شرکتهای دانش بنیان نیروی محرکه توسعه اقتصاد ملی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آبادان، پیش از آنکه شروع به نوشتن کنم در حال مطالعه بودم که نقل قول جالبی نظرم را جلب کرد;

 نخست وزیر کشور هندوستان پس از کسب استقلال و نیز نظریه پرداز بزرگ جهان سیاست بود جمله کوتاه و مختصر اما مهمی نوشت مبنی بر اینکه « پیشرفت واقعی الزاما متکی به صنعتی شدن است. »(سخنرانیهای جواهر لعل نهرو از مارس 1953 تا اوت 1957 دهلی نو ، هندوستان ، ص 11 .به نقل از کتاب توسعه صنعتی : مورای .دی برایس ، ترجمه غلامرضا کیانپور ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ،1354، ص 1 )
این جمله جواهر لعل نهرو هم که قریب به 70 سال پیش گفته شده جان کلام پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشوری را در بر دارد.

اما این پیشرفت به سادگی بدست نمی آید و برای دستیابی به آن ، باید به علم و فناوری متوسل شد و این همان چیزی است که امروزه از آن به عنوان شرکتهای دانش بنیان نام می برند.

در نتیجه این شرکتهای دانش بنیان، اقتصادی دانش بنیان را رقم خواهند زد .

• اقتصاد دانش بنیان و شرکتهای دانش بنیان
  ابتدا باید به این سوالها پاسخ داد که اقتصاد دانش بنیان چیست؟ و چه ارتباطی با شرکتهای دانش بنیان دارد؟
  « اقتصاد دانش بنیان اقتصاد نوینی است که در آن تولید ، توزیع و استفاده از دانش ،منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت است . موتور محرک چنین اقتصادهایی شرکتهای دانش بنیان هستند که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی و همچنین تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری برتر نقش دارند.» (( الگوی پایدار شرکتهای دانش بنیان در ایران : جمعی ازنویسندگان - فصل نامه علمی - پژوهشی سیاست علم و فناوری - سال هشتم. شماره 2 .تانبستان 1395 ))
  «شرکت های دانش بنیان هم کسب و کارهای دانش محوری هستند که با هدف تبدیل پایدار دانش به ثروت شکل گرفته و فعالیت های اقتصادی آن ها مبتنی و همراه با فعالیت های تحقیق و توسعه در زمینه فناوری های نو و پیشرفته است و از این طریق منجر به توسعه اقتصاد دانش محور در یک جامعه می شوند.» ((چالش های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تاکید بر بخش بازاریابی و مالی : ناصر آزاد-مجتبی محمدی پور--بهمن نقدی - پی دی اف . http://ecj.iauctb.ac.ir/ ))

در جهان کنونی نظریه پردازان ، ظهور عصر جدید اقتصادی را پیش بینی کرده اند که در آن، دانش منبع اصلی ثروت و تولید اقتصادی به شمار می آید. به بیان دیگر، « اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد "منبع بنیاد" فاصله گرفته و به اقتصاد "دانش بنیان" نزدیک شده است.

به عبارتی، موتور محرک اقتصاد دانش بنیان، شرکتهای دانش بنیان هستند که نقشی کلیدی در توسعه اقتصاد دانش محور دارند » (( مقاله اهمیت نقش اقتصاد دانش بنیان و شرکت های دانش بنیان در تحقق اقتصاد مقاومتی بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری- مصطفی علمی مقدم – پی دی اف - https://www.civilica.com))

در واقع پیشرفت علوم بشری، کاربرد دانش در زندگی انسان در تمام عرصه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی افزایش یافته و اقتصاد مبتنی بر علم و دانش و ضرورت توسعه شرکت های دانش بنیان در عرصه های اقتصادی اهمیت زیادی یافته است. در این عرصه شرکت های دانش بنیان می توانند موجب تحول در عرصه علم و دانش و کشف یافته ها و نتایج جدید اقتصادی شوند، این یافته ها می تواند حتی در اجرای اصول اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند ، مورد استفاده قرار گیرد. زیرا «رابطه در هم تنیده اقتصاد مقاومتی با اقتصاد مبتنی بر علم و دانش از طریق شرکتهای دانش بنیان استحکام می یابد. این شرکتها هم در تحقق اقتصاد دانش بنیان نقش دارند و هم می توانند در مدل اقتصاد مقاومتی کارایی و کاربرد داشته باشند. »((نقش شرکت های دانش بنیان در تحقق راهبرد اقتصاد مقاومتی - سعید رافضی – پی دی اف- https://www.civilica.com))

