ایران بیش از هر کشوری به مقررات آژانس پایبند بوده است

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از تلویزیون بی بی سی عربی‏، بازرس ارشد سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ایران بیش از هر کشور دیگری به مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبند بوده است.

شبکه تلویزیونی بی بی سی عربی بخش نخست برنامه «العالم هذا المساء» خود را به تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران و پیامد‌های آن اختصاص داد.
گزارشگر شبکه تلویزیونی بی بی سی عربی گفت: با افزایش تنش در مورد برنامه هسته‌ای ایران، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب رساند و به طور رسمی از ایران خواست که به بازرسان آژانس اجازه بازرسی از دو مکان مشکوک را بدهد.
این قطعنامه را سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس پیشنهاد داده بودند. بیست و پنج کشور عضو شورای حکام به پیش نویس این قطعنامه رأی مثبت دادند و چین و روسیه به این قطعنامه رأی منفی دادند و هفت کشور نیز رأی ممتنع دادند.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران با نگارش پیامی توئیتری اعلام کرد که ایران چیزی برای مخفی کردن ندارد. وی از شورای حکام آژانس خواست که به دشمنان توافق هسته‌ای اجازه ندهد منافع ایران را در معرض خطر قرار دهند.
کاظم غریب آبادی، سفیر ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ایران این قطعنامه را مردود می‌داند و پاسخی مناسب به آن خواهد داد و پیامد‌های این مسأله با کسانی است که در پشت تصویب این قطعنامه قرار دارند.
وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در برلین گرد هم آمدند و اعلام کردند از تلاش‌های آمریکا برای اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران حمایت نمی‌کنند، چرا که نتایج منفی و وخیمی برای شورای امنیت در بر خواهد داشت.
گزارشگر بی بی سی عربی افزود: آژانس بین المللی انرژی اتمی به دو مکان مشکوک است و تصور می‌کند که در دهه نخست قرن بیست و یکم در این دو مکان ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای بوده است. اما هیچ چیزی وجود ندارد که نشان دهد فعالیت‌های آن زمان ایران، هم اکنون به عنوان تهدیدی مطرح باشد.
آژانس انرژی اتمی همچنین اعلام کرد ایران بر اساس برجام به این سازمان اجازه بازرسی از تأسیسات هسته‌ای خود را می‌دهد.
گزارشگر همچنین گفت: قطعنامه‌ای که آژانس بین المللی انرژی اتمی  صادر کرد دلالت‌های نمادین خود را دارد.‌ای بسا صدور این قطعنامه مقدمه‌ای باشد برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد. با این حال به نظر می‌رسد اروپایی‌ها بر عکس دولت آمریکا، ترجیح می‌دهند که به جای اعمال فشار و تحریم‌های شدید به مذاکرات دیپلماتیک با تهران ادامه دهند.

 

شبکه تلویزیونی بی بی سی عربی در ادامه این گزارش با محمد مرندی استاد روابط بین الملل و یسری ابوشادی بازرس ارشد سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی  گفتگو کرد.
یسری ابوشادی بازرس ارشد پیشین آژانس گفت: تغییر مدیر کل آژانس در تغییر رویکرد این سازمان تأثیر داشته است. یوکیو آمانو مدیر کل پیشین آژانس در گزارش‌هایی که درباره ایران می‌داد به این نکته اشاره می‌کرد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران مسالمت آمیز و بدون مشکل است، اما در دوره مدیر جدید آژانس، شورای حکام آژانس اقدام به صدور قطعنامه علیه ایران کرد.

