کُمکی به «جهش تولید» با کَمَکی صرفه جویی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛ در این روز‌های گرمِ تابستان که تنور مصرف انرژی نیز داغ‌تر شده، ساعت ۱۳، برای کارخانه تولید لوله و پروفیل سپاهان اصفهان یعنی هشدار مدیریت مصرف برق.
مدیران فنی این کارخانه مانند کوروش دَموری در زمان اوج بار مصرف، گوش به زنگ هستند تا با اندیشیدن تمهیداتی، هم نگذارند صدای تولید در کارخانه خاموش شود و هم از طرف دیگر، مصرف انرژی برایشان به صرفه باشد.
ساعت ۱۲ هم برای سعید بیدارم، کشاورز نمونه اصفهانی هشداری برای مدیریت مصرف برق است، او تا ساعت ۱۶، برق چاه‌های کشاورزی خود را قطع می‌کند تا در بقیه ساعات شبانه روز، برق رایگان جایزه بگیرد.
روایت درست مصرف انرژی و همکاری با شرکت توانیر برای جلوگیری از خاموشی‌های اضطراری فقط به این دو مشترک صنعتی و کشاورزی خلاصه نمی‌شود و امسال، ۱۷ هزار مشترک صنعتی، کشاورزی و اداری آستین همت بالا زده اند تا با مدیریت مصرف برق در ساعات پیک بار، این انرژی ارزشمند برایشان گران تمام نشود و همگان هم تابستانی بدون خاموشی داشته باشند.

وقتی مصرف برق مثل دمای تابستان بالا می‌رود
با آغاز فصلِ گرما و به دنبال آن افزایش استفاده از وسایل سرمایشی، مصرف انرژی نیز در کشور چند برابر شده و به گفته مدیرکل نظارت بر توزیع توانیر، این روز‌ها با توجه به استقرار جبهه هوای گرم، ساعت‌های پرفشاری در مدیریت پیک برق را پشت سر می‌گذرانیم؛ به طوری که در حال حاضر، ۱۱ استان در منطقه قرمز قرار دارند.

اما افزایش مصرف برق در روز‌های تابستان در اصفهان در مقایسه با سایر استان‌ها نمود بیشتری دارد؛ چراکه این استان از یک طرف صنعتی است و از سوی دیگر در منطقه‌ای کویری و گرم و خشک قرار دارد.
منصور شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در خصوص افزایش دمای هوا در روز‌های پیش رو هشدار می‌دهد و با اعلام بسته مصرف بهینه برق از ۲۷ تیر تا پایان شهریور می‌گوید: مرداد ماه، با افزایش ۲ تا ۳ درجه‌ای دما، با گرمای فراتر از حد عادی در بیشتر مناطق استان اصفهان روبه رو خواهیم بود.

پیک مصرف برق در تیر امسال، به بیش از ۲۳۰۰ مگاوات رسید، اما پیک مصرفِ پارسال در این ماه ۱۸۷۱ مگاوات بود

از طرفی اگر نیم نگاهی به آمار مصرف برق در اصفهان بیندازیم متوجه افزایش قابل توجه مصرف این انرژی در تابستانِ امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال و همچنین با سایر فصول می‌شویم؛ برای نمونه، پیک مصرف برق در تیر امسال، به بیش از ۲۳۰۰ مگاوات رسید، اما پیک مصرفِ پارسال در این ماه ۱۸۷۱ مگاوات بود، درحالیکه بیشترین مصرف انرژی برق در زمستان پارسال ۱۵۱۳ و پاییز ۱۶۸۰ مگاوات گزارش شده است.

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان اصفهان در تشریح این آمار‌ها می‌گوید: با وجودی که این شرکت رشد سه درصدی بار را در فصل گرمای امسال پیش بینی کرده بود، اما تاکنون مصرف برق بیش از ۱۵ درصد افزایش داشته است.

