پخش زنده
امروز: -
آمریکا درمورد تلاش های هسته ای سعودی تحقیق می کند
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت دستگاه اطلاعاتی آمریکا درخصوص تلاش‌های هسته‌ای سعودی و توان آن برای گسترش سلاح اتمی تحقیق می‌کند.
نیویورک تایمز در مطلبی در پایگاه اینترنتی خود با عنوان "آمریکا بررسی می‌کند که آیا برنامه هسته‌ای عربستان سعودی ممکن است منجر به تلاش برای دستیابی به بمب (هسته ای) شود" نوشت: سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در حال بررسی تلاش‌های عربستان سعودی برای تقویت توانایی خود برای تولید سوخت هسته‌ای هستند که می‌تواند این کشور پادشاهی را در مسیر توسعه تسلیحات هسته‌ای قرار دهد.
سازمان‌های جاسوسی در هفته‌های اخیر تحلیل طبقه بندی شده و محرمانه‌ای را درباره تلاش‌های جاری در داخل خاک عربستان و با همکاری چین به منظور ایجاد ظرفیت صنعتی تولید سوخت هسته ای، منتشر کردند.
مقامات آمریکایی می‌گویند: این تحلیل محرمانه در واقع زنگ هشدار را درباره احتمال تلاش‌های مخفیانه عربستان سعودی و چین برای فرآوری اورانیوم خام به شکلی که بعداً بتواند برای تبدیل به سوخت هسته‌ای غنی سازی شود، به صدا در آورده است.
آن‌ها در بخشی از این بررسی‌ها یک ساختار به تازگی تکمیل شده را نزدیک یک منطقه تولید پنل خورشیدی در نزدیکی ریاض، پایتخت عربستان سعودی شناسایی کرده اند که برخی از تحلیلگران دولتی و کارشناسان خارجی گمان می‌کنند می‌تواند یکی از چندین سایت هسته‌ای اعلام نشده این کشور باشد.
مقامات آمریکایی گفتند که این تلاش سعودی‌ها هنوز در مرحله اولیه است و تحلیلگران اطلاعاتی هنوز درباره برخی از این سایت‌های تحت نظارت و بررسی، نتیجه گیری قطعی نکرده اند.
آن‌ها می‌گویند حتی اگر کشور پادشاهی عربستان سعودی تصمیم به دنبال کردن یک برنامه هسته‌ای نظامی گرفته باشد نیز سال‌ها تا قابلیت تولید تنها یک کلاهک هسته‌ای فاصله دارد.
محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ مدعی شد در صورتی که ایران به فعالیت خود در مسیر هسته‌ای ادامه دهد، کشورش برای توسعه یا دستیابی به تسلیحات هسته‌ای تلاش خواهد کرد.
کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا به ریاست آدام شِف نماینده دموکراتِ کالیفرنیا، بندی را در لایحه مجوز بودجه اطلاعاتی گنجاند که دولت آمریکا را به ارائه گزارشی درباره تلاش‌های هسته‌ای عربستان سعودی از سال ۲۰۱۵ ملزم می‌کند.
این اقدام در واقع نشانه روشنی از این امر است که کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا مظنون است که برخی فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در عربستان سعودی در جریان است.
در این بند قید شده است که این گزارش باید شامل ارزیابی از وضعیت همکاری هسته‌ای بین عربستان سعودی و هر کشور دیگری به غیر از آمریکا نظیر جمهوری خلق چین یا فدراسیون روسیه باشد.
وال استریت ژورنال نیز روز سه شنبه در مقاله‌ای نوشت، مقامات غربی نگرانی‌هایی درباره یک تاسیسات متفاوت در منطقه بیابانی شمال غربی عربستان سعودی دارند.
این نشریه در ادامه نوشت این در واقع بخشی از برنامه همکاری عربستان با چینی‌ها برای استخراج کیک زرد از سنگ معدن اورانیوم است.
در حقیقت این نخستین گام ضروری در روند دستیابی به اورانیوم برای غنی سازی بعدی آن یا برای استفاده در رئاکتور هسته‌ای غیرنظامی یا غنی سازی در سطوح بسیار بالاتر برای بمب هسته‌ای است.