وی افزود: در واقع صدور این قطعنامه اصلاً اقدام جالبی نبود، زیرا این قطعنامه بر مبنای واقعیت‌های روشن صادر نشده است. این قطعنامه تا حدی قطعنامه‌ای گستاخانه بود. باید این سوال را مطرح کرد که آژانس بر چه اساسی ایران را متهم کرده است؟ این اتهام‌ها بر اساس گزارش سازمان‌های اطلاعاتی و اطلاعات عمومی و منابع باز بوده است.
ابوشادی افزود: آژانس در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ از این دو مکان مشکوک بازدید کرده است و حتی از این دو مکان نمونه برداری کرده است و در سال ۲۰۱۹ نیز یک بار دیگر به تاسیسات تورقوز آباد رفتند و از آنجا بازدید کردند و نمونه برداری کردند. جالب آنکه آژانس از فعالیت‌های قدیمی در این امکان سخن می‌گوید و این امکان اساساً نابود شده اند.

 

در ادامه این گفتگو محمد مرندی استاد روابط بین الملل گفت: مکان‌هایی وجود دارند که ما بر سر بازرسی از آن‌ها با آژانس بین المللی انرژی اتمی اتفاق نظر نداریم. مواد برجام روشن است و چگونگی بازرسی‌ها را مشخص کرده است و آژانس حق ندارد فراتر از آن را از ایران بخواهد.

مرندی افزود: مسلماً آمریکا علاقه‌مند است که اطلاعاتی فراتر از پرونده هسته ای، از ایران جمع آوری کند و مسلم است که ایران اجازه نمی‌دهد که بازرسی‌هایی از ایران صورت بگیرد که ایران را در معرض خطرات امنیتی قرار دهد؛ بنابراین قضیه این بازرسی‌ها در وهله نخست به ترامپ مربوط می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: ترامپ می‌کوشد که در خصوص برنامه هسته‌ای ایران دستاورد‌هایی داشته باشد و از همین رو است که ما دیدیم پمپئو وزیر خارجه آمریکا چند هفته پیش گفت که می‌خواهد با تصویب قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریم‌های تسلیحاتی ایران را که بر اساس برجام در ماه اکتبر آتی منقضی می‌شود تمدید کند. این فشار‌ها به خاطر آن است که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا که قرار است در ماه نوامبر برگزار شود دستاوردی داشته باشد.
مرندی همچنین گفت: سه کشور اروپایی که پیش نویس این قطعنامه ضد ایرانی را ارائه کرده اند به خاطر کار‌های آمریکا و ترامپ مجبور شده اند چنین موضعی اتخاذ کنند. اروپایی‌ها نشان داده اند که در مقابله با آمریکا بسیار ضعیف هستند و از همین رو به این اقدام‌ها متوسل شده اند. این چیز‌ها برای ایران مهم نیست، زیرا اگر اروپایی‌ها در برجام تغییری ایجاد کنند این به منزله مرگ برجام خواهد بود و ایران این توافق را لغو کرده و به برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد.

یسری ابوشادی بازرس پیشین آژانس انرژی اتمی در ادامه گفت: ایران در میان کشور‌های عضو، بیشترین بازرسی عمومی را داشته است. بیشترین دسترسی و بازدید‌های تکمیلی مربوط به ایران بوده است و بازرسان حتی از اماکنی که تأسیسات هسته‌ای نبوده اند بلکه اماکنی بوده اند که مشکوک بوده اند بازدید کرده اند.

وی افزود: ایران در زمینه التزام به پروتوکل الحاقی کشور نخست بوده است. ایران ماهانه سه یا چهار بار اجازه بازدید از تاسیسات غیرهسته‌ای خود را به بازرسان آژانس می‌دهد و در یک سال گذشته هیچ مشکلی در این بازدید‌ها وجود نداشته است. آژانس [ماهانه]ده بازرسی سرزده از تاسیسات هسته‌ای ایران دارد. بیش از بیست بازرس به عنوان بازرس دائمی در ایران حضور دارند. یک بخش کامل آژانس با بیش از صد بازرس، صرفاً به ایران اختصاص داده شده است.