به گفته حمید علاقمندان، وزارت نیرو با توجه به فصل گرما، مدیریت مصرف برق را مطابق میزان سهم هر استان تعیین کرده که امسال، سهم استان اصفهان ۱۸۶۵ مگاوات است، اما متاسفانه مصرف برق تاکنون بیشتر از میزان تعیین شده است.
بنابراین، با تداوم افزایش مصرف برق در این روز‌ها برای جلوگیری از خاموشی‌های اضطراری، صرفه جویی بهینه این انرژی ارزشمند ضروری است.

طرح‌هایی برای تشویق صنایع استان
هر سال شرکت برق، سناریو‌های مختلفی برای کاهش مصرف برق در دستور کار قرار می‌دهد که انعقاد تفاهم نامه‌های مختلف با صنایع از جمله این طرح هاست.
از آنجایی که استان اصفهان از یک طرف با بیش از ۹ هزار و ۸۰۰ واحد تولیدی و صنعتی، صنعتی‌ترین استان کشور است و ۱۰ هزار مشترک صنعتی برق دارد و از طرف دیگر، ۴۱ درصد انرژی برق در بخش صنعتی مصرف می‌شود، اجرای طرح‌های تشویقی مدیریت مصرف انرژی راهکاری ضروری و اثرگذار در کاهش مصرف برق و مقابله با خاموشی‌ها در فصل گرماست.

طرح‌های تشویقی ویژه صنایع را کارشناس دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توزیع برق استان اصفهان برای ما توضیح می‌دهد؛ طرح اوج بار یکی از این طرح هاست که اگر مشترک واحد صنعتی از ساعت ۱۲ تا ۱۶ مصرف برق کمتری داشته باشد، در مقایسه با مصرف این ساعت در ماه گذشته پاداش می‌گیرد.

محمداسماعیل صیادزاده، تغییر ساعت فعالیت واحد صنعتی و تعطیلی در ساعت ۱۳ تا ۱۷ را یکی دیگر از این طرح‌ها معرفی و اضافه می‌کند: در طرح جمعه هم اگر مشترک واحد صنعتی، تعطیلی خود را به جای جمعه، یک روز دیگر از هفته قرار دهد پاداش می‌گیرد.

او طرح ۲۴ ساعته برای تعمیرات و تعطیلات ماهانه و سالانه واحد‌های صنعتی در بازه زمانی تابستان و ذخیره عملیاتی (ساعت فعالیت به پیشنهاد شرکت توزیع برق) را از دیگر طرح‌های تشویقی صنایع استان اصفهان برای مدیریت مصرف برق بیان می‌کند.

واحد‌های صنعتی که جایزه گرفته اند
استقبال صنعتگران از طرح‌های تشویقی ویژه صنایع کم نبوده است، به گفته مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان، پارسال، این شرکت با هزار و ۵۰۰ مشترک صنعتی تفاهم نامه منعقد کرد که از قِبَل آن، ۶ و نیم میلیارد تومان پاداش به آن‌ها تعلق گرفت و با صرفه جویی‌ها هم، بیشترین کاهش پیک (بار مصرف) ۱۱۸ مگاوات بود.

مهدی ثقفی با اشاره به اینکه امسال از طرح‌های تشویقی استقبال خوبی شده می‌افزاید: سه هزار و ۶۰۰ مشترک صنعتی در این طرح‌های تشویقی شرکت کرده اند که پیش بینی می‌شود تابستان در ساعات اوج مصرف تا حدود ۲۰۰ مگاوات صرفه جویی شود و پاداشی که به مشترکان تعلق خواهد گرفت، حدود ۱۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