عربستان سعودی و چین به طور علنی از تعدادی از پروژه‌های هسته‌ای مشترک خود در عربستان- از جمله طرحی برای استخراج اورانیوم از آب دریا- با هدف کمک به بزرگترین تولید کننده نفت خام جهان در توسعه برنامه انرژی هسته‌ای خود یا تبدیل شدن به یک کشور صادر کننده اورانیوم، خبر دادند.
مقامات اطلاعاتی چندین دهه به دنبال دستیابی به شواهدی مبنی بر تلاش سعودی‌ها برای تبدیل شدن به قدرت تسلیحات هسته‌ای بوده اند، از بیم این که چنین تلاشی ممکن است به یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای گسترده‌تر و بی ثبات کننده در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) منجر شود. تا امروز، اسرائیل تنها رژیم دارای تسلیحات هسته‌ای در این منطقه بوده است. البته اسرائیل هرگز به طور رسمی این مسئله را تأیید نکرده است.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی، سعودی‌ها به تلاش موفقیت آمیز پاکستان برای تولید بمب کمک کردند، اما هرگز مشخص نشد که آیا ریاض درباره سلاح یا فناوری پاکستان مطالبه‌ای دارد.
در حالی که ۷۵ سال از زمان انفجار نخستین سلاح هسته‌ای مورد استفاده در جنگ می‌گذرد، تنها ۹ کشور دارای تسلیحات هسته‌ای هستند. امروز (پنج شنبه)، سالگرد انفجار هسته‌ای هیروشیما است.
از زمان فاجعه حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ که بر اساس ارزیابی‌های نادرست درباره از سرگیری برنامه هسته‌ای عراق از سوی صدام صورت گرفت، سازمان‌های اطلاعاتی از بیم تکرار یک اشتباه بزرگ دیگر، از دادن هشدار در زمینه پیشرفت هسته‌ای رویگردان بوده اند. به نظر می‌رسد در کاخ سفید، مقامات دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا درباره تلاش‌های هسته‌ای سعودی‌ها آرام و خونسرد هستند.
دونالد ترامپ و دستیاران ارشد وی روابط نزدیکی با سران سعودی دارند و لذا ماجرای قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی را کم اهمیت شمردند. مقامات آمریکایی از کمک ولیعهد سعودی در تلاش‌های تاکنون بی ثمر برای دستیابی به صلح خاورمیانه (میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیان) برخوردار بوده اند.
با وجودی که دولت ترامپ چین را در زمینه‌های مختلف نظیر نحوه مدیریت و کنترل شیوع کرونا و تلاش برای سرکوب آزادی‌ها در هنگ کنگ مسئول می‌داند، تاکنون هیچ اشاره‌ای به توافق‌های هسته‌ای چین با سعودی‌ها نکرده است. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا و سازمان اطلاعات مرکزی این کشور (سیا) از هرگونه اظهار نظر در این خصوص خودداری می‌کنند. سخنگوی سفارت عربستان سعودی در واشنگتن نیز به پیامی برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداد.
وزارت خارجه آمریکا اواخر روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما به طور معمول به همه شرکای خود در مورد مخاطرات تعامل و همکاری در زمینه تجارت هسته‌ای غیرنظامی با جمهوری خلق چین از جمله تهدیدات ناشی از دستکاری‌های راهبردی و همچنین سرقت فناوری هشدار می‌دهیم. ما همه شرکای خود را تنها به همکاری با طرف‌های مورد اعتمادی که معیار‌های جدی در زمینه منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای دارند، ترغیب می‌کنیم. ما مخالف گسترش غنی سازی و بازفراوری اورانیوم هستیم و آمریکا اهمیت زیادی برای ادامه پایبندی سعودی‌ها به پیمان منع اشاعه هسته‌ای قائل است.»
این بیانیه در ادامه از عربستان سعودی خواست تا توافق با آمریکا را با حفظ جدی منع اشاعه هسته‌ای که در واقع صنایع هسته‌ای عربستان و آمریکا را قادر به همکاری می‌کند، به انجام رساند.