• شرکتهای دانش بنیان در جنوب غرب کشورمان

خوشبختانه پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و بویژه پس از جنگ تحمیلی سیاست حمایت از شرکتهای دانش بنیان در کشورمان پیگیری شد اما موانع فراوانی پیش رو بود که به تدریج این موانع کاسته شد و هم اکنون هزاران شرکت دانش بنیان ، توسعه اقتصادی کشورمان را به دوش می کشند که اگر نبودند این شرکتها می بایست دست نیاز به سوی شرکتهای خارجی دراز می کردیم و این یعنی استمرار وابستگی اقتصادی .
در منطقه آزاد اروند آبادان و خرمشهر نیز شرکتهای دانش بنیان سهم عمده ای در تولید ملی و نیز در اشغال در منطقه دارند. به برخی از این شرکتها سر زدیم و از نزدیک کار و تلاش آنان را نظاره کردیم. یکی از این شرکتهای دانش بنیان شرکت تولید اسفنج هوشمند در شهرک صنعتی آبادان است .
شرکت تولید اسنفج هوشمند حاصل تلاش مشترک اساتید و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت آبادان است . اینان مصمم شدند کشورمان را از واردات محصول بسیار مهم ابر یا اسنفج هوشمند که تا پیش از این از خارج وارد می شد بی نیاز کنند.
روزبهانی رییس هیئت مدیره شرکت تولید ابر هوشمند یا "اسمارت فوم" گفت: این شرکت با ظرفیت 5 هزار تن در سال به تولید این محصول می پردازد و علاوه بر تامین همه نیاز استان خوزستان ، بخشی از آن را به کشورهای عراق و ترکیه صادر می کند.
تولید ابر هوشمند با گرید 17 میکروگرم بر متر مکعب تقریبا منحصر به فرد است.

این محصول رونق تولید تشکهای خواب طبی و نیز صنعت مبلمان کشورمان را به دنبال داشته است . محصولی که از صفر تا 100 آن بومی است و بر ای 50 نفر هم فرصت شغلی ایجاد کرده است.
البته مشکلاتی هم وجود دارد . برخی مواقع کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش برای این تولید کنندگان مشکل ساز می شود .
جبار سالم پور مدیر تسهیل در امور سرمایه گذاری منطقه آزاداروند در این زمینه گفت: ورود ماشین آلات و مواد اولیه تولید بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرگی در حال انجام است و همچنین معافیتهای مالیاتی در منطقه آزاد اروند برای حمایت از این شرکتهای دانش بنیان نیز اعمال می شود. همچنین با کمک دولت وام ها و تسهیلاتی نیز برای این تولید کنندگان در نظر گرفته شده است که خوشبختانه سال گذشته وامهای خوبی پرداخت شد و امسال هم انشالله وامهای خوبی به تولید کنندگان در منطقه پرداخت می شود.
مسئولان این کارخانه ایرانی همچنین در نظر دارند که در آینده خیلی زود کیفیت محصولات خود را افزایش دهند . همچنین بزودی فاز دوم کارخانه بهره برداری می شود که در این صورت هم تولید و هم اشتغالزایی در این کارخانه به دو برابر افزایش می یابد .