به شهرک صنعتی مورچه خورت اصفهان می‌رویم و سراغ واحد صنعتی را می‌گیریم که شرکت توزیع برق استان آن رابه عنوان یکی از شرکت‌های فعال و همکار در طرح‌های تشویقی اش معرفی کرده است: گروه شیشه ایمنی امید.
این شرکت در خیابان بوعلی سینای شهرک از تولیدکنندگان برتر کشور در زمینه تولید شیشه اتومبیل و ساختمان با ۵۰۰ نیروی کار است. محمد باقر غفوری، سرپرست فنی این واحد صنعتی می‌گوید: "در زمان پیک بار یا هنگامی که نیروگاه برق دچار مشکل باشد، مصرف برق شرکت را کاهش می‌دهیم و در فصل گرما برای مدیریت مصرف برق، نیرو‌های نوبت بعداز ظهر را کاهش داده و به شیفت شب منتقل کرده ایم. "

این صنعتگر اصفهانی، حذف جریمه پیکی بار، پرداخت قبض کمتر و پرداخت پاداش را از مزایای همکاری با شرکت برق می‌داند و می‌افزاید:" عمده مصرف ما کوره‌های شیشه است که تا ۸۰۰ مگاوات انرژی مصرف می‌کنند که در ساعات اوج مصرف (۱۲-۱۶) کوره‌ها را خاموش می‌کنیم. "
او همکاری با شرکت برق و مدیریت مصرف انرژی را برای این واحد صنعتی ضروری می‌داند؛ چون اگر قطعی ناخواسته برق اتفاق بیفتد، در هر بار قطعی، به این شرکت دست کم ۱۰ میلیون تومان ضرر وارد می‌شود.

در ادامه، به کارخانه تولید لوله و پروفیل سپاهان در شرق شهر اصفهان هم می‌رویم، در این واحد صنعتی، ساعاتی که مصرف برق زیاد است، با رعایت دستور العمل هایی، مصرف انرژی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.
به گفته رییس فنی شرکت، انتقال برنامه تعمیرات و نگهداری دستگاه‌ها و تعویض قالب‌ها به ساعات پیک بار، مدیریت زمان و جایگزینی نوبت شب به جای عصر، از جمله همکاری‌های این واحد صنعتی با شرکت توانیر بوده است.
کوروش دموری اضافه می‌کند: این تغییرات نه تنها خسارتی به مجموعه وارد نکرده، بلکه امتیازاتی هم داشته؛ برای نمونه، هر سال، مبلغ قابل ملاحظه‌ای تخفیف روی قبض برق می‌آید و همچنین، قطعی اضطراری برق شامل حال این کارخانه نمی‌شود و پارسال، اصلا قطعی نداشتیم؛ چرا که قطع برق پیش بینی نشده باعث می‌شود خط تولید متوقف شود.

مقصد بعدی ما شرکت سیمان مداین در شهرک صنعتی سجزی ۵۰ کیلومتری اصفهان است. محمد حقیقی، از مدیران فنی این کارخانه ما را همراهی می‌کند. او می‌گوید: جابه جایی یک روز کاری در هفته با جمعه، کاهش صد در صدی مصرف برق در ساعات اوج مصرف با تامین انرژی از ژنراتور‌ها و مولد‌های کارخانه و انجام تعمیرات روزانه بین ساعات ۱۲ تا ۱۶ از جمله برنامه‌های ما برای مدیریت مصرف انرژی است.

نکته جالب در کارخانه تولید سیمان این است که با توجه به همکاری کارکنان در اجرای این طرح ها، پاداش‌هایی که شرکت توزیع برق پرداخت می‌کند، بین همه تقسیم می‌شود.
یکی از فعال‌ترین واحد‌های صنعتی در زمینه مدیریت مصرف انرژی و همکاری قابل توجه با توانیر شرکت مواد معدنی ایران (پتاس) در خور و بیابانک است. این واحد صنعتی با ۴۰۰ نیرو، نخستین تولیدکننده پتاس در ایران است که در کنار تولید سالانه پنجاه هزار تن کلرید پتاسیم و ۳۰۰ هزار تن کلرید سدیم، براساس مسوولیت اجتماعی خود با شرکت توزیع برق همکاری می‌کند.

