پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب؛
توسعه کشت کلزا راهی برای کاهش وابستگی به دانه‌ها روغنی
کلزا محصولی است با خواص فراوان که توسعه کشت ان نقش مهمی در کاهش وابستگی کشور به دانه‌ها روغنی دارد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کرمانشاه؛ کلزا با نام علمی براسیکا ناپوس (Brassica napus)، گیاهی علفی، با دوره‌ی رشد یک 
ساله، ازخانواده‌ی شب بو است. این گیاه، دگرگشن (گیاهی که معمولا مادگی آن با گرده‌ی همان گیاه تلقیح نشود) بوده و یکی از مهمترین گیاهان دانه روغنی به شمار می‌رود. مبداء این گیاه کشور‌های آسیای میانه و قاره‌ی اروپاست.
ساله، ازخانواده‌ی شب بو است. این گیاه، دگرگشن (گیاهی که معمولا مادگی آن با گرده‌ی همان گیاه تلقیح نشود) بوده و یکی از مهمترین گیاهان دانه روغنی به شمار می‌رود. مبداء این گیاه کشور‌های آسیای میانه و قاره‌ی اروپاست.ارتفاع بوته‌ی کلزا، از ۵۰ تا ۱۷۰ سانتیمتر، متغیر است
تنوع گونه‌ای کلزا به اندازه‌ای است که می‌توان آن را در مناطق سرد، گرم و معتدل کشت کرد. مقاومت به شوری کلزا از گندم بیشتر و از جو کمتر است.
کشت مداوم گندم و سایر غلات در زمین‌های کشاورزی، عاملی برای کم شدن توان رویشی زمین و افت قابل توجه میزان تولید است و کلزا تنها گیاهی ست که می‌تواند به عنوان محصول پاییزه در تناوب با گندم، جو و غلات کشت شود، همچنین کلزا نقش موثری در استفاده‌ی بهینه از آب، تقویت خاک، کنترل علف‌های هرز مزارع، بیماری ها، آفات خاک زی مانند زابروس و در نتیجه، افزایش تولید دارد.
دانه‌های کلزا بسیار ارزشمند است آن گونه که حتی پس از روغن دهی، کنجاله‌ی پر از پروتئین شان، به عنوان خوراک دام و طیور استفاده می‌شود.
ریشه‌ی کلزا عمودی است که در شرایط مناسب تا عمق ۸۰ سانتی متری خاک و حتی بیشتر هم نفوذ می‌کند. همین عمق نفوذ و گستردگی، عاملی برای مقاومت گیاه در برابر خشکی و کم آبی است.
با توجه به افزایش جمعیت، توسعه‌ی شهرنشینی، تغییر ذائقه‌ی مردم و بالا رفتن سرانه‌ی مصرف روغن نباتی، زراعت دانه‌های روغنی از جمله کلزا در جهان گسترشی چشمگیر داشته ﺍﺳت.
روغن کلزا، کلسترول ندارد
دکتر یحیی پاسدار متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به وجود بیشترین میزان اسید‌های چرب مفید برای بدن در روغن کلزا به نسبت سایر روغن‌های گیاهی گفت: در روغن کلزا دو اسید چرب لینولئیک و لینولنیک، به عنوان محافظان قلب، بیش از سایر روغن‌ها موجود است.
او افزود: در روغن کلزا کلسترول، ماده‌ای شیمیایی که در جدار رگ‌ها رسوب کرده و سبب تنگی و بسته شدن عروق و بروز مشکلات قلبی و عروقی می‌شود، وجود ندارد.
دکتر پاسدارگفت: از دیگر مزایای روغن کلزا حتی در مقایسه با روغن زیتون به عنوان روغنی سالم می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر حرارت زیاد و درنتیجه تولید کمتر اسید ترانس اشاره کرد.
۳ هزار و ۷۸۷ هکتار سطح زیر کشت کلزا در استان کرمانشاه
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه می‌گوید: از ۳ هزار و ۷۸۷ هکتار زمین کشاورزی زیر کشت این محصول در سال زراعی جاری ۲۷۷ هکتار دیم و ۳ هزار و ۳۶۷ هکتار هم آبی است.
