دلالان، قوی‌تر از کووید ۱۹، تیشه به ریشۀ کشاورزی می‌زنند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان، اینجا تا چشم کار می کند، زمین‌های کشاورزی، به بار نشسته و به نظر می رسد وقت، وقت به ثمر نشستن انتظار است. اتتظار کشاورزانی که یک فصل کاشت چشم به رحمت الهی دوختند وآستین همت بالا زدند تا مثل چنین روزی، ثمرۀ زحمت خود را ببینند. اما گویا این بارقرار نیست مزد رنج، گنج باشد. افزایش هزینه‌های کشاورزی، نبود بازار و از همه مهمتر دست سیاه و بیرحم دلالان، حالا چندین تن گوجه فرنگی را به ورطۀ نابودی کشانده. هرچند که این اولین باری نیست که کشاورزان گتوندی از به ثمر نشستن تلاش شبانه روزی خود ناامید می شوند. سالیان سال است که عوامل مختلفی دست به دست هم داده تا بخش اعظمی از دسترنج کشاورزان گتوندی با بهایی ناچیز روانۀ کارخانۀ تولید رب گوجه فرنگی شود. اما امسال کووید ۱۹ هم مزید بر علت شده و دست در دست دلالان، بر گلوی آرامش کشاورزان پای می فشارد.

شخم زدن محصول روی زمین، به صرفه‌تر از برداشت است.
هر چند بسته بودن مرز‌ها، به دلیل شیوع کرونا یکی از اصلی‌ترین دلایل ضرر و زیان کشاورزان گوجه کار گتوند است، اما مافیای دلالی مزید بر هر علتی دست کشاورزان را بسته و عرصه را بر آن‌ها تنگ کرده.

حمید مختاری، حرفۀ کشاورزی را از نیاکان خود به ارث برده و سالهاست که از همین راه امرار معاش میکند. او که حالا از فرط خشم و ناراحتی زمین و زمان را مقصر میداند، حتی من را، با فریاد میگوید: مگر یک کشاورز چقدر توان دارد که باید از هزار جهت متحمل ضرر و زیان شود؟ از نگاه مختاری، افزایش سرسام آور قیمت سم، بذر، هزینه‌های جانبی نظیر تهیۀ پلاستیک برای محافظت از محصول وکرایه‌های حمل و نقل، هریک به تنهایی میتواند یک کشاورز را از پای در بیاورد، چه رسد به اینکه حالا کرونا و دلالان بی رحم هم سایۀ شومشان را بر روی محصولات کشاورزی ما گسترده اند.

توی مسیر تا چشم کار میکند زمین کشاورزی ست و محصولات آمادۀ برداشتی که حالا بسیاری از کشاورزان ترجیح میدهند بجای پرداخت هزینه‌های سرسام آور برداشت، محصول را روی زمین شخم بزنند. اینجا هوا بسیار گرم است و حتی اگر کشاورزان به دلیل عدم توانایی در پرداخت هزینه‌های برداشت محصول را روی زمین شخم نزنند، گرمای طاقت فرسا برکت خدا را پیش از برداشت از بین میبرد. حمید و دیگر هم صنفانش حالا دیگر نا امید شده اند چرا که قیمت نامناسب گوجه فرنگی حتی کفاف پرداخت هزینه‌های برداشت را هم نمیدهد. دلالان هر کیلوگوجه فرنگی را کیلویی فقط ۳۰۰ تومان قیمت زده اند و بگفتۀ کشاورزان این مبلغ حتی برای دستمزد کارگر را هم افاقه نمیکند.

فقط ده درصد کشاورزان داده‌های کشاورزی را با نرخ دولتی دریافت می کنند.
در گتوند قریب به اتفاق کشاورزان از عدم حمایت سازمان جهاد کشاورزی گلایه‌مند هستند و میگویند: ما ناچاریم تمام اقلام ضروری کشاورزی را از بازار آزاد و با قیمت‌های سرسام آور تهیه کنیم و تنها ده درصد همکاران ما موفق میشوند پس از گذر از هفت خان رستم، از تسهیلات این سازمان استفاده کنند. این کشاورزان که به گفتۀ خود بار‌ها و بار‌ها مشکلاتشان را با سازمان جهاد کشاورزی مطرح کرده اند، از عدم پیگیری مسئولان و محقق نشدن وعده‌های آن‌ها گلایه دارند. آن‌ها معتقدند اگر دولت قصد و اراده‌ای برای حل دائمی و پایدار کشاورزان گوجه کار گتوند دارد باید در ابتدا بدون در نظر گرفتن هیچ بند و تبصره‌ای دست دلالان را از سر محصولات و دسترنج ما کوتاه کند. دلالانی که گوجه فرنگی را از ما به بهای ناچیز ۳۰۰ تومان میخرند و به ۳۰۰۰ تومان به فروش میرسانند، بدون اینکه برای کسب این سود کلان تلاشی کرده باشند. دست دلالان که از محصولات ما کوتاه شد، شاید بتوان در مراحل بعدی با جهاد کشاورزی وارد مذاکره شد و از مشکلات بعدی حرفی به میان آورد.

