تقویت قوای شناختی و خلق و خوی انسان با «پروبیوتیک‌ها»

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما‏، به نقل از پایگاه خبری دانشگاه هاروارد در اینترنت؛ پروبیوتیک‌ها خیلی بیش از آنچه تصور می‌کنیم در سلامت ما نقش دارند؛ این مواد همچنین به صورت مستقیم توان مغزی انسان را بهبود می‌بخشند.
تحقیقات نشان می‌دهد روده و مغز با هم مرتبط اند که به این ارتباط، محور روده مغز می‌گوییم. این دو عضو از طریق پیام رسانی بیوشیمیایی بین سیستم عصبی در دستگاه گوارشی، که به آن دستگاه عصبی گوارشی می‌گوییم و سیستم عصبی مرکزی، که شامل مغز نیز می‌شود، با هم ارتباط برقرار می‌کنند.
مهم‌ترین مسیر ارتباطی بین مغز و دستگاه گوارشی، طولانی‌ترین عصب بدن است که واگ vagus نام دارد.
دستگاه گوارش را «مغز دوم» می‌نامیم، زیرا بسیاری از همان واسطه‌های شیمیایی را ترشح می‌کند که در مغز ترشح می‌شوند؛ همچون سروتونین، دوپامین و گاما آمینوبوتیریک اسید که همگی نقشی مهم در تنظیم خلق و خو ایفا می‌کنند.
در واقع، برآورد می‌شود ۹۰ درصد از سروتونین در دستگاه گوارش ما ساخته می‌شود.
آنچه که بر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد بر مغز نیز تاثیر دارد و برعکس. هنگامی که مغز شما احساس خطر می‌کند، پاسخ فرار یا قرار، پیام‌های هشداری به دستگاه گوارش ارسال می‌کند که علت تاثیر وقایع پراسترس بر دستگاه گوارش همین است؛ همچون تاثیر استرس بر معده.
در مقابل، مشکلات دستگاه گوارش همچون سندروم روده تحریک پذیر IBS، بیماری کرون و همچنین یبوست مزمن آغازگر روند اضطراب یا افسردگی اند.
محور مغز-روده به روشی متفاوت عمل می‌کند. برای مثال، روده شما با اعلام پیام به مغز، کمک می‌کند که اشتهای خود را تنظیم کنید. حدود ۲۰ دقیقه پس از اینکه غذا خوردید میکروب‌های روده پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که اشتها را سرکوب می‌کنند و در این زمان است که شخص، احساس سیری می‌کند.
* پروبیوتیک‌ها چگونه بر محور مغز روده تاثیر می‌گذارند؟
برخی تحقیقات نشان می‌دهد پروبیوتیک‌ها ممکن است به انسان در تقویت خلق و خو و افزایش قدرت قوای شناختی و کاهش میزان استرس و اضطراب کمک کنند. برای مثال، مطالعه منتشر شده در دهم نوامبر ۲۰۱۶ توسط موسسه مطالعات نورساینس پیری نشان داد بیماران مبتلا به آلزایمر که شیر ساخته شده توسط چهار گونه باکتری پروبیوتیک، در مدت ۱۲ هفته در مقایسه با آنانی که این پروبیوتیک‌ها را مصرف نمی‌کردند از نظر قوای شناختی مغزی، وضع بهتری پیدا کردند.
مطالعه کوچکی در ۲۰۱۳ نیز که نتایج آن در نشریه بیماری‌های دستگاه گوارش منتشر شد نشان داد زنانی که ماست ترکیب شده با پروبیوتیک‌ها را دو بار در روز و به مدت چهار هفته مصرف کردند در برابر تصویر صورت‌های عصبانی و جنگ جو، بیشتر از دیگر زنان، آرامش خود را حفظ کردند.
تصویر برداری به روش MRI نیز نشان داد منطقه اینسولای مغز این زنان، فعالیت کمتری داشت؛ منطقه اینسولا insula بخشی از مغز است که احساسات دریافتی از بدن انسان همچون احساسات سرچشمه گرفته از دستگاه گوارش را فرآوری می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری دانشگاه هاروارد در اینترنت، محققان می‌گویند هنوز خیلی زود است که بگوییم قادر به درک و تشخیص تاثیر دقیق پروبیوتیک‌ها بر محور مغز روده هستیم.
از این رو، تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. در هر حال، پروبیوتیک‌ها نه تنها از تندرستی دستگاه گوارش حمایت می‌کنند بلکه بر تندرستی مغز نیز موثرند.