دونالد ترامپ از ابتدای دولت خود مذاکراتی را درباره توافقی با عربستان سعودی انجام داده است که امکان کمک آمریکا به عربستان را در زمینه برنامه هسته‌ای این کشور فراهم می‌کند، توافقی که به تصویب کنگره نیاز دارد، اما سعودی‌ها با محدودیت‌هایی موافقت نخواهند کرد که امارات عربی متحده سال‌ها پیش امضا کرد و به موجب آن متعهد شد که هرگز قابلیتی را برای تولید سوخت هسته‌ای ایجاد نکند، قابلیتی که می‌تواند به سوی ساخت بمب منحرف شود.
مقامات دولت آمریکا می‌گویند این مذاکرات اساساً در یک سال گذشته متوقف شده است.
همکاری عربستان سعودی با چینی‌ها حاکی از آن است که سعودی‌ها ممکن است اکنون از آمریکا دست بکشند و به جای آن برای آغاز تولید زیرساخت‌های چند میلیارد دلاری لازم برای تولید سوخت هسته ای، به چین متوسل شوند. کارشناسان منطقه‌ای می‌گویند: محاسبات سعودی‌ها از این نظر ناشی می‌شود که این کشور پادشاهی دیگر نمی‌تواند روی تمایل آمریکا برای مقابله با ایران، حساب کند. این دیدگاه پس از امضای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام، بیشتر قوت گرفت.
عربستان سعودی سال‌ها در زمینه توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود وقت صرف کرده است و با آرژانتین نیز برای ساخت رئاکتور در این کشور پادشاهی همکاری دارد.
اما عربستان اعمال محدودیت بر توانایی خود در کنترل تولید سوخت هسته‌ای را رد کرده است و به طور حساب شده مهارت‌های اکتشاف اورانیوم، مهندسی هسته‌ای و تولید موشک‌های بالستیک را به دست آورده است که در صورت تصمیم گیری، می‌تواند این کشور را در موقعیت توسعه تسلیحات خود قرار دهد.
توماس کانتریمن دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور امنیت بین الملل و منع اشاعه هسته‌ای بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷، در این خصوص گفت: «آن‌ها برای داشتن قابلیت پنهان تولید سوخت هسته ایِ خود و شاید هم تسلیحات خودشان ارزش قائل هستند.»
سعودی‌ها درباره تمایل خود به توسعه توانایی غنی سازی اورانیوم- یک عنصر رادیواکتیو که سوخت اصلی رئاکتور‌ها و کلاهک‌های هسته‌ای است- نسبتاً صریح بوده اند.
سال گذشته در سندی با عنوان "به روزرسانی پروژه انرژی اتمی ملی عربستان سعودی" که آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین آن را ارائه کرد، به طرح ساخت رئاکتور‌های غیرنظامی و همچنین سوخت رسانی آن‌ها از طریق "بومی سازی" تولید اورانیوم، پرداخته شد. در همان سند آمده است که عربستان سعودی به دنبال معادن اورانیوم در مساحتی بیش از ۱۰ هزار مایل مربع از اراضی خود (مساحتی به اندازه ایالت ماساچوست آمریکا) است و با اردن برای تولید کیک زرد که تولید آن در واقع گام میانی در مسیر غنی سازی اورانیوم برای سوخت هسته‌ای است، همکاری داشته است.
این تأسیسات تحت نظارت و ارزیابی‌های اطلاعاتی تاکنون به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام نشده است. آژانس بر اجرای پیمان منع اشاعه هسته‌ای که عربستان نیز دهه‌های قبل آن را امضا کرده بود، نظارت دارد.
رابرت کلی از بازرسان سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی و مقام سابق آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور در کالیفرنیا آمریکا در اظهاراتی در این خصوص گفت: «آژانس بین المللی انرژی اتمی از عربستان سعودی ناراضی است چرا که آن‌ها از ارائه اطلاعات درباره برنامه‌های کنونی خود خودداری می‌کنند.»
این سایت که از سوی اطلاعات آمریکایی به عنوان یک سایت هسته‌ای احتمالی مشخص شده در یک منطقه بیابانی نه چندان دور از شهر العیینه عربستان و دهکده خورشیدی آن که پروژه معروف سعودی‌ها برای توسعه انرژی‌های تجدید شدنی است، قرار دارد.
