راه آهن چابهار - زاهدان ؛ طرحی بی سابقه در توسعه ریلی کشور

ریل گذاری ۶۲۸ کیلومتر در مسیر راه آهن زاهدان – چابهار به عنوان طولانی‌ترین مسیر ریلی کشور با حضور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) به عنوان مجری طرح در 17 تیر 99 آغاز شد.

هدف از اجرای این مسیر ریلی اتصال چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی است که در نتیجه آن کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی متصل خواهند شد.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز سیستان و بلوچستان، روحانی رئیس جمهور در جلسه  هیت دولت در ارتباط با این طرح ملی گفت : یکی از اقدامات مهم  احداث راه آهن چابهار و ایجاد خط راه آهن ۷۳۰ کیلومتری از چابهار تا زاهدان بود که ریل گذاری برای این خط از زاهدان شروع شده و از سمت چابهاربه زاهدان  هم شروع خواهد شد .

توسعه زیرساختی ، نوید دهنده توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان

وزیر راه و شهرسازی در اغازریل گذاری خط اهن زاهدان چابهار گفت: دولت یازدهم با اجرای ۲ برنامه مهم و کلیدی «توسعه محور شرق و سواحل مکران» سرمایه گذاری قابل توجه ای در سیستان و بلوچستان را در دستور کار خود قرار داده است.

محمد اسلامی همچنین  در مراسم آغاز عملیات ریل گذاری قطار زاهدان-چابهار اظهارداشت: دولت هم در حوزه زیرساختی و هم روبنایی در سیستان و بلوچستان طرح های مهمی نظیر راه آهن چابهار- زاهدان و توسعه بندر شهید بهشتی را در دست اجرا دارد که بزودی اثرات اقتصادی و توسعه ای آنها در این استان قابل لمس خواهد بود.

وی ادامه داد: توسعه زیرساختی هم در بخش بندر، ریل، حمل و نقل و فرودگاه نوید دهنده توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان است.

اسلامی افزود : این پروژه معاهدات منطقه‌ای ما را به ویژه  معاهدات سه جانبه ای ایران، افغانستان و هندوستان را تقویت می کند و در نهایت بهره برداری از بندر شهید بهشتی چابهار را  به دنبال دارد.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با  این شبکه ریلی اتصال به منطقه سیستان، زابل و مرز میلک را در برنامه داریم  اضافه کرد: یک قطعه از این مسیر به سمت  زابل را شروع کرده و امیدواریم با اجرای این پروژه‏ های کلیدی در محور شرق،  شکوفایی اقتصادی همراه با توسعه زیربناهای حمل و نقل هر چه سریع‌تر انجام شود تا مردم ما بتوانند از ثروت های خدادادی نهفته در این سرزمین پهناور و استعدادهای فراوان آن بهره برداری حداکثری داشته باشند.

وی با اشاره به روند توسعه بهره برداری از بندر شهید بهشتی  گفت: از  سال ۹۶ تاکنون روند توسعه و بهره برداری از بندر شهید بهشتی چهار برابر افزایش پیدا کرده که این یک رکورد است

اسلامی با بیان اینکه توسعه سرانه راهها با توجه به ظرفیت آنها افزایش می یابد، اظهار داشت: با توجه به افزایش حجم بالای تردد جاده ای در مسیر چابهار در آینده نزدیک توسعه مسیرهای سیستان و بلوچستان نیز در اولویت دولت قرار دارد.

وی تصریح کرد: امیدواریم همچون برخی پروژه‌ها که در تکمیل آنها یک رکورد جدید ثبت شد، شاهد ثبت یک رکورد جدید در بهره‌ برداری از راه‌آهن چابهار–زاهدان در کشورباشیم.

ظرفیت‌های سرشار در سیستان و بلوچستان

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) بعنوان پیمانکار طرح گفت: ظرفیت‌های سرشار و بسیار زیاد سیستان و بلوچستان بر کسی پوشیده نیست .

سردار سعید محمد می گوید: همواره یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری استان سیستان و بلوچستان بوده و همیشه در بیانات و پیگیری‌های ایشان شاهد این بودیم که به صورت جز وارد موضوعات استان می‌شوند و مسائل استان را از نزدیک  پیگیری می‌کنند.

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا تاکید کرد: همجواری با  کشور پاکستان و افغانستان به تنهایی می تواند منشا تجارت وسیع و درآمدزایی خوبی برای این استان باشد علاوه بر این، ظرفیت‌های داخلی از جمله معادن سرشار و صنایعی که می‌تواند راه‌اندازی شود، ظرفیت های بزرگ کشاورزی در مناطقی که مشکلات آب ندارند و ظرفیت های بندری، اقیانوسی و ترانزیت هر یک به تنهایی می‌تواند برای استان رونق ایجاد کند

وی ادامه داد: در پروژه  راه آهن چابهار- زاهدان  توفیق داشتیم که در کنار وزارت راه و شهرسازی بیش از چهار هزار کیلومتر را درکشور احداث کنیم یا در دست احداث داریم  که ۷۳۰ کیلومتر از این مسیر را راه آهن چابهار- زاهدان تشکیل می دهد.