آقای رفیع، مسوول برق و دیزل‌های برق این واحد صنعتی می‌گوید: این کارخانه در زمان اوج مصرف برق، علاوه بر کاهش صد در صدی مصرف، برق خود تامینی خود را در اختیار شبکه برق شهرستان خور و بیابانک قرار می‌دهد.
به گفته اسماعیل محمدی نصیری، رییس شرکت توزیع برق این شهرستان، کارخانه پتاس با همکاری به دو صورت خرید برق خود تامینی از دیزل ژنراتور‌های اضطراری و ذخیره عملیاتی صنایع، پارسال ۸۹ میلیون تومان پاداش دریافت کرده و از طرفی، با همکاری مشترکان شهرستان به ویژه پتاس پارسال خاموشی اضطراری در این منطقه اعمال نشد.

طرح‌هایی برای تشویق کشاورزی استان
زمین‌های کشاورزی اصفهان حدود ۵۵۰ هزار هکتار است که با توجه به محدودیت منابع آب در سال‌های اخیر، ۳۰۰ هزار هکتار آن زیر کشت زراعی و باغی قرار گرفته و از طرفی، تعداد چاه‌های مجاز کشاورزی در این استان هم بالغ بر ۴۰ هزار حلقه است.
به گفته رمضانی، سخنگوی شرکت توزیع برق استان اصفهان، حدود ۲۳ درصد برق استان در همین بخش کشاورزی استفاده می‌شود؛ بنابراین، کشاورزان اصفهانی هم با هدف مدیریت مصرف انرژی در ساعات اوج مصرف پا پیش گذاشته اند و البته این همکاری نیز برایشان بدون پاداش و مزایا نبوده است.

مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان می‌گوید: کشاورزان اگر تابستان، برقِ چاه‌های کشاورزی را هر روز از ساعت ۱۲ تا ۱۶ قطع کنند، برق در بقیه ساعات روز برایشان رایگان می‌شود، علاوه بر این، اگر تمامِ ماه را صرفه جویی کنند، بسته‌های تشویقی پاداش می‌گیرند.
مرسل صالحی در ادامه می‌افزاید: واحد‌های تولیدی و خدماتی کشاورزی (تعرفه ۳ ب و ۳ ج) هم اگر در ساعات اوج مصرف، برق خود را دست کم ۱۰ درصد کاهش دهند، به آنان پاداش تعلق می‌گیرد.

پاداش «برقی»، دست کشاورزان را هم گرفت
اصفهان ۳۰ هزار مشترک کشاورزی برق دارد که امسال استقبال قابل توجهی در مقایسه با سال‌های قبل از طرح‌های تشویقی شرکت توزیع برق داشته اند. مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان می‌گوید: امسال هم حدود شش هزار مشترک کشاورزی در طرح‌های شرکت توزیع برق شرکت کرده اند که پیش بینی می‌شود در ساعات اوج مصرف تا حدود ۱۶۰ مگاوات صرفه جویی حاصل شود و کشاورزان هم حدود سه میلیارد تومان پاداش دریافت کنند.

آقای ثقفی می‌افزاید: پارسال با حدود چهار هزار مشترک کشاورزی تفاهم نامه منعقد شد که براساس آن، دو میلیارد تومان پاداش به کشاورزان اعطا شد و بیشترین کاهش پیک (بار مصرف) با این صرفه جویی‌ها ۹۳ مگاوات بود.

سعید بیدارم، یکی از همین کشاورزان است که چند سالی است با شرکت برق در زمینه مدیریت مصرف برق همکاری دارد. او که در محمود آباد درنیان اصفهان، ۱۵۰ هکتار زمین کشاورزی برای کشت ذرت، گندم، جو و باغ پسته دارد، از مشترکانی است که تابستان امسال، دو حلقه چاه و ایستگاه پمپاژ خود را در ساعات اوج مصرف یعنی ۱۲ تا ۱۶ خاموش می‌کند.
آقای بیدرام می‌گوید: در این منطقه که عمده مالکی است، ۹۰ درصد کشاورزان با شرکت برق همکاری خوبی دارند؛ اما در خرده مالکی‌ها عملا اجرای این طرح امکان پذیر نیست.