یسری ابوشادی افزود: بیشتر بودجه آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از ایران خرج می‌شود. حجم بازرسی‌ها و بازدید‌ها از ایران حجم بسیار زیادی است. حالا با وجود این همه بازرسی و همکاری، آژانس از مخالفت ایران با بازرسی از دو نقطه سخن می‌گوید. آن هم جا‌هایی که بر اساس منابع باز مورد توجه آژانس قرار گرفته است. منابع باز یعنی کسی مثل نتانیاهو آمده و اتهام‌هایی به ایران وارد کرده است و حالا آژانس دنبال بازدید از این اماکن است.
محمد مرندی کارشناس ایرانی در ادامه تاکید کرد: ایرانی‌ها مدت‌ها است که از خودت شکیبایی زیادی نشان داده اند. حقیقت این است آمریکایی‌ها چه در دوران اوباما و چه در دوران ترامپ به برجام عمل نکردند و این توافق را نقض کردند. آن‌ها حتی یک روز نیز به طور کامل به برجام پایبند نبودند در حالی که ایران به برجام به طور کامل عمل کرد.

مرندی افزود: وقتی ترامپ از برجام خارج شد و دست به اعمال فشار حداکثری علیه ایران زد، کشور‌های اروپایی نیز با صدور قطعنامه به نوبه خود برجام را نقض کردند. ایران یک سال و نیم منتظر ماند تا شاید اروپایی‌ها به تعهدات برجامی خود عمل کنند، اما با وجود آنکه ایران به طور کامل به تعهدات خود پایبند بود، اما اروپایی‌ها به تعهدات شان عمل نکردند؛ بنابراین ایران به صورت تدریجی از تعهدات خود کاست، اما به بازرسان اجازه بازرسی از اماکن مورد نظرشان را می‌داد، اما با این وضعیت ممکن است ایران از دسترسی بازرسان آژانس به اماکن هسته‌ای بکاهد.

وی همچنین خاطر نشان کرد: هم اکنون ایران نمی‌خواهد به چنین اقدامی دست بزند، آنچه هم اکنون برای ایران مهم است این است که رصد کند که آیا این قطعنامه به شورای امنیت ارجاع داده می‌شود یا نه. اگر پرنده ایران به شورای امنیت برود در آن صورت می‌توان برجام را مرده تلقی کرد. ما هم اکنون استفاده‌ای از برجام نمی‌کنیم و ما را مورد تحریم قرار داده اند از این رو تفاوت چندانی میان پایبندی و عدم پایبندی ما به این توافق نیست.

مرندی گفت: شاید مجبور شویم که جلوی دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات خود را بگیریم و این مسأله به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای آسیب می‌زند. این مساله به اروپایی‌ها هم ضربه می‌زند، اروپایی‌ها نمی‌خواستند چنین کاری بکنند، اما ترامپ آن‌ها را وادار به این کار کرد.

 

محمد مرندی همچنین خاطر نشان کرد: این خیلی حرف سخیفی است که گفته شود اروپایی‌ها مجبور نیستند به مفاد برجام پایبند باشند، اما ایرانی‌ها باید پایبند باشند. ایران که کمک‌های خیریه از هیچ کسی نخواسته است، چرا که ایران کشوری قوی است و مثل عربستان، ترکیه و پاکستان نیست. ایران کشوری کاملاً مستقل و قوی است و برای دفاع از حاکمیت خود با تمام توان آمادگی دارد.

وی با بیان این که اروپایی‌ها تعهداتی دارند که انجام نداده اند در حالی که ایران تعهدات خود را انجام داده است تاکید کرد: ایرانی‌ها به اروپایی‌ها اجازه نمی‌دهند که از زیر بار تعهدات شان شانه خالی کنند. از اروپایی‌ها انتظار می‌رود که به تعهدات شان عمل کنند. ما دیگر در دوره استعمار نیستیم این دوره تمام شده است و برگشتی ندارد بنابراین اروپایی‌ها یا باید به برجام احترام بگذارند یا اینکه ایرانی‌ها از این توافق خارج می‌شوند.