وی بیان کرد: اتصال به آسیای میانه و  قفقاز یکی از  ظرفیت‌های اصلی این خط ریلی است.

معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در سفر خرداد 99 به سیستان و بلوچستان گفته بود : ۲ قطعه از سه قطعه راه آهن چابهار - زاهدان تا پایان سالجاری افتتاح خواهد شد.

محمدباقر نوبخت اظهارداشته است : طرح ریلی چابهار - زاهدان یکی از طرح‌های مهم دولت است که می‌تواند بندر اقیانوسی غیر تحریمی چابهار را به شبکه سراسری کشور متصل کند.

وی ادامه داد: این طرح در سه قطعه چابهار- ایرانشهر، ایرانشهر - خاش و خاش - زاهدان در حال انجام است.

معاون رییس جمهوری بیان کرد: در دهه فجرسال 99 قطعه زاهدان - خاش متصل و تا اسفند قطعه چابهار - ایرانشهر نیز تکمیل خواهد شد.

وی تصریح کرد: قطعه باقی‌مانده این طرح نیز خرداد سال 1400 نهایی و تکمیل می شود و به امید خدا تا سال آینده تمام ۷۳۰ کیلومتر این مسیر به اتمام خواهد رسید.

نوبخت خاطر نشان کرد: بیش‌از چهار هزار میلیارد تومان اعتبار معادل ۳۰۰ میلیون یورو به این طرح تخصیص یافته که به صورت نقد در دسترس است.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با اشاره به اهمیت خط ریلی چابهار - زاهدان اظهارداشته است : اهمیت راهبردی و استراتژیک سواحل مکران و بندر چابهار به لحاظ اقتصادی، نظامی و فرهنگی، استفاده از سواحل امن دریای عمان و بندر چابهار برای امور بازرگانی و تجاری و تبادل کالا و بهره‌برداری حداکثری از سواحل مکران با تامین زیر ساخت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی برای ایجاد اشتغال و رفع فقر از منطقه، اهمیت این کلان پروژه را دو چندان کرده است.

به گفته خیرالله خادمی : جابجایی ۹۲۷ هزار مسافر و دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن بار برای سال ۱۴۰۱ از اهداف اقتصادی کوتاه‌مدت این طرح عنوان شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی  می گوید : با اتصال این مسیر ریلی به چابهار یک تحول در شبکه ریلی داخل کشور ایجاد خواهد شد و تحولات بزرگی در مبادلات کالا به جز افغانستان به کشورهای آسیای میانه به وجود می آورد.

ترانزیتی شدن مرکز آسیا با تکمیل پروژه تا سرخس

اگرچه اتصال بندر استراتژیک چابهار با خط آهن به شبکه ریلی در زاهدان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما کارشناسان معتقدند امتداد آن از زاهدان به زابل، بیرجند، تربت حیدریه و نهایتاً از طریق مشهد، به خط آهن سرخس-سرخس در شمال شرق کشور برای توسعه ترانزیت کالا از کشورهای آسیای میانه، روسیه، حاشیه دریای خزر و قفقاز و همچنین اتصال آن به افغانستان از طریق راه آهن خواف-هرات از اهمیت بالاتری برخوردار است.

  راه آهن چابهار-زاهدان به این شرح است:

۱- ایجاد کریدور تمام ریلی در شرق کشور از جنوب تا شمال

۲- اتصال چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی

۳- کمک به توسعه سواحل مکران از طریق ایجاد حمل و نقل ریل

۴- اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی

۵- ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی شهرهای محور ریلی شرق کشور

۶- صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش تصادفات جاده‌ای

۷ - ایجاد توسعه و امنیت پایدار در منطقه

۸- ایجاد همکاری‌های دائمی با کشورهای منطقه و سایر کشورها با ایجاد تبادلات تجاری و ترانزیتی

۹- امکان انتقال کالاهای کشورهای همسایه از جمله افغانستان از طریق ریل

ویژگی‌های فنی و اجتماعی خط آهن چابهار-زاهدان

 اولین پروژه عمرانی با ریل ۱۰۰ درصد داخلی

گام اول ۱۰۰۰ تن ریل از ذوب‌آهن دریافت کرده‌ایم

 قرار است ریل مورد نیاز این پروژه از جنس UC60 که برای نخستین بار توسط شرکت ذوب آهن اصفهان تولید و عرضه شده و پس از تکمیل ریل گذاری و آغاز بهره برداری از آن، شهرهای چابهار، نیکشهر، ایرانشهر و خاش را به زاهدان متصل می‌کند.

قرارداد اولیه با  در گام اول تولید ۵ هزار تن ریل است که از این ۵ هزار تن، یک‌هزار تن وارد کارگاه شده است که از این یک‌هزار تن، در ۴ کیلومتر مسیر کوبلاژبندی کرده‌ایم و ریل‌گذاری آغاز می‌شود و ادامه می‌یابد.

پیش‌بینی می‌کنیم در ابتدای کار، ‌روزانه یک کیلومتر ریل‌گذاری انجام شود.

برای کل خط آهن چابهار – زاهدان با احتساب خطوط ایستگاهی که ۷۰۰ کیلومتر است، حدود ۹۲ هزار تن ریل نیاز داریم.

 نویسنده : نصرالله نارویی