دکتر سید افشین صفوی با اعلام این که به غیر از دو شهرستان پاوه و ثلاث باباجانی در ۱۲ شهرستان دیگر استان کلزا کشت می‌شود گفت: بیشترین سطح زیر کشت کلزا در شهرستان کرمانشاه با هزار و ۵۳ هکتار قرار دارد و پس از آن، شهرستان‌های کنگاور با ۵۷۴ هکتار و اسلام آبادغرب با ۵۲۵ هکتار در رتبه‌های بعدی است.
صفوی می‌گوید: دو شهرستان جوانرود و دالاهو هر یک با حدود ۱۰ هکتار، دارای کمترین سطح زیر کشت کلزا در استانند سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه برنامه دارد؛ سال آینده سطح زیر کشت کلزا را تا ۶ هزار هکتار افزایش دهد.
تولید ۴ هزار و ۹۰۰ تن کلزا در کرمانشاه
دکتر سید افشین صفوی سپس با اعلام خرید ۴ هزار و ۷۲۷ تن کلزا از کشاورزان تا اخر تیر ماه گفت: پیش بینی می‌شود ۴ هزار و ۹۰۰ تن کلزا از کشاورزان استان کرمانشاه خریداری شود. او می‌گوید کرمانشاه رتبه هفتم کشور در کشت کلزا دارد و استان‌های گلستان و خوزستان بیشترین میزان تولید در کشور را دارا می‌باشند.
استحصال روغن از دانه‌های روغنی کلزا در استان کرمانشاه
در استان کرمانشاه مجتمع کشت و صنعت و روغن نباتی ماهیدشت روزانه بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ تن روغن خام را از انواع دانه‌های روغنی شامل کلزا، آفتابگردان، سویا و گلرنگ استحصال می‌کند.
بهزاد فرخی مدیر کنترل کیفیت این مجتمع بزرگ می‌گوید: پارسال از ۱۲۰ هزار تن دانه‌ی کلزای رسیده به کارخانه، حدود ۴۴ درصد، معادل ۵۲ هزار و ۸۰۰ تن روغن استحصال و ۵۶ درصد هم کنجاله تولید شد که به مصرف واحد‌های پرورش دام و طیور رسید.
این مجتمع سالانه توانایی خرید حدود ۸۰ درصد از دانه‌های روغنی کشور را دارد و برای حدود ۷۰۰ نفر به صورت مستقیم و بیش از ۳ هزار نفر هم به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد کرده است.
کاهش سطح زیرکشت کلزا امسال نسبت به پارسال
کارشناس دانه‌های روغنی استان می‌گوید بارش تگرگ دربهمن ماه پارسال درمناطق سردسیرو معتدل و کاهش دما در اواخر اردیبهشت ماه در مناطق گرمسیر باعث شده تا شاهد کاهش سطح زیر کشت به میزان یک چهارم پارسال باشیم اقای بهرامی می‌گوید با این وجود افزایش عملکرد امسال نسبت به پارسال بیشتر بوده است تا جایی که پارسال ۱۵۰۰ کیلو در هکتاربرداشت شده و امسال به ۱۸۰۰ کیلو رسیده است
او می‌افزاید از سویی قیمت پایین خرید دولتی و هزینه‌های بالای تولید مانعی برای توسعه این کشت در استان است.
به گفته این کارشناس دانه‌های روغنی کلزا به قیمت تضمینی ۴ هزار و ۶۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌شود در حالی که هزینه‌های تولید به میزان زیادی بالاتر است.
اقای طاهر ابادی که کلزا کار اهل شهرستان کنگاور است می‌گوید امسال بر خلاف سال‌های قبل کلزا کشت نکرده ام در حالی که پارسال ۲۰ هکتار سطح زیر کشت داشته ام او دلیل کشت نکردن را قیمت پایین این محصول می‌داند اقای فرهادی هم دو سه سال است که دست از کشت کلزا کشیده او هم دلایلی مشابه برای کشت نکردن این محصول دارد.
به نظر می‌رسد سیاست‌های تشویقی وزارت جهاد کشاورزی برای کلزا کاران و رفع مشکلات آنها باعث کاهش وابستگی ۹۴ درصدی کشور به واردات دانه‌های روغنی می‌شود.
*گزارشگر: محمدامید باباخاصی
نظر شما