دیوید آلبرایت رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین المللی، گروه خصوصی در واشنگتن است که اشاعه هسته‌ای را رصد و ردیابی می‌کند و تصاویر ماهواره‌ای را از این سایت بیابانی تحلیل کرده است.
وی در یک گزارش پنج صفحه‌ای این سایت را که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ ساخته شده است با توجه به دورافتادگی نسبی آن در صحرای عربستان و جاده دسترسی طولانی آن مشکوک توصیف کرد.
وی در این گزارش اعلام کرد یک تصویر ماهواره‌ای که در سال ۲۰۱۴ و پیش از زدن سقف بر روی این سازه گرفته شده است، نصب چهار جرثقیل زرد بزرگ را برای بلند کردن و جابجایی تجهیزات سنگین نشان داد.
دیوید آلبرایت همچنین افزود هر ساختمان همچنین دارای دفاتر دو طبقه و بخش‌هایی برای کارکنان پشتیبانی است.
وی تاکید کرد که بررسی‌های وی از تصاویر ماهواره‌ای هیچ نشانه‌ای از تجهیزات برای فرآوری یا ورود مواد خام اولیه در این تاسیسات صحرایی را نشان نداده است.
اما رابرت کلی از بازرسان سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت سایت العیینه عربستان سالهاست که به عنوان یک مرکز مشترک توسعه سلول‌های خورشیدی آمریکا و عربستان سعودی شناخته می‌شود.
وی خاطر نشان کرد که این دقیقاً همان چیزی است که در تصاویر ماهواره‌ای به نظر می‌رسد.
با این حال رابرت کلی افزود: «من کاملاً اطمینان دارم که عربستان سعودی و چین در زمینه برنامه‌های استخراج اورانیوم و تولید کیک زرد در مناطق دیگری از عربستان سعودی همکاری می‌کنند.»
فرانک پابیان تحلیلگر سابق تصاویر ماهواره‌ای در آزمایشگاه ملی لس آلاموس در نیومکزیکو نیز یک سایت بیابانی را مشخص کرد که به نظر می‌رسد که با تاسیسات توصیف شده در مقاله وال استریت ژورنال مطابقت داشته باشد.
این سایت به نظر می‌رسد که یک کارخانه کوچک برای تبدیل سنگ معدن اورانیوم به کیک زرد است. این سایت دارای یک ایست بازرسی، حصار‌هایی با امنیت بالا و یک ساختمان بزرگ و حوضچه‌هایی برای جمع آوری زباله‌های اورانیوم است.
این سایت بیابانی در شمال غربی عربستان سعودی و درست در جنوب شهر کوچک العُلا قرار دارد. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ساخت این سایت در سال ۲۰۱۴ تقریباً هم زمان با کار در تأسیسات نزدیک العیینه آغاز شد.
مقامات آمریکایی می‌گویند: این تحلیل محرمانه در واقع زنگ هشدار را درباره احتمال تلاش‌های مخفیانه عربستان سعودی و چین برای فرآوری اورانیوم خام به شکلی که بعداً بتواند برای تبدیل به سوخت هسته‌ای غنی سازی شود، به صدا در آورده است.
آن‌ها در بخشی از این بررسی‌ها یک ساختار به تازگی تکمیل شده را نزدیک یک منطقه تولید پنل خورشیدی در نزدیکی ریاض، پایتخت عربستان سعودی شناسایی کرده اند که برخی از تحلیلگران دولتی و کارشناسان خارجی گمان می‌کنند می‌تواند یکی از چندین سایت هسته‌ای اعلام نشده این کشور باشد.
مقامات آمریکایی گفتند که این تلاش سعودی‌ها هنوز در مرحله اولیه است و تحلیلگران اطلاعاتی هنوز درباره برخی از این سایت‌های تحت نظارت و بررسی، نتیجه گیری قطعی نکرده اند.
آن‌ها می‌گویند حتی اگر کشور پادشاهی عربستان سعودی تصمیم به دنبال کردن یک برنامه هسته‌ای نظامی گرفته باشد نیز سال‌ها تا قابلیت تولید تنها یک کلاهک هسته‌ای فاصله دارد.
محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ مدعی شد در صورتی که ایران به فعالیت خود در مسیر هسته‌ای ادامه دهد، کشورش برای توسعه یا دستیابی به تسلیحات هسته‌ای تلاش خواهد کرد.
کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا به ریاست آدام شِف نماینده دموکراتِ کالیفرنیا، بندی را در لایحه مجوز بودجه اطلاعاتی گنجاند که دولت آمریکا را به ارائه گزارشی درباره تلاش‌های هسته‌ای عربستان سعودی از سال ۲۰۱۵ ملزم می‌کند.
این اقدام در واقع نشانه روشنی از این امر است که کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا مظنون است که برخی فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در عربستان سعودی در جریان است.
در این بند قید شده است که این گزارش باید شامل ارزیابی از وضعیت همکاری هسته‌ای بین عربستان سعودی و هر کشور دیگری به غیر از آمریکا نظیر جمهوری خلق چین یا فدراسیون روسیه باشد.
وال استریت ژورنال نیز روز سه شنبه در مقاله‌ای نوشت، مقامات غربی نگرانی‌هایی درباره یک تاسیسات متفاوت در منطقه بیابانی شمال غربی عربستان سعودی دارند.
این نشریه در ادامه نوشت این در واقع بخشی از برنامه همکاری عربستان با چینی‌ها برای استخراج کیک زرد از سنگ معدن اورانیوم است.
در حقیقت این نخستین گام ضروری در روند دستیابی به اورانیوم برای غنی سازی بعدی آن یا برای استفاده در رئاکتور هسته‌ای غیرنظامی یا غنی سازی در سطوح بسیار بالاتر برای بمب هسته‌ای است.
عربستان سعودی و چین به طور علنی از تعدادی از پروژه‌های هسته‌ای مشترک خود در عربستان- از جمله طرحی برای استخراج اورانیوم از آب دریا- با هدف کمک به بزرگترین تولید کننده نفت خام جهان در توسعه برنامه انرژی هسته‌ای خود یا تبدیل شدن به یک کشور صادر کننده اورانیوم، خبر دادند.
مقامات اطلاعاتی چندین دهه به دنبال دستیابی به شواهدی مبنی بر تلاش سعودی‌ها برای تبدیل شدن به قدرت تسلیحات هسته‌ای بوده اند، از بیم این که چنین تلاشی ممکن است به یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای گسترده‌تر و بی ثبات کننده در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) منجر شود. تا امروز، اسرائیل تنها رژیم دارای تسلیحات هسته‌ای در این منطقه بوده است. البته اسرائیل هرگز به طور رسمی این مسئله را تأیید نکرده است.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی، سعودی‌ها به تلاش موفقیت آمیز پاکستان برای تولید بمب کمک کردند، اما هرگز مشخص نشد که آیا ریاض درباره سلاح یا فناوری پاکستان مطالبه‌ای دارد.
در حالی که ۷۵ سال از زمان انفجار نخستین سلاح هسته‌ای مورد استفاده در جنگ می‌گذرد، تنها ۹ کشور دارای تسلیحات هسته‌ای هستند. امروز (پنج شنبه)، سالگرد انفجار هسته‌ای هیروشیما است.
از زمان فاجعه حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ که بر اساس ارزیابی‌های نادرست درباره از سرگیری برنامه هسته‌ای عراق از سوی صدام صورت گرفت، سازمان‌های اطلاعاتی از بیم تکرار یک اشتباه بزرگ دیگر، از دادن هشدار در زمینه پیشرفت هسته‌ای رویگردان بوده اند. به نظر می‌رسد در کاخ سفید، مقامات دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا درباره تلاش‌های هسته‌ای سعودی‌ها آرام و خونسرد هستند.
دونالد ترامپ و دستیاران ارشد وی روابط نزدیکی با سران سعودی دارند و لذا ماجرای قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی را کم اهمیت شمردند. مقامات آمریکایی از کمک ولیعهد سعودی در تلاش‌های تاکنون بی ثمر برای دستیابی به صلح خاورمیانه (میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیان) برخوردار بوده اند.
با وجودی که دولت ترامپ چین را در زمینه‌های مختلف نظیر نحوه مدیریت و کنترل شیوع کرونا و تلاش برای سرکوب آزادی‌ها در هنگ کنگ مسئول می‌داند، تاکنون هیچ اشاره‌ای به توافق‌های هسته‌ای چین با سعودی‌ها نکرده است. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا و سازمان اطلاعات مرکزی این کشور (سیا) از هرگونه اظهار نظر در این خصوص خودداری می‌کنند. سخنگوی سفارت عربستان سعودی در واشنگتن نیز به پیامی برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداد.