کوئید ۱۹، مزید بر تمامی علتها.
این روز‌ها فعالیت اغلب رستوران‌ها، اغذیه فروشی‌ها و خصوصا مراکز تهیه و توزیع غذا‌های خانگی، زیر سایۀ منحوس کرونا، از رونق افتاده و کساد است و این خود یکی از عوامل تازۀ رکود کشاورزیست. ضمن اینکه بسته بودن مرز چزابه مزید بر علت‌های یاد شده مشکل آفرینی میکند. حالا حاشیۀ جاده مسیر شوشتر، مملو از ماشین‌هایی است که برای پیشگیری از آسیب بیشتر به گوجه فرنگی‌های برداشت شده، با قیمت ناچیزی به تمام دسترنج خود چوب حراج زده اند. رئیس میوه و تره بار دزفول هم در این زمینه گفته: امسال بازار تره بار هیچ محصول مرغوبی ندارد.
هرچند سازمان جهاد کشاورزی و تعاون روستایی اقدامات همزمانی برای حل مشکل صیفی کاران خوزستانی انجام داده اند، اما هنوز جای کار زیادی وجود دارد.
مدیر جهاد کشاورزی شوش، نبود الگوی کشت مناسب درسطح کشور و همزمانی برداشت محصول برخی استان‌ها نظیر کرمان، فارس و خوزستان را از عوامل اصلی افت شدید قیمت محصولات کشاورزی در سال زراعی جاری دانسته و گفته سازمان به کشاورزان الگوی کشت داده، اما طبق منحنی تار عنکبوتی در علم اقتصاد، کشاورزان به دنبال کشت‌های پرسود هستند و به میزان هکتار زمینی که برای کشت به آن‌ها اختصاص داده شده بسنده نمیکنند.

خرید تضمینی گوجه فرنگی؛ گامی موثر در کاهش ضرر و زیان کشاورزان.
کشاورزان گوجه کار شهرستان گتوند معتقدند هر چند وجود دلالان عامل اصلی آشفتگی بازار است، اما قیمت ناچیزی که از سوی کارخانه‌های تهیه و تولید رب گوجه فرنگی به گوجه کاران پیشنهاد میشود نیز یکی از دلایل ضررو زیان کشاورزان است. آقای مرتضوی یکی از کشاورزانی ست که مالک زمین است و اجاره بهایی پرداخت نمیکند، اما با این وجود برداشت گوجه فرنگی را به صرفه ندانسته و میگوید: هزینه‌های کاشت و داشت بسیار بالاتر از قیمت نهایی و تمام شده ایست که دلالان پیشنهاد میدهند. این کشاورز با سابقۀ گتوندی خرید تضمینی گوجه فرنگی از سوی مسئولان مربوطه را تنها راه پیشگیری از خسارت کشاورزان میداند.
حالا مسئول پیگیری‌های امور جهاد کشاورزی گتوند از نشستی میگوید که مسئولان با کشاورزان داشته اند و در آن مشکلاتی را بررسی کرده اند که از سوی کشاورزان مطرح شده. مسائلی که فرماندار گتوند به صورت مکتوب به سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ارسال کرده. احمد نژاد از انتقال مشکلات به صورت مکتوب به وزارت کشاورزی گفته و این نوید را داده که در چند روز آینده اخبار امید بخشی برای خرید محصولات به گوش برسد. هر چند معلوم نیست محصول آسیب پذیر گوجه فرنگی در گرمای طاقت فرسای خوزستان تا طی شدن این چند روز دوام بیاورد.

حذف دلالان درگرو تحقق طرح‌های صنایع تبدیلی.
مسئول پیگیری‌های امور جهاد کشاورزی گتوند، حالا از اجرای طرح‌هایی میگوید که با تحقق آن‌ها دست دلالان از سر محصولات کشاورزی کوتاه میشود. صنایع تبدیلی و سردخانه که خصوصا این روز‌ها جای خالی آن‌ها به شدت احساس میشود. احمد نژاد دلیل اصلی جولان دلالان را نبود صنایع درگتوند میداند و این نوید را میدهد که در آینده، با تحقق این طرح‌ها، مافیای مخوف دلالی تا حدودی حذف شود. او بجز تلاش برای جذب سرمایه گذار جهت احداث سردخانه و صنایع تبدیلی در گتوند، از پیگیری‌هایی میگوید که برای اخذ مجوز جهت ایجاد مشاغل خانگی تولید رب گوجه فرنگی صورت گرفته. واحد‌های تولیدی کوچکی که راه اندازی شان، علاوه بر ایجاد اشتغال درمنطقه از تخریب و هدر رفت محصولات هم جلوگیری میکند.

این بار هم پای نیرو‌های جهادی در میان است.
با انعکاس خبر‌های مربوط به نبود بازار خرید و تحمیل هزینه‌های گزاف به کشاورزان و بر زمین ماندن چندین تن محصول گوجه فرنگی در فضای مجازی و نشریات و سایت‌ها، نیرو‌های جهادی، این بار هم مخلصانه پای کار آمدند و با برداشت چند تن گوجه فرنگی و رساندن این محصول به درب خانه‌های روستاییان، از هدر رفت بخشی از این محصول جلوگیری کردند.

اما با این حال هنوز ۴۵ هزار تن گوجه فرنگی در گتوند برزمین مانده. محصولی که حاصل کار و تلاش ده‌ها کشاورزبر روی هزار هکتار از اراضی کشاورزی گتوند است و اگر به موقع برداشت نشود و به فروش نرسد، قطعا کشاورزان را به لحاظ اقتصادی به زمین خواهد زد.
هر چند رئیس شورای کشاورزی شهرستان گتوند گفته از روز‌های ابتدایی بروز مشکل، پیگیری‌های لازم برای رفع آن صورت گرفته، اما به نظرمی رسد آقای احسانی نیا کمی دیر برای علاج واقعه اقدام کرده. واقعه‌ای که نتیجۀ وقوع آن هدر رفت دسترنج یک فصل کشاورزانی ست که نه پیشه‌ای جز این دارند و نه در آمدی.