امروز (دوشنبه) در اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی که در دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی برگزار شد، اظهار داشت: با نگاهی به تاریخ، انواع حکمرانی را شاهدیم؛ حکمرانی قبیله‌ای و حکمرانی بر تمدن و امپراطوری‌های بزرگ و باستانی یا در دوره‌های مختلف و در دوران معاصر، حکمرانی بر اساس مکاتب سرمایه‌داری و سوسیالیسم را شاهد بودیم.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: بعد از فروپاشی شوروی، فردی بنام «فوکویاما» لیبرال‌دموکراسی را به عنوان چارچوب حکومت ایده‌آل ترسیم کرد اما این هم شکست خورد. سردار سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: چین، هند، یونان، ایران و مصر باستان انواع حکمرانی را در دوران باستان ارائه داده‌اند و در تاریخ امروز بشریت نیز حکومت‌های سرمایه‌داری، لیبرال‌دموکراسی و سوسیالیسم را در تاریخ مشاهده کردیم که نقطه اشتراک همه این مکاتب این است که بر مبنای اوامر و قوانین الهی نبوده و بر اساس ذهنیت و عقل بشری که خطاپذیر هم بوده ، تحقق یافته است.
سرلشکر باقری با بیان اینکه حکومت‌هایی که بر اساس تدابیر اشخاص و افراد، برای نظم اجتماعی قانون وضع کرده‌اند با شکست مواجه می‌شوند، گفت: حکومتی که اساس آن دستورات الهی نباشد، زمینه شکست آن در درون خودش ایجاد می‌شود؛ چرا که مکاتب غیر الهی، راه به جایی نمی‌برد. وی خاطرنشان کرد: بعد از فروپاشی شوروی، فردی بنام «فوکویاما» لیبرال‌دموکراسی را به عنوان چارچوب حکومت ایده‌آل ترسیم کرد و گفت که این مدل حکومتی می‌تواند نسخه تکامل حکمرانی باشد؛ اما بعد از مدتی متوجه نقایص این ایدئولوژی شد و به اشتباه خود اذعان کرد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عنوان کرد: ایران اسلامی بر اساس مبانی دینی، حکومتی مبتنی بر موازین الهی برپا کرد که کامل ترین نوع حکومت است و در این زمینه می‌توان به دوره حکومت ۱۰ ساله پیامبر اسلام (ص) و دوره حکومت پنج ساله حضرت علی (ع) اشاره کرد. سرلشکر باقری افزود: بر این اساس، انقلاب اسلامی با نفی طاغوت و وابستگی و با احیای شعار استقلال و «نه شرقی، نه غربی» کار خود را آغاز و تلاش کرد که بر دو پایه جمهوریت و استقلال، جامعه را اداره کند.
وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی با بهره‌گیری از گنج گرانبهای اجتهاد و تتبع عالمان دینی در آیات و روایات، مسائل روز را تدبیر کرده و فرآیند اداره جامعه را متأثر از دین و اوامر الهی در تمامی مراحل طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی پایه‌گذاری کرده است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در ادامه به ۲ مقطع کوتاه در صدر اسلام اشاره و بیان کرد: در این ۲ مقطع، غاصبان حکومت اسلامی بزرگترین خیانت‌ها را در جهان، به نام اسلام انجام دادند که هیچ نسبتی با دین مبین اسلام نداشت و ندارد.
سرلشکر باقری با اشاره به شاخص‌های حکمرانی دین اسلام از منظر امام علی (ع) گفت: نخستین شاخص از منظر ایشان، قانون‌مداری است که در جریان روند اجرای آن همه باید احساس امنیت کنند و به حق و حقوق خود برسند ؛ دومین شاخص، پاسخگو بودن است که اول حاکم باید به خدا و سپس به مردم پاسخگو باشد. وی «شفافیت» را سومین شاخص حکمرانی از منظر امیر مؤمنان (ع) برشمرد و افزود: امام علی (ع) می‌فرمایند «ای مردم! من در همه چیز با شما شفاف خواهم بود، جز در اسرار جنگ؛ در همه چیز با شما مشورت می‌کنم، جز در اجرای حکم خدا». رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: چهارمین شاخص، اثربخشی و پنجمین شاخص نیز مبارزه با فساد و مقابله با سوءاستفاده‌ها در جهت منافع شخصی است.