وزارت خارجه آمریکا اواخر روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما به طور معمول به همه شرکای خود در مورد مخاطرات تعامل و همکاری در زمینه تجارت هسته‌ای غیرنظامی با جمهوری خلق چین از جمله تهدیدات ناشی از دستکاری‌های راهبردی و همچنین سرقت فناوری هشدار می‌دهیم. ما همه شرکای خود را تنها به همکاری با طرف‌های مورد اعتمادی که معیار‌های جدی در زمینه منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای دارند، ترغیب می‌کنیم. ما مخالف گسترش غنی سازی و بازفراوری اورانیوم هستیم و آمریکا اهمیت زیادی برای ادامه پایبندی سعودی‌ها به پیمان منع اشاعه هسته‌ای قائل است.»
این بیانیه در ادامه از عربستان سعودی خواست تا توافق با آمریکا را با حفظ جدی منع اشاعه هسته‌ای که در واقع صنایع هسته‌ای عربستان و آمریکا را قادر به همکاری می‌کند، به انجام رساند.
دونالد ترامپ از ابتدای دولت خود مذاکراتی را درباره توافقی با عربستان سعودی انجام داده است که امکان کمک آمریکا به عربستان را در زمینه برنامه هسته‌ای این کشور فراهم می‌کند، توافقی که به تصویب کنگره نیاز دارد، اما سعودی‌ها با محدودیت‌هایی موافقت نخواهند کرد که امارات عربی متحده سال‌ها پیش امضا کرد و به موجب آن متعهد شد که هرگز قابلیتی را برای تولید سوخت هسته‌ای ایجاد نکند، قابلیتی که می‌تواند به سوی ساخت بمب منحرف شود.
مقامات دولت آمریکا می‌گویند این مذاکرات اساساً در یک سال گذشته متوقف شده است.
همکاری عربستان سعودی با چینی‌ها حاکی از آن است که سعودی‌ها ممکن است اکنون از آمریکا دست بکشند و به جای آن برای آغاز تولید زیرساخت‌های چند میلیارد دلاری لازم برای تولید سوخت هسته ای، به چین متوسل شوند. کارشناسان منطقه‌ای می‌گویند: محاسبات سعودی‌ها از این نظر ناشی می‌شود که این کشور پادشاهی دیگر نمی‌تواند روی تمایل آمریکا برای مقابله با ایران، حساب کند. این دیدگاه پس از امضای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام، بیشتر قوت گرفت.
عربستان سعودی سال‌ها در زمینه توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود وقت صرف کرده است و با آرژانتین نیز برای ساخت رئاکتور در این کشور پادشاهی همکاری دارد.
اما عربستان اعمال محدودیت بر توانایی خود در کنترل تولید سوخت هسته‌ای را رد کرده است و به طور حساب شده مهارت‌های اکتشاف اورانیوم، مهندسی هسته‌ای و تولید موشک‌های بالستیک را به دست آورده است که در صورت تصمیم گیری، می‌تواند این کشور را در موقعیت توسعه تسلیحات خود قرار دهد.
توماس کانتریمن دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور امنیت بین الملل و منع اشاعه هسته‌ای بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷، در این خصوص گفت: «آن‌ها برای داشتن قابلیت پنهان تولید سوخت هسته ایِ خود و شاید هم تسلیحات خودشان ارزش قائل هستند.»
سعودی‌ها درباره تمایل خود به توسعه توانایی غنی سازی اورانیوم- یک عنصر رادیواکتیو که سوخت اصلی رئاکتور‌ها و کلاهک‌های هسته‌ای است- نسبتاً صریح بوده اند.