مهدی نیلی دیگر کشاورز اصفهانی هم که در محدوده بزرگراه معلم اصفهان حدود ۳۰ هکتار زمین کشاورزی دارد، موتور سه حلقه چاه خود را از ساعت ۱۲ تا ۱۶ خاموش می‌کند.
از نظر او، با این اقدام، هم برق تابستانش رایگان می‌شود و هم در طول سال، قبض هایش تخفیف می‌خورد.
آقای نیلی به همه کشاورزان توصیه می‌کند نه فقط به خاطر پاداش و مزایای این طرح، که براساس مسوولیت اجتماعی در ساعات اوج مصرف با شرکت برق همکاری کنند.

آقای رمضانی، سخنگوی شرکت توزیع برق استان اصفهان برای کاهش مصرف برق در این بخش، قطعی برق از راه دور مشترکان کشاورزی در ساعات اوج مصرف بار (۱۶-۲۲)، آموزش و زمینه سازی فرهنگی برای خاموشی چهار ساعته و برنامه ریزی برای جذب چاه‌های آب و فاضلاب و شهرداری‌ها را پیشنهاد می‌دهد.

دست در دست هم برای مصرف بهینه برق
صنعت برق از صنایع استراتژیک و زیربنایی است و زندگی کنونی ما چنان به این صنعت وابسته شده که هرگونه اختلالی در تأمین برق مطمئن و کافی مشکلات اساسی را پدید می‌آورد؛ اما متاسفانه، آمار‌ها نشان می‌دهد مصرف برق در ایران چهار برابر میانگین جهانی است و این یعنی رفتار مصرفی مشترکان دلالت بر مصرف گرایی دارد؛ بنابراین، شالوده موفقیت در بهینه سازی مصرف برق فرهنگ سازی از نهاد خانواده و پس از آن، آموزش و پرورش و همچنین، اطلاع رسانی رسانه‌ها به عنوان حلقه ارتباطی جامعه با مسئولان است.

 

در استان اصفهان هم تابستان امسال به گفته آقای ثقفی، مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان باید همه مشترکان از صنعتی وکشاورزی تا خانگی و اداری در مجموع حدود ۳۰۰ مگاوات از مصرف اوج بار را کاهش دهند تا با خاموشی مواجه نشویم.

با توجه به این‌که واحد‌های صنعتی و کشاورزی برق با وجود تعداد کم در قیاس با سایر مشترکان، بخش بزرگی از توان توزیع شده برق را به خود اختصاص داده اند، از این رو، کاهش مصرف برق این مشترکان تأثیر چشمگیری در مدیریت بهینه مصرف خواهد داشت.

در این میان، مشترکان خانگی برق هم می‌توانند با صرفه جویی، به گردیدن بیش از پیش چرخ تولید کمک کنند؛ چراکه به گفته آقای رمضانی، سخنگوی شرکت توزیع برق استان اصفهان، بیش از ۸۵ درصد مشترکان برق استان به بخش‌های خانگی و عمومی تعلق دارند و اگر این مشترکان، در زمان‌های اوج مصرف (بین ساعت‌های ۱۲ ظهر تا ۱۷) مصرف خود را به اندازه ۱۰ درصد کاهش دهند، هیچ مشکلی برای تامین برق ایجاد نمی‌شود.

بنابراین، با صرفه جویی بهینه مشترکان خانگی و عمومی در فصل گرما، علاوه بر جلوگیری از خاموشی‌های ناخواسته، می‌توان در سالی که به نام سال «جهش تولید» نام گذاری شده است، برق مطمئن و پایدار را برای مشترکان صنعتی و کشاورزی تامین کرد.
نگارنده:مرضیه قاسمی