سردار وحیدی 
حکمرانی اسلامی ، موضوعی اساسی در مسیر پیشرفت است

رئیس دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی با تشریح تفاوت‌های حکمرانی اسلامی و حکمرانی غربی گفت: راه نجات جوامع غیر اسلامی، رجوع آن‌ها به ولایت اسلامی است. سردار احمد وحیدی صبح امروز در نخستین همایش ملی حکمرانی اسلامی که در این دانشگاه برگزار شد، افزود: بی‌تردید حکمرانی یکی از موضوع های اساسی و زیربنایی است.
وی ادامه داد: بعد از ۴۰ سال اول انقلاب، موضوع حکمرانی موضوعی اساسی است و به همین دلیل، مدرسه حکمرانی در این دانشگاه ایجاد شده است تا به نظریه‌پردازی و تئوری‌سازی کمک کند. سردار وحیدی با تشکر از مقام معظم رهبری در صدور مجوز تشکیل این مدرسه ، گفت: ما رقیب دیگری داریم و آن حکمرانی بنا شده در غرب است؛ حکمرانی در غرب، جامعه را در برابر مخاصمه و برای ترک مخاصمه تعریف کرده است، اما در مقابل، حکمرانی اسلامی می‌خواهد جامعه را به صلاح برساند.
وی تصریح کرد: در حکمرانی اسلامی، کاهش اختلاف‌ها ملاک است و در آن حل اختلاف و یکسانی جامعه پیش بینی شده است که نمونه آن در دوران دفاع مقدس ملاحظه شد. سردار وحیدی ادامه داد: در این دوران جامعه کوچکی تشکیل شده بود که افراد در آن از یکدیگر در انجام کار‌های خیر پیشی می‌گرفتند و خبری از اختلاف نبود. رئیس دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی با تأکید بر لزوم تبیین مفاهیم اساسی موجود در حکمرانی اسلامی افزود: در حکمرانی غرب، در گذشته با نگاهی مادی همه چیز را نابود کردند اما اکنون به محیط زیست رجوع کرده‌اند. وی درباره اهداف همایش ملی حکمرانی اسلامی نیز گفت: در این همایش به دنبال آن هستیم که قدمی در جهت تحقق مفاهیم حکمرانی اسلامی بر اساس ولایت اسلامی برداریم و بر این اساس، راه نجات جوامع غیر اسلامی، رجوع آن‌ها به ولایت اسلامی است.

دبیر همایش ملی حکمرانی 
تقویت و ترویج ادبیات و آموزش حکمرانی در کشور

دبیر همایش ملی حکمرانی گفت: یکی از اهداف همایش تأمین و تقویت ادبیات و آموزش حکمرانی در کشور است. مهدی غضنفری در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در اولین همایش ملی حکمرانی که امروز در دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار می‌شود، گفت: اولین همایش ملی حکمرانی شامل چهار محور اصلی توصیف و تحلیل حکمرانی در گام اول انقلاب اسلامی، تبیین نظری حکمرانی اسلامی، الزامات تحقق گام دوم انقلاب اسلامی و آموزش و ترویج حکمرانی است و ۱۴ هدف فرعی نیز برای آن پیش‌بینی شده است.
وی با اشاره به اینکه الزامات تحقق گام دوم انقلاب از منظر سیاسی، فرهنگی و سیاسی، قانون و قضا، نهاد و ساختار، اقتصاد، بعد دفاعی ـ امنیتی، علمی و فناوری در این همایش بررسی می‌شود، گفت: حکمرانی در جهان مفهومی جدید و نوپاست، اما مفهوم حکمرانی در کشور ما ادبیات مدونی ندارد؛ لذا یکی از اهداف همایش تأمین ادبیات برای آموزش حکمرانی است.
دبیر همایش حکمرانی اسلامی گفت: برای این همایش ۱۵۰ مقاله ارسال و ۱۳۰ مقاله پذیرفته شد که از مقالات برتر در تدوین کتب آموزشی حکمرانی اسلامی بهره می‌گیریم. وی با اشاره به اینکه درباره بیانیه گام دوم و دستاورد‌های نظام حکومتی الگو، کارگاهی نیز پیش‌بینی شده است، گفت: برای برگزاری این همایش ۱۳ نشست تخصصی (پنل) در نظر گرفته شده که از جمله می‌توان به نشست حکمرانی اطلاعات مکانی و آمایش سرزمینی، ورزش و امور جوانان، حکمرانی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی، آموزش حکمرانی، شاخص‌های کارگزاران در جمهوری اسلامی، راهبرد‌های حکمرانی و مبانی نظری حکمرانی اشاره کرد. وی با اشاره به شکل گیری مدرسه حکمرانی شهید بهشتی گفت: کارکرد این مدرسه با دانشکده‌های مدیریت کاملا متفاوت است و کار آن ساختن و پرورش حکمرانان آینده کشور است تا با بهره گیری از تجارب گذشته گام دوم انقلاب با قدرت برداشته شود.
آقای غضنفری درباره سخنرانان افتتاحیه و اختامیه همایش نیز گفت: در مراسم افتتاحیه، رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح سخنرانی خواهند کرد. وی درباره دستگاه‌های همکار در این همایش نیز تصریح کرد: متناسب با ماهیت همایش از همه دستگاه‌های حکومتی برای همکاری فعال دعوت کردیم و ۱۳ دستگاه در اولین همایش ملی حکمرانی همکاری می‌کنند. غضنفری خاطرنشان کرد: این همایش تلاش کرده است با بهره گیری از تجارب گام نخست انقلاب آورده‌ای برای نسل‌های بعدی حکمرانان در نظام جمهوری اسلامی ایران داشته باشد تا در مسیر گام دوم بهتر و سریع‌تر پیش بروند.

آغاز اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی

نخستین همایش ملی حکمرانی اسلامی در دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی آغاز شد. اين همايش با حضور شخصیت‌های کشوری و لشکری، اندیشمندان و نخبگان و صاحب نظران عرصه حکمرانی اسلامی برگزار مي شود و قرار است آقای لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در این همایش سخنرانی کند. سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح، سردار سرلشکر پاسدار محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و آقای عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور از دیگر سخنرانان اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی هستند.