سال گذشته در سندی با عنوان "به روزرسانی پروژه انرژی اتمی ملی عربستان سعودی" که آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین آن را ارائه کرد، به طرح ساخت رئاکتور‌های غیرنظامی و همچنین سوخت رسانی آن‌ها از طریق "بومی سازی" تولید اورانیوم، پرداخته شد. در همان سند آمده است که عربستان سعودی به دنبال معادن اورانیوم در مساحتی بیش از ۱۰ هزار مایل مربع از اراضی خود (مساحتی به اندازه ایالت ماساچوست آمریکا) است و با اردن برای تولید کیک زرد که تولید آن در واقع گام میانی در مسیر غنی سازی اورانیوم برای سوخت هسته‌ای است، همکاری داشته است.
این تأسیسات تحت نظارت و ارزیابی‌های اطلاعاتی تاکنون به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام نشده است. آژانس بر اجرای پیمان منع اشاعه هسته‌ای که عربستان نیز دهه‌های قبل آن را امضا کرده بود، نظارت دارد.
رابرت کلی از بازرسان سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی و مقام سابق آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور در کالیفرنیا آمریکا در اظهاراتی در این خصوص گفت: «آژانس بین المللی انرژی اتمی از عربستان سعودی ناراضی است چرا که آن‌ها از ارائه اطلاعات درباره برنامه‌های کنونی خود خودداری می‌کنند.»
این سایت که از سوی اطلاعات آمریکایی به عنوان یک سایت هسته‌ای احتمالی مشخص شده در یک منطقه بیابانی نه چندان دور از شهر العیینه عربستان و دهکده خورشیدی آن که پروژه معروف سعودی‌ها برای توسعه انرژی‌های تجدید شدنی است، قرار دارد.
دیوید آلبرایت رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین المللی، گروه خصوصی در واشنگتن است که اشاعه هسته‌ای را رصد و ردیابی می‌کند و تصاویر ماهواره‌ای را از این سایت بیابانی تحلیل کرده است.
وی در یک گزارش پنج صفحه‌ای این سایت را که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ ساخته شده است با توجه به دورافتادگی نسبی آن در صحرای عربستان و جاده دسترسی طولانی آن مشکوک توصیف کرد.
وی در این گزارش اعلام کرد یک تصویر ماهواره‌ای که در سال ۲۰۱۴ و پیش از زدن سقف بر روی این سازه گرفته شده است، نصب چهار جرثقیل زرد بزرگ را برای بلند کردن و جابجایی تجهیزات سنگین نشان داد.
دیوید آلبرایت همچنین افزود هر ساختمان همچنین دارای دفاتر دو طبقه و بخش‌هایی برای کارکنان پشتیبانی است.
وی تاکید کرد که بررسی‌های وی از تصاویر ماهواره‌ای هیچ نشانه‌ای از تجهیزات برای فرآوری یا ورود مواد خام اولیه در این تاسیسات صحرایی را نشان نداده است.
اما رابرت کلی از بازرسان سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت سایت العیینه عربستان سالهاست که به عنوان یک مرکز مشترک توسعه سلول‌های خورشیدی آمریکا و عربستان سعودی شناخته می‌شود.
وی خاطر نشان کرد که این دقیقاً همان چیزی است که در تصاویر ماهواره‌ای به نظر می‌رسد.
با این حال رابرت کلی افزود: «من کاملاً اطمینان دارم که عربستان سعودی و چین در زمینه برنامه‌های استخراج اورانیوم و تولید کیک زرد در مناطق دیگری از عربستان سعودی همکاری می‌کنند.»
فرانک پابیان تحلیلگر سابق تصاویر ماهواره‌ای در آزمایشگاه ملی لس آلاموس در نیومکزیکو نیز یک سایت بیابانی را مشخص کرد که به نظر می‌رسد که با تاسیسات توصیف شده در مقاله وال استریت ژورنال مطابقت داشته باشد.
این سایت به نظر می‌رسد که یک کارخانه کوچک برای تبدیل سنگ معدن اورانیوم به کیک زرد است. این سایت دارای یک ایست بازرسی، حصار‌هایی با امنیت بالا و یک ساختمان بزرگ و حوضچه‌هایی برای جمع آوری زباله‌های اورانیوم است.
این سایت بیابانی در شمال غربی عربستان سعودی و درست در جنوب شهر کوچک العُلا قرار دارد. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ساخت این سایت در سال ۲۰۱۴ تقریباً هم زمان با کار در تأسیسات نزدیک العیینه آغاز شد.
نظر شما