تولید نور از میان کوشش و همت علمی
دیگر شرکت دانش بنیان در منطقه ،شرکت تولید لامپ کم مصرف بود که ما را به سوی خود کشاند . فاطمی مدیر عامل کارخانه تولید لامپ کم مصرف آبادان می گوید: وقتی که از دانشگاه فارغ التحصیل شدم کارم را از صفر شروع کردم این شرکت طی سالهای گذشته با کمترین امکانات بازدهی بسیار خوبی داشته است .
وی افزود : سعی کردیم که جلوی واردات قطعات را بگیریم و در تولید قطعات به خودکفایی برسیم. ما محصول بسیار خوب و با کیفیتی را تولید می کنیم و از مسئولان کشور می خواهیم تا ما را حمایت کنند تا بتوانیم محصولات خود را در همه جای کشور عرضه کنیم.
یکی از کارشناسان این شرکت تولیدی گفت: شرکت ما سالانه بین 20 تا 23 میلیون لامپ کم مصرف با استاندارهای داخلی و بین المللی تولید می کند.
کار و تلاش در این شرکت بسیار جالب توجه بود خصوصا که محصول نهایی آن کالایی است که در همه خانه ها یافت می شود.در کنار یکی از خطوط تولید ایستادم و به کسانی که در حال فعالیت بودن با صدای بلند گفتم "خسته نباشید". اما هیچکس جوابم را نداد درحالی که سروصدای زیادی هم در کارخانه نبود, باز با صدای بلند تر گفتم عزیزان خسته نباشید و باز هم جوابی نیامد.
از تعجب سر جایم میخکوب شده بودم که کارشناسی که کنارم ایستادم بود با تبسم گفت : اینها همه ناشنوا هستند و صدای شما رانمی شنوند. بیشتر کارکنان شرکت ما را افراد نا شنوا یا کم شنوا تشکیل میدهند.
بسیار برایم جالب بود تعجبم تبدیل به لبخند رضایت شد, حس خوبی را تجربه کردم, چقدر جالب بود تولید کننده ای که هم در فکر خودکفایی کشور است و هم در فکر خودکفایی ناشنوایان عزیز.
بنا به گفته مدیر عامل این شرکت ، بزودی تولیدت را 30 درصد و نیرهایش را از 80 نفر به 120 نفر افزایش خواهد دهد.
چند روز پیش هم یک شرکت دانش بنیان تولید لامپهای کم مصرف دیگر نیز در خرمشهر راه اندازی شد .
معاون سرمایه‌گذاری و توسعه کسب و کار منطقه آزاد اروند در این زمینه گفت: ۱۳ میلیارد ریال برای راه‌اندازی این واحد تولید لامپ کم مصرف در شهرک صنعتی خرمشهر هزینه شد.
سیدعلی موسوی افزود: این واحد تولیدی به صورت مستقیم برای ۳۰ نفر و به طور غیرمستقیم برای ۱۲۰ نفر فرصت شغلی ایجاد کرده است. فاز دوم این واحد به زودی افتتاح می شود.

• دانشگاه علوم دریایی خرمشهر درصف تلاش علمی
  متخصصان دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر هم در تلاش علمی و ایجاد شرکتهای دانش بنیان فعالیتهای گسترده ای را از خود نشان داده اند.
  محمدحسين سليمي كارشناس مركز رشد دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر در این زمینه گفت: از ابتداي آغاز فعاليت مركز رشد طي هفت سال گذشته در دانشگاه علوم و فنون دريايي 125 طرح به اين مركز رسيد كه از اين تعداد 99 طرح مورد داوري قرار گرفته و تاكنون 10 شركت مركز رشد توانستند مجوز دانش بنيان اخذ كنند.
  وي گفت: در اين راستا شركت دانش بنيان پيام آبزيان اروند با مديريت خانم بيتا ارچنگي عضو هيات علمي دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر به عنوان فناور برتر معرفي شد.
  سليمي افزود: يكي ديگر از این شركتها، شركت تعاوني كاردان آزماست كه در شهرك صنعتي خرمشهر مستقر است و هم اينك بيش از 10 محصول توليد می کند و در حال حاضر بزرگترين آزمايشگاه كشت آزمايشگاهي در جنوب كشور را دارد و محصولات خود را به استان هاي اصفهان، فارس و لرستان ارسال مي كند.
• همچنین يكي دیگر از شركت های دانش بنیان، شرکت توليد كود گياهي كاملا بومي با استفاده از هسته خرماست این شرکت همچنین توانسته است چسب زخمی توليد كند که خونريزي و التهاب را سريعتر از چسب هاي معمولي ترميم مي كند.
  وی در ادامه گفت: همچنين شركت آرام تب اروند با توليد پد گرمايشي با استفاده از ضايعات خرما و ديگر غلات در شهرهاي آبادان و خرمشهر در مرحله اوليه توليد است و نياز به تجاري سازي دارد.

حال بنا به گفته سورنا ستاری رییس مرکز شرکت های دانش بنیان معانت علمی و فناوری ریاست جمهوری که چند ماه پیش از چندین شرکت دانش بنیان در خرمشهر بازدی کرده بود، تعداد شرکتهای دانش بنیان طی 6 سال از تعدادی بسیار اندک به پنج هزار شرکت رسید که تلاشی بسیار چشگیر و قابل توجه است.

دانشگاهیان ایران نشان داده اند که تشنه پیشرفت و موفقیت هستند و در این مسیر از هیچ تلاشی فرو گذاری نمی کنند, حال این انگیزه و همت با حمایت دولتمردان می تواند معجزه علمی کشورمان را که هم اکنون چشم جهانیان را کور کرده است دو چندان کند و یک بار برای همیشه قطع وابستگی علمی و صنعتی کشورمان را رقم زند.

شاپور زبردست